Կա իրական ցավ: Կա ցավի իմիտացիա:
Պատկերացրեք հիվանդանոցի նույն պալատում պառկած երկու, ցավից ոռնացող պացիենտ:
Բժիշկը զննում է երկուսին էլ: Մեկին ամենաուժեղ ցավազրկող է նշանակում, ասենք` մորֆին, մյուսին ոչ մի բան:
Ինչու՞:
Որովհետև իրական ցավի դեպքում, պարտադիր բարձրանում է արյան ճնշումը: Պուլսն արագանում է:
Ցավի իմիտացիայի դեպքում այդ երկու պարտադիր սինդրոմներն էլ բացակայում են:
Մենք, որպես ազգ, իրական ցավ չենք ապրել:
Ցեղասպանվել ենք, հայրենազրկվել, բայց իրական ցավ չենք ապրել:
Ինչ-որ բան աշխարհից ստանալու ակնկալիքով, զբաղվել ենք ցավի իմիտացիայով:
Իրական ցավ ապրած լինեինք, Չարենցը չէր գրի՝
Ամբողջ ճանապարհը - դիակներ, մահ:
Ով որ մնաց՝ մնաց: Հասան վերջապես
Այն ռսի երկիրը, որի համար
Այնքան արյուն էին իրենք թափել...
Հասան: Թափվեցին կիսամերկ: Եվ ի՞նչ.
Մնացին երկնքի տակ բաց,
Ոչ օգնություն, ոչ բան:
«Ռուսահայ եղբայրները»... հա՜՜- հա՜՝...
Ընդունեցին - թուրքից էլ վատ, այո՛.
«Ռուսահայ եղբայրները» ... «Հայրենիք». «Հայ»:
Կամ ՝ իրական լիներ ցավը, երկու պատվիրակությամբ չէինք գնա մեր «դատը պաշտպանելու»:
Կամ հիմա, Արցախի կորստից ցա՞վ ենք ապրում:
Կամ ապրեցի՞նք:
Մերը ցավի իմիտացիան է:
Իրական ցավ ապրող ազգերին վարձահատույց է լինում աշխարհը:
Իսկ մե՞զ:
Մեզ ել 1918 թ. թուրքը. որպես մեր արյան գին
ռուսի տարածքում պետություն տվեց, ոտք դնելու տեղ:
Դա էլ 1919-ի անպատերազմ տարում ընդարձակվեց, դարձավ մոտ 70 հազար քառ. կմ:
Բայց, քանի որ իրական ցավի դիմաց չէր, չընդունեցինք որպես ցավազրկիչ ու կեսը կորցրինք:
Հիմա էլ այս կեսն ենք հերթի դրել...
Արցախի կորստի ցավի իմիտացիայից հետո...
Սաշա ԱՍԱՏՐՅԱՆ