ICAPP. Չհամարձակվեք հրաժարվել երազանքից

ՌԴ մայրաքաղաք Մոսկվայում տեղի է ունենում Ասիական քաղաքական կուսակցությունների միջազգային կոնֆերանս (ICAPP) միջազգային կազմակերպության 10-րդ Գլխավոր Ասամբլեան: Կազմակերպության անդամ են 350 կուսակցություն` իշխանական ու ընդդիմադիր, նաև արտախորհրդարանական` Ասիա-Խաղաղօվկիանոսյան տարածաշրջանի, Մերձավոր Արևելքի 53 երկրներից: Կազմակերպությունը ստեղծվել է 18 տարի առաջ, նրա հիմնական նպատակը երկրների և մայրցամաքների միջև համագործակցության, փոխըմբռնման և վստահության զարգացման աջակցությունն է: Հայաստանից կազմակերպության հետ համագործակցում է ՀՀԿ-ն: Մոսկվայում գտնվող ՀՀԿ գործադիր մարմնի անդամ Հերմինե Նաղդալյանը, որ կոնֆերանսի պատվիրակ է, պատմեց.

-Սա ICAPP–ի 10-րդ Գլխավոր Համաժողովն է, որը գումարվում է տարին մեկ անգամ: Մեր կուսակցությունը, որպես հրավիրյալ հյուր, երկրորդ անգամ է մասնակցում ICAPP-ի համաժողովներին՝ առաջինը այս տարվա հունվարին Թեհրանում էր: Այս համաժողովի թեման է՝ «Քաղաքական կուսակցությունների դերը միջազգային լարվածության թուլացման և էքստրեմիզմի դեմ պայքարում»: 320 մասնակիցներ 40-ից ավելի երկրների քաղաքական կուսակցություններից հավաքվել են Մոսկվայում` «Եդինայա Ռոսիա» կուսակցության հյուրընկալությամբ և քննարկում են ժամանակակից աշխարհի գլխավոր չարիքի՝ էքստրեմիզմի դեմ պայքարի խնդիրները, մարդկության առջև ծառացած մարտահրավերները և սպառնալիքները: Համաժողովի գլխավոր հաստատումը՝ աշխարհը երկխոսության կարիք ունի, մենախոսությունները, միաբևեռությունը մարտահրավերներ են: Խոշոր հաշվով աշխարհը համաշխարհային գլոբալ երկխոսության կարիք ունի՝ երկխոսություն քրիստոնյաների և մահմեդականների միջև, սուննիների և շիաների, հարավի և հյուսիսի, երկխոսություն, որպես հակամարտությունների լուծման և կանխարգելման ձև: Ժամանակակից աշխարհը չպետք է լինի բևեռացման աշխարհ, այլ` համընդհանուր արժեքների, համագործակցության և երկխոսության աշխարհ:

