Աստված սովոր է ոչնչի՛ց ստեղծել

«Սկզբից էր Խոսքը: Եւ Խոսքը Աստծո մոտ էր եւ Խոսքը Աստված էր: Կյանքը Նրանով էր, եւ այդ կյանքը մարդկանց համար լույս էր» (Հովհ.1;1,4): «....Որովհետեւ Աստված է, որ ասաց.-Խավարից թող լույս ծագի.- եւ Նա ծագեցրեց մեր սրտերում Աստծո փառքի գիտության լույսը, որը ճառագայթում է Հիսուս Քրիստոսի դեմքից» (Բ Կորնթ.4;6): Աստծո Խոսքը արարում է ու կենսագործում, ողորմում է ու շնորհազարդում, դատում է ու դատապարտում, բայց մենք կխոսենք մարդկայի՛ն խոսքի մասին:

Իմաստունները ասում են. «Թող քո բերանը չշտապի, եւ ոչ էլ սիրտդ հապճեպ խոսք ասի Աստծո առջեւ, որովհետեւ Աստված երկնքում է, իսկ դու` երկրի վրա. դրա համար էլ թող քո խոսքերը սակավ լինեն» (Ժող.5;1): «Փառքն ու անարգանքը խոսքի մեջ է, եւ մարդու կործանումը` իր լեզվի վրա» (Սիրաք 5;15): Այն ազդեցությունը, ինչ ունի Աստծո Խոսքը ողջ տիեզերքի վրա, նույնը ունի աստվածակերպ մարդու խոսքը իր իսկ միկրոտիեզերքի վրա. մարդու արտահայտած խոսքը կարող է ցույց տալ նրա հոգու վիճակը, կամ արտահայտությունը լինել նրա թաքուն ու բացահայտ իղձերի:

Երբ մարդը գոհանում է իր ունեցածով, դա նշան է նրա հոգևոր հասունության: «Մի եղիր չափազանց արդար եւ ոչ էլ շատ ճարտար, որ չլինի թե սխալվես, շատ ամբարիշտ մի եղիր ու մի եղիր խստաբարո, որ չլինի թե տարաժամ մեռնես» (Ժող.7;17-18),- այստեղ խոսքը մարդու ինքնագնահատականի մասին է: Պետք է լինել խոնարհ ինքնագնահատականի մեջ և չափավոր` մեր «եսի» դրսևորումներում: «Քո հոգու խորհուրդների մեջ մի՛ բարձրացրու քեզ, որպեսզի քո անձը չմորթոտվի զվարակի նման, այլապես քո տերեւները կոչնչացնես, քո պտուղները կկորցնես եւ կմնաս իբրեւ չորացած ծառ» (Սիրաք 6;2-3): Եվ եթե մեկը չասի` ես ոչինչ եմ, չի վերափոխվի, քանզի վերափոխումը սկսվում է մկրտությամբ, որը նոր արարչություն է, իսկ Աստված սովոր է ոչնչի՛ց ստեղծել, բայց այս անգամ արդեն Աստծո Խոսքը համագործակցում է մարդկային խոսքի հետ: Եթե մարդը ինքը իրեն ոչինչ չի կարծում, Աստված օգնում է նրան հասկանալ սեփական ոչնչությունը. «Աստված աշխարհի ոչ-տոհմիկներին, արհամարհվածներին եւ ոչինչներին ընտրեց, որպեսզի իրենք իրենց մի բան կարծողներին ոչնչի վերածի, որպեսզի ոչ մի մարդկային էակ չպարծենա Աստծո առաջ» (Ա Կորնթ.1;28-29): Եթե մարդը ինքն իրեն դատարկ անոթ չհամարի, Աստված նրան շնորհով և օրհնությամբ չի լցնի: Հիսուս փաստում է, որ մարդու արտաբերած չար խոսքերն ու կատարած չար գործերը նախ մարդու սրտում են սկզբնավորվում: Հիսուս պատվիրում է նախ մաքրել սիրտն ու միտքը, որպեսզի դրանցից ածանցվող խոսքերն ու գործերը չլինեն վնասող ու գայթակղեցնող. «Ոչ մի տգեղ խոսք ձեր բերանից թող չելնի, այլ միայն բարի խոսքը, որ շինիչ է եւ օգտակար, որպեսզի շնորհով լցվի նա, ով այն լսում է: Եւ մի՛ տրտմեցրեք Աստծո Սուրբ Հոգին, որով կնքվեցիք փրկության օրվա համար: Ամեն դառնություն, բարկություն, զայրույթ, աղաղակ եւ հայհոյություն թող վերանա ձեզնից` իրենց չարությամբ հանդերձ: Միմյանց հետ եղե՛ք քաղցր, գթած` ներելով միմյանց, ինչպես որ Աստված ներեց մեզ Քրիստոսով» (Եփ.4;29-32): Աստծո Խոսքը Իր հետևորդներին ևս իշխանություն է տվել խոսքով հաստատել կամ ժխտել, ընդունել կամ մերժել. «Եւ եթե մի քաղաք չընդունի ձեզ եւ չլսի ձեր խոսքերը, այդ քաղաքից դուրս գնալիս ձեր ոտքերից փոշին թոթափեցե՛ք» (Մատթ.10;14): «Բայց ասում եմ ձեզ, թե մարդիկ իրենց խոսած ամեն դատարկ բանի համար դատաստանի օրը հաշիվ պիտի տան, որովհետեւ քո խոսքերով պիտի արդարանաս եւ քո խոսքերով պիտի դատապարտվես» (Մատթ.12;36,37): Անկախ այն բանից, թե մարդը խոսքը արտաբերում է որևէ մտադրությամբ կամ առանց դրա, այդ խոսքը ունի իր համապատասխան ազդեցությունը: Դրանք անհետևանք չեն անցնում, և երբ Տերը զգուշացնում է խոսքի նպատակայնության անհրաժեշտության մասին, Նա ավելի շատ նկատի ունի հետևանքը, որը իր հերթին բխում է խոսքի կամ արարքի որոշակի դիտավորությունից: Աստված մարդկանց տալիս է փրկվելու ամեն մի հնարավորություն, բայց այդ հնարավորությունները անհնար է նկատել, երբ զգոնությունը քնած է: Այդպիսի մի հնարավորություն է զգուշացումը դատարկ խոսքից:

Ինչպես գիտենք, խոսքը լինում է ներքին, բանավոր ու գրավոր. խոսքը ծնվում է մտքում, արտահայտվում է բանավոր և ամրակայվում է գրով: Դատարկ խոսքը, ըստ էության, հենց դատարկ էլ ծնվում է մտքում, որ դեռ լրիվ դատարկված չէ խավարի ծվեններից:

Երեցկին Լիլիթ Հովհաննիսյան

Գորիս

Մեկնաբանություններ