Ադրբեջանը մտադիր չէ ստորագրել նույնիսկ պետական դավաճանության հանցափորձի գնով Նիկոլի առաջարկած «խաղաղության պայմանագիրը». 5
Սկիզբը՝ այստեղ
Անդրադառնալով Ալբանիայի մայրաքաղաք Տիրանայում ս. թ. մայիսի 16- ին Ալիևի հետ Նիկոլի սիլիբիլիներին, Ալիևին ուղղված սուրճ խմելու նրա հրավերին կամ «սրճային դիվանագիտությանը», Ադրբեջանի նախագահի կողմից Նիկոլի հրավերն ընդունելուն ու մեկ բաժակ սուրճի շուրջ սկսված բանակցություններին, չենք կարող չհիշել Արցախի կորստին (միգուցե ճիշտ կլինի ասել 5 կամ մի քանի մլրդ դոլարով վաճառքի՞ն… Լուկաշենկոյի ականջը կանչի… Իրականությունն ապագայում կպարզեն ՀԿԳ քննիչները) նախորդած տխրահռչակ «վերելակային դիվանագիտությունը»:
Վերոնշյալի համատեքստում, բնականաբար, չի կարող չառաջանալ այն մտահոգությունը, թե հիմա էլ «սրճային դիվանագիտությամբ» Նիկոլն արդյոք նոր դավեր չի՞ նյութում հայերիս ու Հայաստանի դեմ… Որոշ հիմքեր ունենք ենթադրելու, որ այդ ընթացքում Ադրբեջանի նախագահի կողմից վերստին բարձրացվել է ոչ միայն Հայաստանի զինանշանը փոխելու, այլև Հայաստան ադրբեջանցի «փախստականների» վերադարձի հարցը:
Գյումրիից բլոգեր Գարիկ Համբարյանը ֆեյսբուքյան իր էջում «Բաքուն և Անկարան պահանջում են Նիկոլից Հայաստանը բնակեցնել ադրբեջանցիներով և հայտարարում են, որ դա տարածքային պահանջ չէ…» վերտառության ներքո գրելէ .
«Ի պատասխան, Ալիևին սուրճ խմելու հրավիրող կապիտուլյանտը ու դրա իշխանության որևէ անդամ ծպտուն չեն հանում՝ մոռացության տալով, որ 1988- 1990 թվականներին Ադրբեջանից վտարվել է 350 հազար հայ, իսկ 2020- 23 թվականներին Արցախից՝ 150 հազար հայ…
Դավաճանը երազում էր, որ եթե ադրբեջանաբնակ և արցախահայերի վերադարձի մասին լռի, ապա Բաքուն էլ 1988- 89 թվականներին Հայաստանը լքած 168 հաղար ազերիների մասին ծպտուն չի հանի… Բայց ոչ, թուրքի կոշիկները լիզող Նիկոլին Ալևը ստիպում է Հայաստանը բնակեցնել 300- 400 հազար ադրբեջանցիներով…
Ժողջա՛ն, լա՞վ ես…»:
Այո, Ադրբեջանը չի ստորագրում Նիկոլ հայադավի «խաղաղության պայմանագիրը», որովհետև սպասում է, իսկ սպասում է Հայաստանի վրա հարձակվելու հարմար պահին՝ Ռուսաստան- Ուկրաինա, միաժամանակ Արևմուտք- Ռուսաստան հակամարտությունում իրավիճակի, մեղմ ասած, սրմանը և Ռուսաստանի համար ծանր կացության առաջացմանը, և երկրորդ՝ Իրանի վրա Իսրայելի նոր հարձակմամբ (ԱՄՆ- ի հետ կամ առանց ԱՄՆ- ի) լայնամասշտաբ պատերազմի բռնկմանը, ինչի վտանգը, այնուհանդերձ, դեռ կա…
Արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի քննարկման ժամանակ մտավախութություն է հնչել Ադրբեջանի կողմից Հայաստանի վրա հնարավոր հարձակման առնչությամբ։
ԱՄՆ պետքարտուղար Մարկո Ռուբիոն հայտարարել է, որ ԱՄՆ-ն աշխատանքներ է տանում և ԿՓՈՐՁԻ այն կանխել:
