Իրանի և Միացյալ Նահանգների միջև բանակցությունների հինգերորդ փուլի ավարտից հետո Իրանի գլխավոր բանակցող, արտգործնախարար Աբբա Արաղչին հայտարարել է, որ «դա բանակցությունների ամենապրոֆեսիոնալ փուլերից մեկն էր»։ «Մենք անսասան ենք մեր դիրքորոշումներում։ Ամերիկյան կողմն այժմ հստակ պատկերացում ունի Իրանի դիրքորոշման վերաբերյալ»,- շեշտել է նա։

Նորություններ » Հեղափոխության զուգահեռները

Հեղափոխության զուգահեռները

07.05.2018 | 09:22

Իհարկե, հեղափոխությանը զուգահեռ բազմաթիվ ոչ հրապարակային իրադարձություններ են ծավալվում Հայաստանում, բայց առաջին նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի սկսած բանավեճը հրապարակային է: Եվ`խորքային: ՀՀԿ-ական Գրիգոր Ավալյանին ու ՀՅԴ-ական Աղվան Վարդանյանին պաշտպանելը կարևոր, բայց ոչ գլխավոր խնդիրն է:

ilur.am-ում երկրորդ պարզաբանման մեջ առաջին նախագահը գրել է «Դաշնակցության համար իրենց ավանդույթն ու կանոնադրությունը վեր է Հայաստանի Սահմանադրությունից, որի ընդունման նախաձեռնողներից ու ջատագովներից մեկը հենց ինքն է եղել ու այդ Սահմանադրությամբ հաստատված ընթացակարգով հայտնվել Աժ- ում: Ավելի պարզ ասած` ՀՅԴ-ն թքած ունի Հայաստանի Սահմանադրության վրա: Ի դեպ, նույնը վերաբերում է նաև ՀՀԿ-ին` իր պատգամավորներին հրաժարական պարտադրելու նույնօրինակ վարքի պատճառով: Թեև, ինչպես իմ նախորդ դիտարկման մեջ ես նշել էի, որ Հայաստանի բուռն իրադարձությունների ներկայիս փուլում իմ բարձրացրած հարցը կարող է մանրուք թվալ, շարունակում եմ պնդել, որ դա ամենևին մանրուք չէ, այլ իրավական պետության կայացման կարևորագույն պայման»:

Լևոն Տեր-Պետրոսյանը դիմել է Աժ նախագահին ու պատգամավորներին` հորդորելու հրաժարական ներկայացրած պատգամավորներին` «ետ վերցնել իրենց դիմումները, քանի որ նրանք այդ քայլը կատարել են ոչ թե ինքնակամ, այլ իրենց կուսակցությունների պարտադրանքով»: «Եթե դա չարվի, կնշանակի, որ Սահմանադրությունը խախտել են ոչ միայն նշված կուսակցությունները, այլ նաև Աժ բոլոր պատգամավորները: Անթույլատրելի է, որ «Նոր Հայաստանն» իր գործունեությունն սկսի հակասահմանադրական առաջին իսկ քայլով: Դրանում իրենց հերթին և առավելապես պետք է շահագրգռված լինեն նաև ընթացիկ քաղաքական շարժման ղեկավարությունը և անձամբ Նիկոլ Փաշինյանը»:

Աղվան Վարդանյանի պարագայում ակնհայտ է ներկուսակցական խմբավորումների պայքարի հետևանքը: Իզուր է Աժ ՀՅԴ խմբակցության ղեկավար Արմեն Ռուստամյանը` աննկուն դաշնակցակցականի կեցվածք ընդունած, հայտարարում, որ ՀՅԴ-ն ունի իր ավանդույթը, և այդ կուսակցության հետ ոչ ոք չի կարող խաղեր տալ: Կուսակցությունն ինքն է խաղեր տվել ու տալիս, ու` բացահայտ խաղեր: Մայիսի 1-ի Աժ հատուկ նիստում հրաժարվելով Նիկոլ Փաշինյանին կողմ քվեարկել` Աղվան Վարդանյանը գիտեր` ինչ կարող է լինել և ամբիոնից հայտարարեց, որ պատրաստ է մանդատը վայր դնել: Ու` դրեց: Բայց կայծակնային արձագանքած ՀՅԴ ԳՄ-ն նրան ոչ միայն պարտադրեց մանդատը վայր դնել, այլև հեռացրեց կուսակցությունից: Դա հաստատում է, որ խնդիրը ոչ թե իր դրոշին «Մահ կամ ազատություն» գրած ՀՅԴ-ի սկզբունքայնությունը, ավանդույթների պահպանությունն է ու նման հեքիաթներ, այլ` ներկուսակցական տարաձայնությունների փաստը` Աղվան Վարդանյանը չի տեղավորվում ՀՅԴ-ի միշտ իշխանության հետ լինելու ուղեգծում, նա այլևս պետք չէ կուսակցությանը: Ի տարբերություն իր նախկին կուսակիցների, որ նույնիսկ ժամանակին ընտրություններում կարգախոս ունեին «Հին ընկերները չեն դավաճանում», Աղվան Վարդանյանը իրեն առավել քան շիտակ ու սկզբունքային է դրսևորում: Լևոն Տեր-Պետրոսյանի հայտարարությանը, թե Սահմանադրության համաձայն պատգամավորն առաջնորդվում է իր խղճով և համոզմունքով, և նրան պարտադրել այս կամ այն որոշումը հակասահմանադրական է, Աղվան Վարդանյանը պատասխանել է. «Մայիսի 1-ից օրեր առաջ լրագրողները պարբերաբար հարցնում էին՝ ինչպե՞ս եք քվեարկելու։ Միշտ պատասխանել եմ՝ բացեք ՀՀ Սահմանադրության 94 հոդվածը։ Քվեարկելու եմ խղճով ու համոզմունքներով։ Ասածս հրապարակված է։ Այնպես որ, Լևոն Տեր-Պետրոսյանի հիշեցրածը գիտեմ։ Բայց ես ինքս եմ ելույթում հայտարարել, որ պատրաստ եմ վայր դնել մանդատս, ինչը և հաջողությամբ արել եմ։ Ավելին՝ գիտեմ նաև, որ կարող եմ չվերահաստատել ԱԺ նախագահին գրած դիմումս ու մնալ պատգամավոր։ Բայց, բնականաբար, այդպես չեմ վարվի։ Սահմանադրականից զատ՝ կա խնդրի բարոյական կողմը։ Այո, Տեր-Պետրոսյանը ճիշտ է։ Բայց ես ավելի ճիշտ եմ»: Տարօրինակ չէ՞, որ ՀՅԴ խմբակցության 7 պատգամավորներից ու մեկ դարը ծալած, երկրորդը կիսող կուսակցության անդամներից խնդրի բարոյական կողմի մասին մեկ մարդ է միայն հիշում: Ու նրան վտարում են կուսակցությունից: Խոսուն փաստ է:

ՀՀԿ-ն ևս արձագանքել է Լևոն Տեր-Պետրոսյանին` տեղեկացնելով, որ ՀՀԿ պատգամավոր Գրիգոր Ավալյանը «օգտվելով Սահմանադրությամբ և ԱԺ կանոնակարգ սահմանադրական օրենքով իրեն տրված լիազորություններից և իրավունքներից, ինքնակամ, առանց որևէ պարտադրանքի կամ հարկադրանքի որոշում է կայացրել հրաժարվել մանդատից: Ինչ վերաբերում է ՀՀԿ խմբակցության մյուս պատգամավորներին, նրանք վայր չեն դրել մանդատը և չեն էլ պատրաստվում: Սահմանադրական իրենց իրավունքների համաձայն ազատ են և անկախ աշխատելու որպես պատգամավոր, քվեարկելու և որոշումներ կայացնելու՝ իրենց մտքին, խղճին և համոզմունքերին համապատասխան»: Իհարկե, բոլորն ունեն անմեղության կանխավարկած: ՀՀԿ-ն կարող էր բերել և անկուսակցական Ֆելիքս Ցոլակյանի օրինակը, որ կողմ էր քվեարկել Նիկոլ Փաշինյանին ու մանդատը վայր չի դրել` մտքին, խղճին ու համոզմունքներին հարիր քվեարկությունից հետո:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ
Հ.Գ. Լևոն Տեր-Պետրոսյանի առաջին ու երկրորդ պարզաբանում-ռեպլիկների հիմքում անհատ պատգամավորների ճակատագիրը չէ: Առաջին նախագահը ԱԺ-ում փոքրամասնության կառավարության տարբերակից դուրս գալու ճանապարհ է ցույց տալիս, որ խորհրդարանական կառավարման պարագայում ռիսկային ու արտառոց ձև է: Թեպետ նույնքան ռիսկային է կեղծ ընդդիմության հետ կոալիցիա կազմելը, թեկուզ կարճաժամկետ: Օրենսդրականից զատ կա բարոյական խնդիր: Բարոյականության մասին վերջապես հիշելուց հետո սրընթաց մոռանալ ու քաղաքական հաշվարկների մեջ մտնելը ԲՀԿ-ի ու ՀՅԴ-ի հետ վարկաբեկում է հեղափոխության օրակարգն ու կերպարը: Ափսոս է Հանրապետության հրապարակը: Նույնիսկ կարճաժամկետ կոմպրոմիսները կարող են ավելի շատ վնասել, քան օգնել ճգնաժամից դուրս գալուն: Օրինակ` ի՞նչ ունի հեղափոխությանը տալու ԲՀԿ-ական Միքայել Մելքումյանը` դեմագոգիայի ու կաշառակերության փո՞րձը: Համակուսակցական քամելեոնությու՞նը, թե՞ կեղծ պոպուլիզմը, որ գլուխ է բարձրացնում ճիշտ տեղում ու ճիշտ պահին: Իսկ ԲՀԿ-ական «բարեգործության» ավանդույթները արդեն անիմաստ է հիշեցնել արտահերթ ընտրություններից առաջ:

Նույնիսկ ժամանակավոր կառավարությունը, որ կոչված է լուծել կառավարման խնդիրները մինչև արտահերթ ընտրություններ ու նախապատրաստել այդ ընտրությունները, պիտի հստակ սկզբունքներ ունենա: Քաղաքական նպատակահարմարությունը որոգայթ է, որտեղ լավագույն մտադրություններից կմնան վատագույն հետևանքներ: Վաղը ԱԺ հատուկ նիստից հետո Նիկոլ Փաշինյանը պետք է կառավարության կազմավորման սկզբունքները ներկայացնի ու արտահերթ ընտրությունների ժամկետը հայտարարի: Հեղափոխության արդյունքները պաշտպանելու այլ տարբերակներ չկան, անորոշությունը գործարքների դաշտ է բացում, քաղաքական առևտրի շանս տալիս կեղծ ընդդիմադիրներին ու հեղափոխության մակաբույծներին, որի հետևանքն էր թավշե հեղափոխությունը, որին ոչ ոք չէր հավատում, բայց կատարվեց:

Դիտվել է՝ 2793