…այդպես լքված, միայնակ ու տխուր հեռացան նաև մեր արդեն իրական հերոսները` Անդրանիկը, Նժդեհը
Վերջին տարիներին շատ քիչ եմ լինում Երևանում։ Պատճառները շատ են, որոնցից մեկը թերևս այն է, որ այլևս չկա այն Երևանը, որով մի ժամանակ հիանում ու հպարտանում էի։
Ու երբ լինում եմ Երևանում, անպայման մեկնում եմ երկաթուղային կայարան, որտեղ իր հրեղեն Քուռկիկին հեծած, թշնամու վրա սուրացող Սասնա Դավիթն է։
Երևանում միայն նա է մնացել իմ հպարտության աղբյուրներից...
Երկար նայում եմ ասես բոլորից լքված ու մոռացված իմ սիրելի հերոսի հրաշք արձանին ու տխրում։
Հայի, իրական հայի երազանքների, ձգտումների մարմնացումն է Մեծ Հայքի սրտում` Սասունում ծնված ազգային էպոսի սիրված հերոսը։ Բայց իր հերոսություններով հանդերձ, ցավալիորեն որքա՜ն ողբերգական է նա, ինչպես իր ժողովրդի պատմությունը։
Իր հաղթական սլացքի պահին քարացած Դավիթը եթե մի հրաշքով կենդանանար այսօր, հաստատ գլուխը կառներ ափերի մեջ ու նրա մանկան պես պարզ ու վճիտ աչքերից արցունքներ կգլորվեին։ Դառն արցունքներ, որ իրենից հետո հազար տարում հայն այդպես էլ չսովորեց տեր կանգնել իր երկրին։ Այդպես էլ չսիրեց իր երկիրը և շարունակ կորցրեց, կորցրեց ու ծախծխեց իր ամենաթանկն ու ամենասուրբը` իր հայրենիքը` հայրենի Սասուն ու Մուշից մինչև Վան ու Կարս, ապա` Հադրութ, Շուշի, Մարտակերտ ու Ստեփանակերտ։
ՈՒ այսօր ինքն իր ձեռքով վերջին մի բուռ հողակտորն է դրել վաճառասեղանին...
Երկար նայում եմ Սասնա քաջորդուն, որն ասես իր մեջ մարմնավորում է նաև իր քաջազուն Սանասար պապին, Առյուծաձև Մհեր հորն ու բոլորից, աշխարհից հոգնած և հիասթափված, Ագռավաքարում փակված Մհեր որդուն։
Կրկին ու կրկին լուսանկարում եմ Դավթին, ինչպես նախորդ անգամ ու դրանից ավելի առաջ։
Եվ ամեն անգամ ինձ թվում է, թե իմ լուսանկարած այդ վերջին նկարներում նա ավելի տխուր է, քան նախորդներում։
ՈՒ նրա այդ տխրությունը միայն ես եմ նկատում և հասկանում։ Մտածում, որ այդպես լքված, միայնակ ու տխուր հեռացան նաև մեր արդեն իրական հերոսները` Անդրանիկը, Նժդեհը...
Վարդգես OՎՅԱՆ
Մեկնաբանություններ
Ասում են...
-
Ասում են… Եթե չլիներ մեր չարամիտ միջամտությունը, ապա հայերի բացարձակ մեծամասնությունը, ըստ Սան Ստեֆանոյի պայմանագրի, հայտնվելու էր Ռուսաստանի պաշտպանության ներքո
-
Ասում են… Պարադիգմի կտրուկ փոփոխությունը և անցումը դեպի Եվրամիության հարթակ, մեր կարծիքով, անխուսափելիորեն կապված կլինի ՀՆԱ-ի անկման և հայկական բիզնեսին, տնտեսությանն ու Հայաստանի հասարակ քաղաքացիների կենսամակարդակին լուրջ հարվածների հետ։
-
Ասում են… Դոնալդ Թրամփի գլխավորած հանրապետական վարչակազմի ԱՄՆ-ում իշխանության վերադարձով Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո միջազգային գործընթացների Վաշինգտոնի ըմբռնումը նոր հարթություն է ձեռք բերել: Հունվարի 15-ին Սենատում այս հարցի վերաբերյալ նոր պետքարտուղար Մարկո Ռուբիոն շատ խոսուն հայտարարություններ արեց։
-
Ասում են Եթե ինչ-որ մեկը սեփական պատմությունը խեղաթյուրում է թշնամու բարեհաճությանը արժանանալու համար, նա հարգանքի արժանի չէ: Թուրքիան Հայաստանի հավերժական թշնամին է, նրանք հավերժական անեծքի տակ են հայոց կոտորածը կազմակերպելու համար:
-
