Նոր ձևավորվող բազմաբևեռ աշխարհը պետք է լինի հավասարակշռությունների համատեղման արդյունք

Աշխարհի ներկա քաոսային վիճակում ճիշտ կողմնորոշվելու առաջին քայլը պետք է լինի այն բանի հասկանալը, որ ԱՄՆ-ի նախագահ Դոնալդ Թրամփի, փոխնախագահ Վենսի և պետքարտուղար Ռուբիոյի առաջին հայացքից ռադիկալ թվացող հայտարարությունները ուղղված են երկու հիմնական նպատակի՝

1. Միջազգային հարաբերություններում թուլացնելով լարվածությունը, ետ պահելով աշխարհը գլոբալ ու կործանարար բախումից,

2. Ստեղծվող պայմաններում ապահովել ԱՄՆ-ի համար հնարավորինս գերակա ստրատեգիական ուժային դիրք:

Մնացած ամեն ինչը, ներառյալ այլ նպատակներն ու դրանց հետ կապված հնարավոր գործողությունները, ածանցյալ են այս երկու գլոբալ պահանջներից, իսկ միջազգային հարաբերությունների հիմքն էլ մնում է մաքուր ուժայինը:

Վերջինս էլ, բնականաբար, պահանջում է տվյալ պայմաններում ձգտել առավելագույն հզորության և ազդեցիկության, իսկ ուրիշների վրա ազդելու համար էլ օգտվել շատ վաղուց հայտնի մտրակի ու բլիթի մեթոդից, որն էլ արվում է ամենայն թափով:

Մասնավորապես, ուկրաինական պատերազմի հարցում և Եվրոպայի հետ կապված ավելի մասշտաբային հարցում ամերիկյան կողմի վերաբերմունքը մնում է նույնը, այսինքն, մերկապարանոց շահի վրա հիմնված ուժային մոտեցում:

Ուկրաինական դեպքում դա իրատեսորեն Ռուսաստանի ուժի հետ հաշվի նստելն է և կռիվը դադարեցնելով, պահպանել Ուկրաինայի համար հնարավորինս մեծ տարածք, որն ունի ստրատեգիական իմաստ և քաղաքական, և տնտեսական առումներով:

Քաղաքակրթական և տեխնոլոգիական առումներով հզոր Եվրոպայի դեպքը, որին ԱՄՆ-ի ներկա ղեկավարությունը համարում է բնական դաշնակից, ավելի բարդ է այն առումով, որ աշխարհաքաղաքական և տնտեսական իմաստներով ԵՄ-ը պերմանենտ թուլացման պրոցեսում է, մի վիճակ, որը ԱՄՆ-ին ձեռնտու լինել չի կարող:

Մյուս կողմից էլ, ելնելով Վենսի Մյունխենում ունեցած ելույթից, ԱՄՆ-ի տեսանկյունով ԵՄ-ի այդ թուլության պատճառը իր քաղաքական ղեկավարության կողմից ներքին քաղաքականության մեջ արված սխալներն են , որի լուծումը և ԵՄ-ի, և եվրոպական առաջատար պետությունների ղեկավարության փոփոխությունն է:

Իսկ ԵՄ-ի տնտեսական ուժեղացման հարցի միակ լուծումը կապված է Ռուսաստանից եկող գազի մատակարարումները վերականգնելու հետ, որը տակտիկական առումներով լիովին կարող է ձեռնտու լինել նաև ԱՄՆ-ին:

Այստեղ պետք է նկատի ունենալ, որ միշտ չէ, որ որևէ մեկի ֆինանսական շահը համարժեք է իր գլոբալ շահին:

Իսկ ինչ վերաբերում է աշխարհի հզորների ԱՄՆ-Ռուսաստան-Չինաստան եռյակի ներսում փոխադարձ հարաբերություններին, ապա այստեղ շատ կարևոր է կյանք ստացող նոր տենդենցը, ըստ որի, ընթացիկ պրոցեսներում մեկը մյուսին պետք է դիտի որպես մրցակից, այլ ոչ թե թշնամի, քանի որ վերջինս ուղիղ գծով տանում է դեպի լուծում չունեցող գլոբալ կոնֆլիկտ:

Բայց այստեղ, ուժային ու շահային հնարավոր լոկալ հավասարակշռությունը հզորների եռյակի ներսում ծնում է գլոբալ հավասարակշռության ապահովման հետ կապված նոր և դեռևս չլուծված պրոբլեմներ և դրանց լուծման հնարավոր տարբերակներ մնացած աշխարհի հետ:

Նոր ձևավորվող բազմաբլոկ և բազմաբևեռ աշխարհը անհրաժեշտաբար պետք է լինի բազմաթիվ ու բազմատեսակ հավասարակշռությունների համատեղման արդյունք, որի ուսումնասիրությունն ու դրա հիման վրա կատարվող կանխատեսումներն ու գնահատականները հնարավոր են միայն համապատասխան հնարավորություններն ունեցող տեսության միջոցով:

Այս ուղղությամբ հին իմաստունների ասածներն ու փորձ ունեցող մարդկանց ինտուիտիվ լուծումները աշխարհը կանգնեցրել են գլոբալ գոյաբանական ճգնաժամին դեմ հանդիման, և նման իրավիճակում պրոբլեմների լուծման համար շատ ավելի հիմնավոր մեթոդներ են պետք:

Պավել Բարսեղյան

Մեկնաբանություններ