Սի Ցզինպինին առաջարկում են մնալ 2023-ից հետո

Չինաստանի կոմկուսն առաջարկում է Սահմանադրությունից հանել պետության ղեկավարի լիազորությունները երկու ժամկետով սահմանափակող հոդվածը: Դա հնարավորություն կտա ՉԺՀ նախագահ Սի Ցզինպինին պաշտոնում մնալ 2023-ից հետո, երբ ավարտվի երկրորդ ժամկետը: Երկրում ինչ-որ ժամանակ լուրեր էին պտտվում, որ ՉԺՀ նախագահը կփորձի իշխանության մնալ 2023-ից հետո: 2017-ի հոկտեմբերին կոմկուսի համագումարում Սի Ցզինպինն ավելի ամրապնդեց Մաո Ցզեդունի ժամանակներից առավել ազդեցիկ ղեկավարի իր կարգավիճակը: Այն ժամանակ սոցիալիզմի զարգացման չինական ճանապարհի մասին գաղափարները ներմուծվեցին սահմանադրության տեքստ և խախտելով հաստատված ավանդույթը` ոչինչ չասվեց իրավահաջորդի մասին: Սի Ցզինպինը ծնվել է 1953-ին ՉԺՀ-ի կոմկուսի հիմնադիրներից մեկի ընտանիքում: 1974-ին նա դարձել է կոմկուսի անդամ և աննախադեպ կարիերային թռիչքով 2013-ին դարձել է ՉԺՀ նախագահ: Նրա իշխանության գալուց հետո երկրում սկսվեցին տնտեսական բարեփոխումներ ու կոշտ հակակոռուպցիոն պայքար, նկատելի դարձավ ազգայնականության աճն ու քաղաքացիական ազատությունների կրճատումը:

Նոր առաջարկի մասին կիրակի օրը հայտարարեց Սինխուա պետական լրատվական գործակալությունը: «Չինաստանի կոմունիստական կուսակցության կենտրոնական կոմիտեն առաջարկում է երկրի Սահմանադրությունից հանել դրույթը, որ ՉԺՀ նախագահն ու նախագահի տեղակալը չեն կարող իրենց պաշտոնները զբաղեցնել երկու անընդմեջ ժամկետից ավելի»` ասված է հայտարարության մեջ: Հետագա բացատրություններ չեղան: Առաջիկայում հրապարակվելու է առաջարկվող լրացումների ու փոփոխությունների լրիվ տեքստը:

Առաջարկը բարձրաձայնելու պահը պատահական չի ընտրված` երկուշաբթի երկիրը վերադառնում է նորմալ աշխատանքային ռիթմի չինական Նոր տարվա տոներից հետո: Չինաստանն ուշադրության կենտրոնում է նաև ձմեռային օլիմպիական խաղերի պատճառով` Հարավային Կորեան ձմեռային օլիմպիական խաղերի էստաֆետը փոխանցեց Պեկին, որտեղ 2022-ին կայանալու են հաջորդ օլիմպիական խաղերը: ՉԺՀ կոմկուսի անդամները երկուշաբթի Պեկինում նիստ են անցկացնելու, սահմանադրական փոփոխությունները կքննարկվեն Ժողովրդական ներկայացուցիչների համաչինական ժողովի ամենամյա նստաշրջանում, մարտի 5-ին:

Ասիական-խաղաղօվկիանոսյան տարածաշրջանի ВВС-ի վերլուծաբան Սիլիա Հաթոնը կարծում է, որ այս հայտարարությանը շատերն էին սպասում: Մի քանի տասնամյակ կոմկուսը երկրի կյանքում գլխավոր դերն է խաղացել: Հիմա առաջնագիծ է դուրս գալիս Սի Ցզինպինը ու ստվերում է կուսակցությունը, որ իրեն իշխանության գագաթն է բարձրացրել: Նրա մեծադիր լուսանկարները փակցված են ամբողջ երկրում գովազդային վահանակների վրա, իսկ վերևների հետ համաձայնեցված «Հայրիկ Սի» կոչնակը հնչում է բոլոր պաշտոնական երգերում: Նախկինում կոմկուսը ամուր պահում էր իշխանությունը, իսկ նախագահները կարող էին միայն սահմանափակ ժամկետում ղեկավարել: Բարձրագույն պաշտոնում 10 տարի ծառայելուց հետո նախագահները հաջորդում էին իրար: Սի Ցզինպինը հաստատված կարգը խախտեց իր իշխանության առաջին օրերից: Նա գործարկեց հակակոռուպցիոն արշավը, որով ճանապարհից հեռացրեց իր քաղաքական մրցակիցներին: Նա հստակ քաղաքական ծրագիր առաջարկեց` տնտեսական զարգացման համազգային հսկայածավալ նախագծեր, ինչպես «Մեկ գոտի, մեկ ճանապարհ» նախաձեռնությունը նոր գլոբալ առևտրական ճանապարհների կառուցման ուղղությամբ, հայտարարելով 2020-ին Չինաստանում աղքատության վերացման վիթխարի ծրագրի մասին:

Գործող օրենքով Սի Ցզինպինը պետք է պաշտոնից հեռանա 2023-ին: Նախագահական ժամկետը 10 տարով սահմանափակելու կարգը Սահմանադրության մեջ ամրագրվել է 1990-ականներին Դեն Սյաոպինի օրոք, որ իշխանական լիազորությունների սահմանափակմամբ` ձգտում էր խուսափել անսահմանափակ կառավարման վնասների ու Մաոյի անձի պաշտամունքի կրկնությունից: Սի Ցզինպինի երկու նախորդները հետևեցին ընդունված կարգին, 2013-ին իշխանության եկած Սի Ցզինպինը ի ցույց դրեց սեփական կանոններով կառավարելու պատրաստակամությունը: Առայժմ պարզ չէ, որքան երկար ներկա նախագահը կարող է մնալ իշխանության ղեկավար: Կառավարական Global Times չինական թերթը խմբագրականում գրել է, որ փոփոխությունները չեն նշանակում, որ ՉԺՀ նախագահը ցմահ է մնալու իշխանության գլուխ: Թերթը մեջբերում է քաղաքագետ ու կոմկուսի անդամ Շու Վեյին, որ ասել է` դա շատ կարևոր որոշում է ՉԺՀ-ի համար, քանի որ երկիրը կարիք ունի «կայուն, ուժեղ ու հետևողական առաջնորդության» 2020-2035 թվականներին:
ВВС

Հ.Գ. Փաստորեն Սի Ցզինպինը հետևում է Պուտինի օրինակին` Ռուսաստանը ևս կայուն ու ուժեղ ու հետևողական առաջնորդության կարիք ունի: Մշտապես: Դեռ որքա՞ն կարող է կոռուպցիայի դեմ պայքարի անվան տակ Սի Ցզինպինը իր ճանապարհից մրցակիցներին հեռացնել` հայտնի չէ: Միակուսակցական համակարգում նրա նույնիսկ ցմահ իշխանությունն է հնարավոր, որ հիմա, իհարկե, չի հայտարարվի, բայց 2035-ին կարող է անհրաժեշտ համարվել, եթե 65-ամյա նախագահը 17 տարի հետո` 82 տարեկանում, ողջ լինի ու կառավարելու ունակ:
Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