Ասում են… «Զանգեզուրի միջանցքը» ներկայիս տեսքով մաքուր թուրքական պրոյեկտ է: Այդ միջանցքով Ադրբեջանը ոչնչից ստանալու է տարեկան 1,5 մլրդ դոլար եկամուտ, իսկ Թուրքիայի առջև բացվելու են Կասպից ծովի դարպասները, և մուտք է գործելու Կենտրոնական Ասիա
-
Ասում են Ռուսաստանի նախագահ Պուտինը Զանգեզուրի միջանցքի մասին ոչ մի նոր բան չի ասել Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմից հետո, որն ավարտվել է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությամբ։ Միևնույն ժամանակ, հայտնի չէ, թե այս հարցում Հայաստանը, Ադրբեջանը, Իրանը, Ռուսաստանն ու Թուրքիան ինչպես են «ընտելանալու» միմյանց:
-
Ասում են… Ռուսաստանի տարածքին հեռահար ճշգրիտ զենքերով հարվածներ հասցնելու հնարավորություն ՈՒկրաինայի ԶՈՒ-ն չունի, հետևաբար, եթե հայտարարվում է, որ ՈՒկրաինային թույլատրվում է նման հարվածներ հասցնել, ապա դա նշանակում է, որ ՆԱՏՕ-ն ուղիղ մտնում է կոնֆլիկտի մեջ Ռուսաստանի հետ
-
Ասում են… Վլադիմիր Պուտինի այցն Ադրբեջան պատմական իրադարձություն էր, քանի որ այն նշանավորեց Հարավային Կովկասում Ռուսաստանի գլխավոր դաշնակցի փոփոխությունը։ Ավելի քան 30 տարի Հայաստանն այդպիսի դաշնակից էր, բայց հիմա որոշել է անցնել Արևմուտքի կողմը՝ ներառյալ Ֆրանսիան, ԵՄ-ը և ԱՄՆ-ը
-
Նիկոլն արգելել է իրեն նկարել Արարատների ֆոնին Ըստ մերձնիկոլական շրջապատից տարածվող լուրերի` կապիտուլյանտ ոչնչությունը հրահանգել է իր աշխատակազմի լուսանկարիչներին և օպերատորներին իրեն չպատկերել Արարատ լեռների ֆոնին:
-
Ասում են… Մի շարք երկրներում, ցավոք, նաև Հայաստանում մեծ խանդավառություն չկար այն հարցում, որ Ռուսաստանն ինչ-որ կերպ վերահսկեր Հայաստանով լոգիստիկ ճանապարհը Նախիջեւանի և Ադրբեջանի հիմնական տարածքի միջև։ Այստեղ, նախ և առաջ, Թուրքիայի շահն է
-
Ասում են… Ես հստակ ասել եմ՝ նյութական որևէ ակնկալիք, կլինի կազմակերպություն կամ անձ, եթե ինքը ներգրավված է այս շարժմանը, չի կարող ունենալ, սկսած ինձնից, փոխարենը՝ մենք բոլորս կստանանք Հայրենիք ու Պատիվ
-
Ասում են… Հիմա մենք բավականին բարդ շրջան ենք ապրում մեր բարեկամ, եղբայրական Հայաստանի հետ հարաբերություններում։ Դա նույնիսկ ավելին է, քան եղբայրականը, քանի որ այստեղ ավելի շատ հայեր են ապրում, քան՝ բուն Հայաստանում
-
Ասում են Մարտի 8-ից առաջ Մեծ Բրիտանիայի և ԱՄՆ-ի դեսպանատները զգուշացնում էին իրենց քաղաքացիներին զգույշ լինել Մոսկվայում՝ չասելով, թե ինչ է կատարվում
-
Ասում են… Իհարկե, Բրյուսելը շահագրգռված է Հայաստան-ՀԱՊԿ կապի թուլացմամբ, իսկ Դաշինքի պաշտոնական խոսնակները մեկ անգամ չէ, որ հանրային լավատեսություն են հայտնել ՆԱՏՕ-ի հետ մերձեցման Հայաստանի հեռանկարների վերաբերյալ
-
Ասում են…
Ափսոսում ենք, որ ՀՀ ղեկավարությունը, ըստ ամենայնի, գիտակցված որոշում է կայացրել՝ վարել ՌԴ-ի հետ հարաբերությունների հետևողական վատթարացման, Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցած ամեն ինչում Ռուսաստանին մեղադրելու գիծ։ Դա, իհարկե, հարիր չէ դաշնակցային հարաբերություններին
Տարածաշրջանային
Սա ապտակ է ոչ միայն թուրքական Կիպրոսին, այլև՝ հենց Թուրքիային
2025 թվականի ապրիլի 4-ին Սամարղանդում տեղի ունեցավ Եվրոպական Միության և Կենտրոնական Ասիայի առաջին գագաթնաժողովը։Դրան մասնակցել են Ղազախստանի, Ղրղզստանի, ՈՒզբեկստանի, Թուրքմենստանի առաջնորդները և ԵՄ ղեկավարությունը։ Հանդիպումից հետո բոլոր մասնակից թյուրքալեզու երկրները հռչակագիր ընդունեցին...