Ասիական հազարամյա քաղաքակրթությունների խորքից մինչև օրս կուտակված արժեքներն այսօր պետք է գործեն աշխարհն առավել խաղաղ և ապահով դարձնելու ուղղությամբ: ICAPP-ի նախագահ և հիմնադիր, ֆիլիպինցի, պառլամենտի երկարամյա նախագահ Ժոզե դե Վենիսիան բացելով համաժողովը` հիշեցրեց, որ ամենաբարդ և սուր հակամարտություններ են կարգավորվել, միավորել են երկու Գերմանիաները և երկու Վիետնամները, երկու Կորեաների խնդիրներն են կարգավորվում: Իր խոսքը կազմակերպության նախագահը ավարտեց՝ «Չհամարձակվեք հրաժարվել երազանքից» կոչով: Սա, իհարկե, համաժողովի քննարկումների ոգին է` աղը:
-Ի՞նչն են իրենց ելույթներում կարևորում պատվիրակները:
-Ելույթներ ունեցան 70-ից ավելի պատվիրակներ: Անվտանգությունը, տարբեր մարտահրավերները և նրանց հակազդումը, միջազգային կոոպերացիան և համագործակցությունը, տրանսպորտային միջանցքների աջակցումը, սուր հակամարտությունների լուծումը բոլոր կողմերի մասնակցության և հարգանքի պայմաններում ՝ սրանք ելույթներում արծարծվող թեմաներն էին: Ելույթ ունեցողներից մեկը բանաձևեց ՝ յուրաքանչյուր պրոբլեմի լուծումը պետք է լինի ոչ թե մի կողմի հաղթանակը և մյուսի պարտությունը, այլ բոլորի համար ընդունելի ելք ճգնաժամից` բոլոր մասնակիցների անվտանգության երաշխիքներով: Անվտանգությունը կարող է և պետք է ներառական և համընդհանուր լինի: Կոնֆլիկտային իրավիճակների և անվտանգության մարտահրավերների մեծ մասի արմատները գալիս են ՄԱԿ-ի ձևակերպած զարգացման խնդիրների չլուծվածությունից: Աշխարհը 20-րդ դարում վերապրեց 2 տաք և մեկ սառը պատերազմ: Բայց և այնպես` այսօրվա աշխարհը խաղաղ չէ՝ ո՞րն է ուղին: Պետք է տիրապետի իրավունքի ուժը, ոչ թե ուժի իրավունքը: Ժամանակակից աշխարհի սպառնալիքների և մարտահրավերների թվում նշվեցին նաև պոպուլիզմը և դեմագոգիան, կոչ անելով այդ «զենքերը» դուրս դնել քաղաքական գործընթացներից:
-Ադրբեջանը ներկայացվա՞ծ է Մոսկվայում:
-Իհարկե, Ադրբեջանի պատվիրակը հին ձայնապնակն էր լարել՝ հայերը տեռորիստ են, գրավել են մեր տարածքի 20%, 1 մլն փախստականներ, և այլն, և այլն: Բայց, կարծես, առանց նախկին էնտուզիազմի:
-Ձեր ելույթը ինչի՞ն էր նվիրված:
- Ժամանակակից աշխարհի բոլոր մարտահրավերները ուղղված են խաղաղ կյանքի և մարդու իրավունքների, առաջին հերթին ապրելու իրավունքի դեմ: Ես հիշեցրի 2016-ին Բաքվի սկսած ապրիլյան լայնամասշտաբ պատերազմի, ԻՊ-ի ոճով վայրագությունների, մարդու և մարդկայնության դեմ հանցագործությունների մասին, կոչ անելով դատապարտել ժողովրդավարական արժեքների և մարդու իրավունքների պաշտպանության հանձնառություն ունեցող բոլոր կազմակերպությաններին: Ազգերի ինքնորոշման իրավունքի մասին ՝ ՄԱԿ-ի Խարտիայի տրամաբանությունը և Կանոնադրությունը աներկբա հաստատումներ են կատարել` ազգերի ինքնորոշման իրավունքը առանձնապես ընդգծելով, մարդու իրավունքները պաշտպանելով, մենք չենք կարող չպաշտպանել ազգի ինքնորոշման իրավունքը, ազգերի իրավունքը` ինքնուրույն տնօրինելու սեփական ճակատագիրը և իր իրավունքները, և իր կյանքը պաշտպանելու իրավունքը: Այսօրվա գլոբալ աշխարհում տարածքային ամբողջականությունը չի կարող հակադրվել ազգի ինքնորոշման իրավունքին, չի կարող և չպետք է սահմանափակվի ազգի ինքնորոշման իրավունքը: Դարի մարտահրավերներից մեկը երկակի ստանդարտներն են, որ չունեն արդարացում և չպետք է կիրառվեն ոչ մի տեղ: Աստված բոլոր մարդկանց հավասար է ստեղծել` թե Ղրիմի, թե Արցախի և թե այլ ժողովուրդներ իրավահավասար են: Արցախի ժողովուրդը ոտքի է կանգնել, պայքարում է իր ճակատագիրը ինքնուրույն որոշելու իրավունքի համար, իր անկախությունը հռչակել է միջազգային հանրության համար ընդունելի միջազգային իրավունքին համապատասխան հանրաքվեի միջոցով և ոչ մի բացատրություն չի կարող լինել, թե ինչու մեկի իրավունքը ուղեկցվում է մյուսի անիրավությամբ:
Մեկ այլ մարտահրավերի՝ փախստականների, մասին նշել եմ, որ ՀՀ-ը Սիրիայից փախստակններ ընդունած 3-րդ երկիրն է: Թեկուզ նրանք մեզ՝ հայերիս համար փախստական չեն, այլ 1915-ին Օսմանյան Թուրքիայում կատարված ցեղասպանությունից 100 տարի հետո երկրորդ անգամ գաղթի ճամփան բռնած մեր հայրենակիցները: Ուստի հիշեցում բոլոր քաղաքական գործիչներին՝ ցեղասպանությունները և խաղաղության ու մարդկության դեմ հանցագործությունները կրկնվում են, քանի դեռ արժանի գնահատականը չեն ստացել:
-Հայաստանում այսօր քաղաքական ու ներքաղաքական պայքար է, կուսակցություններն իրար դեմ են դուրս գալիս, ներսում են անձնական ու խմբակային հարցեր լուծում, Դուք ինչ-որ կազմակերպության շրջանակներում զբաղված եք Ղարաբաղի խնդրով կամ ցեղասպանության հարցերո՞վ:
-Ինձ և իմ այն գործընկերների համար, որ իրենց ողջ կյանքում ծառայել են երկրին և ժողովրդին կա մեկ սկզբունք` «Արա ինչ պարտավոր ես, հետո ինչ կլինի` կլինի»: Համաձայն չեմ Ձեր «ինչ-որ կազմակերպություն» որակումին` այս կազմակերպությանը անդամակցում են բազմաթիվ երկրների բազմաթիվ կուսակցություններ, բավական ժամանակ անդամակցում է նաև մեր հարևան երկրի նախագահի կուսակցությունը, Թուրքիայի իշխող կուսակցությունը: Եվ կարծում եմ, որ մենք ունենք կարիք հանրահռչակելու մեր ժողովրդի արդար պայքարը և պահանջը, հասցնելու տարբեր ժողովուրդներին և նրանց քաղաքական խոսափողը և գործիքը հանդիսացող քաղաքական կուսակցություններին: Կարծում եմ` չի կարելի այդ մեծ դաշտերը բաց թողնել՝ որտեղ չենք գործում մենք, գործում են ուրիշները: Այս համաժողովում ոչ միայն հնչեցրինք մեր կարևոր սկզբունքային պոստուլատները, այլև կազմակերպության փաստաթղթերի մեջ մտցվեց հակամարտությունների խաղաղ կարգավորման դրույթը: Կարևոր է նաև,որ կազմակերպության աշխատանքներին մշտապես որպես ասոցացված անդամներ մասնակցում են Լատինական Ամերիկայի և Կարիբյան ավազանի քաղաքական կուսակցությունների մշտական կոնֆերանսի, Աֆրիկյան քաղաքական կուսակցություների խորհրդի ներկայացուցիչները, այսինքն` իրապես բավականին մեծ ընդգրկում ունեցող համաժողով է և պետք է օգտագործել հնարավորությունը մեզ համար կարևոր տեղեկատվություն հնչեցնելու, ավելացնելու մեր երկրի բարեկամների թիվը կամ ընդլայնելու պատկերացումները Ղարաբաղյան հակամարտության և այլ խնդիրների մասին:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