«Այս ի՞նչ աճպարարություն է, այսքան ճնշումից հետո էս ո՞նց են ապրում»

«Պղտոր հորձանուտն ինձ ափ հանեց Վերնիսաժում: Բաց երկնքի տակ կյանքն ինձ համար միանգամայն հայտնություն էր: Անտեղ էին քաղցածները, գործազուրկները, զրկվածները, հոգնածները, բեռնավորվածները, նեղյալներն ու լքյալները: Փրկությունը յուրաքանչյուրիս մեջ էր: Հայրենիք ու Աստված մեզ իսպառ մոռացել էին: Փող...փող...փող...»:

Այս խոսքերը կարելի է հանդիպել ԼԵՎՈՆ ՋԱՎԱԽՅԱՆԻ «Վերնիսաժ» գրքում: Անդրադառնալով մեր` «Մի՞թե ոչինչ չի փոխվել հետխորհրդային անցումային տարիներից մինչ օրս» հարցին` գրողը պատասխանեց. «Կյանքն էլ է փոխվում, մենք էլ ենք փոխվում, բայց կան բաներ, որ չեն փոխվում. իշխանությունները ապրում են ալան-թալանի համար, ժողովուրդն էլ իր գոյությունը պահպանելու: Եղբորս հարցրի` մեր Ալավերդու ժողովուրդը ո՞նց է ապրում, ու ախպերս մի դաժան խոսք ասաց` դե, ոնց ասեմ, սովին, աղքատությանը հարմարված ժողովուրդ են: Չէի ուզի, որ մեր ժողովուրդը հարմարվեր իր թշվառությանը: Կուզեի պայթյուն տեսնել, որ բոլոր տեսակի ձորերն ու հորերը հօդս ցնդեին ու ազատ կյանքը վայելելու համար հնարավորություն ստեղծվեր»:
Գրողը նկատեց նաև, որ յուրաքանչյուր գրական գործ, որքան էլ հանճարեղ լինի, ինչ-որ շրջանակի մեջ գոյութուն ունի: Թեև հասկանում է, որ կյանքն էլ ինչ-որ տեղ օրենքի զսպվածության շրջանակների մեջ պետք է լինի, բայց մեր շրջանակները, ըստ նրա, շատ են ճնշող, նեղող, խեղճացնող: «ՈՒզում եմ պայթյուն լինի, նոր շրջանակ գծվի, որն ավելի կգեղեցկացնի կյանքը, ոչ թե կճնշի այն: Ինձ միշտ հետաքրքրում է` այս ի՞նչ աճպարարություն է, այսքան ճնշումից հետո էս ո՞նց են ապրում, մեկ էլ հետաքրքրում է` բա էդ վերևները վախ ու սարսափ չունե՞ն, այդքան թալա՞ն կլինի, որ անում են, չե՞ն մտածում` ո՞նց է ժողովուրդն ապրում, պայթյուն կլինի, չէ՞»,- եզրահանգեց գրողը:

Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆ
Հ.Գ. - Զրույցի մանրամասները` «Իրատես de facto»-ի առաջիկա համարներից մեկում:

Հեղինակի նյութեր

• Պատմության վկաները
• Վերացող ծաղիկներ
• Ձեռք մեկնելու գաղափարը առաքելության վերածվեց
• «Մի նայեք, որ փոքր է մեր երկիրը, եթե արդուկով այս սարերը հարթեցնեք, Չինաստանից մեծ կլինի»
• «Բանկ օտոման» գործողությունը ժամանակին ցնցել էր ամբողջ Եվրոպան
• «Դրսից մեզ վրա կա­րող են ազ­դել միայն ներ­սի գոր­ծիք­նե­րով»
• «Ե­րե­սուն տա­րի ձգ­վեց մեր ան­կա­խու­թ­յան պատ­մու­թ­յու­նը, մենք շա­հե­ցի՞նք»
• Մշա­կույ­թը հեռ­վից հե­ռու պահ­պա­նե­լու հույ­սով
• Անի­մա­ցիան, աշ­խարհն ու մենք
• «Մեր տա­րածք­նե­րը փոք­րա­ցան, ո­րով­հետև այդ­պես էլ չհաս­կա­ցանք, որ պետք է խմենք մեր բա­ժա­կով»
• Արվեստի ուժը
• Նոր մա­տե­նա­շա­րը ներ­կայաց­նում է արևմտա­հայ և ս­փ­յուռք­յան գրող­նե­րի
• Բե­մը կեն­դա­նու­թ­յուն է ստա­նում ա­ռայժմ միայն մա­նուկ­նե­րի հա­մար
• «Գիրք սիրողների համար սա իսկական մկնդեղ է` հյութեղ ու անտանելի»
• Հա­մաշ­խար­հա­յին դա­սա­կան­նե­րի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րը՝ դու­դու­կով
• «Բնակ­չու­թ­յու­նը պատ­րաստ չէ, բայց տար­վում են աշ­խա­տանք­ներ»
• Ամա­նո­րի գի­շե­րը դի­մա­վո­րե­լու են ե­կե­ղե­ցում
• «Ջա­զի մեջ զգաց­վում է ապ­րածդ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նը»
• «Ե­թե չլի­ներ Փե­լե­շ­յա­նը, կար­ծում եմ, դեռևս գտած չէի լի­նի կի­նո­յում իմ ու­ղին»
• «Հու­շար­ձան­ներն այդ տա­րածք­նե­րի պատ­կա­նե­լու­թ­յան անձ­նագ­րերն են»

Մեկնաբանություններ