Թերևս, ամեն ինչ ասված է թեկուզ միայն նրանով, որ ԱՄՆ- ը ոչ թե կկանխի, այլ կփորձի կանխել Հայաստանի վրա Ադրբեջանի հնարավոր հարձակումը: Թե վերոնշյալ «կփորձի»- ն ինչ է նշանակում և իրականում ինչ արժեք ունի, կարծում ենք, չունի բացատրության կարիք: Այնուհանդերձ, գրառման անգլերեն շարադրանքի թարգմանությունը բացահայտում է, թե ԱՄՆ- ինչպես է փորձելու կանխել Հայաստանի նկատմամբ Ադրբեջանի ագրեսիան:
Եվ, ուրեմն, ԱՄՆ- ի պետքարտուղարն արձանագրելով հանդերձ, որ առկա է հակամարտության առաջացման իրական վտանգ, և ամերիկյան թիմերն այս առումով շատ ակտիվ էին՝ փորձելով ինչ- որ բան ձեռնարկել ու կանխել այնտեղ զինված միջամտությունը, Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև հակամարտության վերսկսումը, մասնավորապես՝ Հայաստան Ադրբեջանի ներխուժումը, Ռուբիոն միաժամանակ բացահայտել է Հայաստան Ադրբեջանի ներխուժումը կանխելու ամերիկյան փորձի բովանդակությունը, որը «բաղկացած է Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև խաղաղության հաստատման աշխատանքներից»:
Հարկ կա՞ նշելու, որ Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև խաղաղության հաստատման աշխատանքներն Ալիևի այն բոլոր պայմանների ու պահանջների կատարումն է, որոնց մի մասը նշել ենք նախորդիվ, մի մասն էլ նշեցինք վերևում:
Տիրանայում կայացած հիշյալ հանդիպումից շուրջ մեկ ամիս առաջ՝ ապրիլի 15- ին, Նիկոլ հայադավը «մոռանալով», թե նախկինում ինչ են ասել ինքը և վիբրատորչիկ Ալենը, «Ազգային ժողով» կոչվածում հայտարարել է՝ պատերազմ չի լինելու, լինելու է խաղաղություն: Մենք արդեն սովորել ենք, որ երբ Նիկոլը մի բան է ասում, ապա հաճախ պետք է դրա ճիշտ հակառակը հասկանալ:
Իր վերոնշյալ ելույթում Նիկոլը հայտարարել է նաև, որ ի հեճուկս բոլոր դժվարությունների ու բարդությունների, կառավարությունը չի շեղվելու «խաղաղության օրակարգից»: Նա միաժամանակ զրպարտել, վայրահաչել է Հայաստանում գտնվող որոշ ուժերի հասցեին, թե նրանք իբր պատերազմի ամենօրյա քարոզչություն են իրականացնում և դա կյանքի կոչելուն ուղղված կոնկրետ գործողությունների դիմում, չներկայացնելով այդ «որոշ ուժերի» անունները և իր մեղադրանքը հիմնավորող որևէ փաստ:
Նիկոլ հայադավն իր այս անհեթեթ մեղադրանքը ներկայացրել է, որպեսզի արհեստականորեն հավասարություն սահմանի ադրբեջանական ու հայկական կողմերի միջև, քանի որ հակառակ պարագայում Ալիևը կարող էր իր «ականջները կտրել»…
«Ակնհայտ է, որ թե՛ Հայաստանում, թե՛ Հայաստանից դուրս գտնվող որոշ ուժեր պատերազմի ամենօրյա քարոզչություն են իրականացնում և դա կյանքի կոչելուն ուղղված կոնկրետ գործողությունների դիմում,- «Ազգային ժողով» կոչվածի ամբիոնից հայտարարել է Հայաստանի վարչապետի պաշտոնը զբաղեցնողը:- Այդ գործողությունների շարքում առանձնանում են Ադրբեջանի պատերազմական խոսույթը, խոսույթին զուգահեռ գործողությունները, որոնք արտահայտվում են Հայաստանին հրադադարի ռեժիմի խախտումների կեղծ մեղադրանքներով և Ադրբեջանի զինված ուժերի կողմից հրադադարի ռեժիմի հաճախակի խախտումներով, եթե չասենք ամենօրյա։ Այդ խախտումները հիմնականում կրում են չթիրախավորված բնույթ, չնայած, վերջին մեկ ամսվա ընթացքում Սյունիքի մարզի Խնածախ գյուղի թիրախավորման երկու կոնկրետ դեպք է արձանագրվել»:
