Ժուլիկային «շուստրի» քայլերով գնում ենք դեպի մեծ փոսը
Ցանկացած մարդկային համակարգ, լինի այն անհատ, մարդկանց խումբ, պետություն կամ քաղաքակրթություն, կարող է երես առնել, որն արտահայտվում է ամենատարբեր ձևերով՝ մեծամտանալով, շրջապատին իր արժանիքները գերազանցող պահանջներ ներկայացնելով, մյուսներին անհիմն արհամարհելով և այլն։
Հասարակական, պետական ու քաղաքակրթական մակարդակներում նման երես առնելու երևույթն ունի հիերարխիկ բնույթ, և որը բավականին լավ կորելյացիա ունի ուժային հիերարխիայի հետ։
Երեսառածության երևույթի հիմնական պատճառն այն է, որ երես առածը պատիժ չի ակնկալում ուրիշներին որևէ ձևով ճնշելու դիմաց, և դա նրան թև է տալիս ծավալվելու այդ նույն ուղղությամբ։
Այս առումով ավելի ակնհայտը երես առած երեխայի օրինակն է, որը ծանոթ է բոլորին, բայց և որի առաջացման ու փարթամանալու մեխանիզմները ունեն ունիվերսալ բնույթ և կարող են տարածվել բոլոր տեսակի մարդկային համակարգերի վրա՝ նրանց վարքը հասկանալու համար՝ ընդհուպ մինչև հասարակական, պետական ու քաղաքակրթական մակարդակներ։
Քաղաքակրթական մակարդակում երեսառածության մեխանիզմները սերտորեն կապված են պարադիգմային այլ մեխանիզմների հետ, և երեսառածությունը իր պիկին է հասնում քաղաքակրթական հզորության պիկից հետո, քանի որ այստեղ ևս աշխատում են իներցիոն մեխանիզմներ։
Բացի դրանից, հզորների ծաղկուն երեսառածությունն իր մեջ արդեն պարունակում է քաղաքակրթական անկման սաղմեր, քանի որ դրանք ճնշվողներին արթնացնող ու ավելի ու ավելի կուտակվող պոտենցիալ են կրում իրենց մեջ։
Ուժային հիերարխիայի ներքին օրինաչափությունները լավ չհասկանալու ու անտեսելու իմաստով մենք էլ ունենք երեսառածության հետ կապված պրոբլեմներ, որոնց հիմնական պատճառը այն է, որ մեր կյանքի անվտանգությունը վերջին 200 տարում ռուսներն են ապահովել, որը մեզ համար սովորական ու ինքնին հասկանալի բան է դարձել։
Բայց աշխարհում ուժերի դասավորությունը փոխվելու հետ կապված տեկտոնիկ տեղաշարժեր են տեղի ունեցել նաև մեր տարածաշրջանում, որը չհասկանալու պատճառով եթե առաջ մենք, թիկունք ունենալով ռուսներին, հոխորտում էինք միայն թուրքերի դեմ, ապա հիմա դրան ավելացել է նաև հոխորտանքը ռուսների դեմ, որը լավ բան չի խոստանում։
Խորքայինը չհասկանալու պատճառով և երեսառածության չնչին պոտենցիալով առաջնորդվելով, ժուլիկային «շուստրի» քայլերով գնում ենք դեպի մեծ փոսը։
Պավել Բարսեղյան
Մեկնաբանություններ
Ասում են...
-
Ասում են… Եթե չլիներ մեր չարամիտ միջամտությունը, ապա հայերի բացարձակ մեծամասնությունը, ըստ Սան Ստեֆանոյի պայմանագրի, հայտնվելու էր Ռուսաստանի պաշտպանության ներքո
-
Ասում են… Պարադիգմի կտրուկ փոփոխությունը և անցումը դեպի Եվրամիության հարթակ, մեր կարծիքով, անխուսափելիորեն կապված կլինի ՀՆԱ-ի անկման և հայկական բիզնեսին, տնտեսությանն ու Հայաստանի հասարակ քաղաքացիների կենսամակարդակին լուրջ հարվածների հետ։
-
Ասում են… Դոնալդ Թրամփի գլխավորած հանրապետական վարչակազմի ԱՄՆ-ում իշխանության վերադարձով Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո միջազգային գործընթացների Վաշինգտոնի ըմբռնումը նոր հարթություն է ձեռք բերել: Հունվարի 15-ին Սենատում այս հարցի վերաբերյալ նոր պետքարտուղար Մարկո Ռուբիոն շատ խոսուն հայտարարություններ արեց։
-
Ասում են Եթե ինչ-որ մեկը սեփական պատմությունը խեղաթյուրում է թշնամու բարեհաճությանը արժանանալու համար, նա հարգանքի արժանի չէ: Թուրքիան Հայաստանի հավերժական թշնամին է, նրանք հավերժական անեծքի տակ են հայոց կոտորածը կազմակերպելու համար:
-
Ասում են… «Զանգեզուրի միջանցքը» ներկայիս տեսքով մաքուր թուրքական պրոյեկտ է: Այդ միջանցքով Ադրբեջանը ոչնչից ստանալու է տարեկան 1,5 մլրդ դոլար եկամուտ, իսկ Թուրքիայի առջև բացվելու են Կասպից ծովի դարպասները, և մուտք է գործելու Կենտրոնական Ասիա
-
Ասում են Ռուսաստանի նախագահ Պուտինը Զանգեզուրի միջանցքի մասին ոչ մի նոր բան չի ասել Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմից հետո, որն ավարտվել է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությամբ։ Միևնույն ժամանակ, հայտնի չէ, թե այս հարցում Հայաստանը, Ադրբեջանը, Իրանը, Ռուսաստանն ու Թուրքիան ինչպես են «ընտելանալու» միմյանց:
-
Ասում են… Ռուսաստանի տարածքին հեռահար ճշգրիտ զենքերով հարվածներ հասցնելու հնարավորություն ՈՒկրաինայի ԶՈՒ-ն չունի, հետևաբար, եթե հայտարարվում է, որ ՈՒկրաինային թույլատրվում է նման հարվածներ հասցնել, ապա դա նշանակում է, որ ՆԱՏՕ-ն ուղիղ մտնում է կոնֆլիկտի մեջ Ռուսաստանի հետ
-
Ասում են… Վլադիմիր Պուտինի այցն Ադրբեջան պատմական իրադարձություն էր, քանի որ այն նշանավորեց Հարավային Կովկասում Ռուսաստանի գլխավոր դաշնակցի փոփոխությունը։ Ավելի քան 30 տարի Հայաստանն այդպիսի դաշնակից էր, բայց հիմա որոշել է անցնել Արևմուտքի կողմը՝ ներառյալ Ֆրանսիան, ԵՄ-ը և ԱՄՆ-ը
-
Նիկոլն արգելել է իրեն նկարել Արարատների ֆոնին Ըստ մերձնիկոլական շրջապատից տարածվող լուրերի` կապիտուլյանտ ոչնչությունը հրահանգել է իր աշխատակազմի լուսանկարիչներին և օպերատորներին իրեն չպատկերել Արարատ լեռների ֆոնին:
-
Ասում են… Մի շարք երկրներում, ցավոք, նաև Հայաստանում մեծ խանդավառություն չկար այն հարցում, որ Ռուսաստանն ինչ-որ կերպ վերահսկեր Հայաստանով լոգիստիկ ճանապարհը Նախիջեւանի և Ադրբեջանի հիմնական տարածքի միջև։ Այստեղ, նախ և առաջ, Թուրքիայի շահն է
-
Ասում են… Ես հստակ ասել եմ՝ նյութական որևէ ակնկալիք, կլինի կազմակերպություն կամ անձ, եթե ինքը ներգրավված է այս շարժմանը, չի կարող ունենալ, սկսած ինձնից, փոխարենը՝ մենք բոլորս կստանանք Հայրենիք ու Պատիվ
-
Ասում են… Հիմա մենք բավականին բարդ շրջան ենք ապրում մեր բարեկամ, եղբայրական Հայաստանի հետ հարաբերություններում։ Դա նույնիսկ ավելին է, քան եղբայրականը, քանի որ այստեղ ավելի շատ հայեր են ապրում, քան՝ բուն Հայաստանում
-
Ասում են Մարտի 8-ից առաջ Մեծ Բրիտանիայի և ԱՄՆ-ի դեսպանատները զգուշացնում էին իրենց քաղաքացիներին զգույշ լինել Մոսկվայում՝ չասելով, թե ինչ է կատարվում
-
Ասում են… Իհարկե, Բրյուսելը շահագրգռված է Հայաստան-ՀԱՊԿ կապի թուլացմամբ, իսկ Դաշինքի պաշտոնական խոսնակները մեկ անգամ չէ, որ հանրային լավատեսություն են հայտնել ՆԱՏՕ-ի հետ մերձեցման Հայաստանի հեռանկարների վերաբերյալ
-
Ասում են…
Ափսոսում ենք, որ ՀՀ ղեկավարությունը, ըստ ամենայնի, գիտակցված որոշում է կայացրել՝ վարել ՌԴ-ի հետ հարաբերությունների հետևողական վատթարացման, Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցած ամեն ինչում Ռուսաստանին մեղադրելու գիծ։ Դա, իհարկե, հարիր չէ դաշնակցային հարաբերություններին
Տարածաշրջանային
Սա ապտակ է ոչ միայն թուրքական Կիպրոսին, այլև՝ հենց Թուրքիային
2025 թվականի ապրիլի 4-ին Սամարղանդում տեղի ունեցավ Եվրոպական Միության և Կենտրոնական Ասիայի առաջին գագաթնաժողովը։Դրան մասնակցել են Ղազախստանի, Ղրղզստանի, ՈՒզբեկստանի, Թուրքմենստանի առաջնորդները և ԵՄ ղեկավարությունը։ Հանդիպումից հետո բոլոր մասնակից թյուրքալեզու երկրները հռչակագիր ընդունեցին...