Այդ կրակոցները, ըստ Նիկոլի, կամ Ադրբեջանի Զինված ուժերում անկարգապահության հետևանք են, կամ նշված բնակավայրերի բնակչության նկատմամբ հոգեբանական ճնշում գործադրելու նպատակ ունեն։ Վարչապետի պաշտոնը զբաղեցնողն, իհարկե, չի նշել, որ այդ հոգեբանական ճնշումը, իր հերթին, նպատակ ունի սահմանամերձ գյուղերի բնակիչներին ստիպել լքել իրենց բնակավայրերը, հեռանալ դրանցից, քանի որ Ադրբեջանն այդ տարածքները նույնպես իրենն է համարում ու մտադիր է առաջիկայում զբաղեցնել դրանք՝ իրականություն դարձնելով, այսպես կոչված, «Արևմտյան Ադրբեջանի» իր երազանքը:
Նիկոլ հայադավը, իհարկե, չի ասել նաև, որ Ադրբեջանի ԶՈւ այդ կրակոցները Ալիևի, Ադրբեջանի միանգամայն հստակ և որոշակի պատասխանն են իր և «Քաղաքացիական պայմանագրի» («Քեմալական պայմանագրի») «խաղաղության օրակարգին»: Որ դա հենց այդպես է և հիշյալ և հիշյալ կրակոցներն ամենևին էլ Ադրբեջանի Զինված ուժերում անկարգապահության հետևանք չեն, կապացուցենք առաջիկայում:
Շարունակելի
Արթուր Հովհաննիսյան
Հեղինակի նյութեր
Մեկնաբանություններ
Ասում են...
-
Ասում են… Եթե չլիներ մեր չարամիտ միջամտությունը, ապա հայերի բացարձակ մեծամասնությունը, ըստ Սան Ստեֆանոյի պայմանագրի, հայտնվելու էր Ռուսաստանի պաշտպանության ներքո
-
Ասում են… Պարադիգմի կտրուկ փոփոխությունը և անցումը դեպի Եվրամիության հարթակ, մեր կարծիքով, անխուսափելիորեն կապված կլինի ՀՆԱ-ի անկման և հայկական բիզնեսին, տնտեսությանն ու Հայաստանի հասարակ քաղաքացիների կենսամակարդակին լուրջ հարվածների հետ։
-
Ասում են… Դոնալդ Թրամփի գլխավորած հանրապետական վարչակազմի ԱՄՆ-ում իշխանության վերադարձով Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո միջազգային գործընթացների Վաշինգտոնի ըմբռնումը նոր հարթություն է ձեռք բերել: Հունվարի 15-ին Սենատում այս հարցի վերաբերյալ նոր պետքարտուղար Մարկո Ռուբիոն շատ խոսուն հայտարարություններ արեց։
-
Ասում են Եթե ինչ-որ մեկը սեփական պատմությունը խեղաթյուրում է թշնամու բարեհաճությանը արժանանալու համար, նա հարգանքի արժանի չէ: Թուրքիան Հայաստանի հավերժական թշնամին է, նրանք հավերժական անեծքի տակ են հայոց կոտորածը կազմակերպելու համար:
-
Ասում են… «Զանգեզուրի միջանցքը» ներկայիս տեսքով մաքուր թուրքական պրոյեկտ է: Այդ միջանցքով Ադրբեջանը ոչնչից ստանալու է տարեկան 1,5 մլրդ դոլար եկամուտ, իսկ Թուրքիայի առջև բացվելու են Կասպից ծովի դարպասները, և մուտք է գործելու Կենտրոնական Ասիա
-
Ասում են Ռուսաստանի նախագահ Պուտինը Զանգեզուրի միջանցքի մասին ոչ մի նոր բան չի ասել Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմից հետո, որն ավարտվել է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությամբ։ Միևնույն ժամանակ, հայտնի չէ, թե այս հարցում Հայաստանը, Ադրբեջանը, Իրանը, Ռուսաստանն ու Թուրքիան ինչպես են «ընտելանալու» միմյանց:
-
Ասում են… Ռուսաստանի տարածքին հեռահար ճշգրիտ զենքերով հարվածներ հասցնելու հնարավորություն ՈՒկրաինայի ԶՈՒ-ն չունի, հետևաբար, եթե հայտարարվում է, որ ՈՒկրաինային թույլատրվում է նման հարվածներ հասցնել, ապա դա նշանակում է, որ ՆԱՏՕ-ն ուղիղ մտնում է կոնֆլիկտի մեջ Ռուսաստանի հետ
-
Ասում են… Վլադիմիր Պուտինի այցն Ադրբեջան պատմական իրադարձություն էր, քանի որ այն նշանավորեց Հարավային Կովկասում Ռուսաստանի գլխավոր դաշնակցի փոփոխությունը։ Ավելի քան 30 տարի Հայաստանն այդպիսի դաշնակից էր, բայց հիմա որոշել է անցնել Արևմուտքի կողմը՝ ներառյալ Ֆրանսիան, ԵՄ-ը և ԱՄՆ-ը
-
Նիկոլն արգելել է իրեն նկարել Արարատների ֆոնին Ըստ մերձնիկոլական շրջապատից տարածվող լուրերի` կապիտուլյանտ ոչնչությունը հրահանգել է իր աշխատակազմի լուսանկարիչներին և օպերատորներին իրեն չպատկերել Արարատ լեռների ֆոնին:
-
Ասում են… Մի շարք երկրներում, ցավոք, նաև Հայաստանում մեծ խանդավառություն չկար այն հարցում, որ Ռուսաստանն ինչ-որ կերպ վերահսկեր Հայաստանով լոգիստիկ ճանապարհը Նախիջեւանի և Ադրբեջանի հիմնական տարածքի միջև։ Այստեղ, նախ և առաջ, Թուրքիայի շահն է
-
Ասում են… Ես հստակ ասել եմ՝ նյութական որևէ ակնկալիք, կլինի կազմակերպություն կամ անձ, եթե ինքը ներգրավված է այս շարժմանը, չի կարող ունենալ, սկսած ինձնից, փոխարենը՝ մենք բոլորս կստանանք Հայրենիք ու Պատիվ
-
Ասում են… Հիմա մենք բավականին բարդ շրջան ենք ապրում մեր բարեկամ, եղբայրական Հայաստանի հետ հարաբերություններում։ Դա նույնիսկ ավելին է, քան եղբայրականը, քանի որ այստեղ ավելի շատ հայեր են ապրում, քան՝ բուն Հայաստանում
-
Ասում են Մարտի 8-ից առաջ Մեծ Բրիտանիայի և ԱՄՆ-ի դեսպանատները զգուշացնում էին իրենց քաղաքացիներին զգույշ լինել Մոսկվայում՝ չասելով, թե ինչ է կատարվում
-
Ասում են… Իհարկե, Բրյուսելը շահագրգռված է Հայաստան-ՀԱՊԿ կապի թուլացմամբ, իսկ Դաշինքի պաշտոնական խոսնակները մեկ անգամ չէ, որ հանրային լավատեսություն են հայտնել ՆԱՏՕ-ի հետ մերձեցման Հայաստանի հեռանկարների վերաբերյալ
-
Ասում են…
Ափսոսում ենք, որ ՀՀ ղեկավարությունը, ըստ ամենայնի, գիտակցված որոշում է կայացրել՝ վարել ՌԴ-ի հետ հարաբերությունների հետևողական վատթարացման, Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցած ամեն ինչում Ռուսաստանին մեղադրելու գիծ։ Դա, իհարկե, հարիր չէ դաշնակցային հարաբերություններին
Տարածաշրջանային
Մշտապես առկա թուրքական գործոն
Մեր ներկա վիճակն ու անկախություն կոչեցյալ ժամանակահատվածում մեր քաղաքականությունը կարող է կարճ ձևով բնութագրվել որպես ամնեղսունակ ու շուստրի քայլերով, երբեմն էլ վազքով դեպի հերթական փոսը գնալու ընթացք։Նման իրավիճակում մեր գիտակցությանը չի հասնում այն բանը, որ մեր ընթացքը ուրիշների գոյապայքարի հետևանք է՝ հիմնականում անկախ մեզնից...
