Զուգահեռները թողնում եմ ձեզ
1896 թ․ Կովկասի կառավարչապետ նշանակվեց իշխան, գեներալ-ադյուտանտ Գրիգորի Գոլիցինը՝ լուսանկարում պատկերվածը։ Սա ակնհայտ հայատյաց էր, որը բացեիբաց հռչակեց․ «Այնպես կանեմ, որ միակ հայի խրտվիլակը մնա Թիֆլիսի թանգարանում»։
Ձգտելով իրականացնել իր հակահայ քաղաքականությունը, նա փորձեց հակադրություններ սերմանել ազգամիջյան, ի մասնավորի դարեր շարունակ միմյանց հետ համակից ապրած հայերի ու վրացիների, փոխհարաբերություններում։
Ստանալով ցարի հավանությունը, նա 1903 թ․ հունիսին հրապարակեց հայ եկեղեցու գույքի, ունեցվածքի բռնագրավման մասին օրենքը։ Ըստ էության, պետական օրենսդրական ակտով փորձ արվեց վերացնել հայ ժողովրդի գոյատևման հիմքը՝ Հայ Առաքելական եկեղեցին, և արևելահայությունն առհասարակ՝ «գլխատելով» այն։ Բռնագրավվեցին եկեղեցապատկան կալվածքները, հասութաբեր հաստատությունները, շարժական և անշարժ գույքը, իսկ կանխիկ գումարը կազմեց 1 մլն 775 հազար ռուբլի։
Ժողովուրդը, բնականաբար, ոտքի ելավ, ըմբոստացավ, տեղի ունեցան համատարած ընդհարումներ ոստիկանության ու զորքերի հետ, որոնց զոհ գնացին բազմաթիվ հայորդիներ։ Իսկ Հնչակյան կուսակցության երեք անդամներ 1903 թ․ հոկտեմբերի 13-ին մահափորձ իրականացրին Գոլիցինի դեմ, ինչի հետևանքով նա վիրավորում ստացավ, ստիպված հեռացավ Կովկասից, ու տխրահռչակ օրենքը 1905-ին վերացրեց ցարը։
Գոլիցինի խոսափողն էր «Кавказ» պաշտոնաթերթի անսպեռ խմբագիր Վ․ Վելիչկոն, որը պարբերաբար հանդես էր գալիս Ա․ Մանթաշյանցի դեմ նողկալի հրապարակումներով և նրան անվանում «բարեգործության ախտով տառապող» անձնավորություն։
------------
Կհամարձակվեմ ասել, որ ես հիմնովին, ամբողջովին ուսումնասիրել եմ հայոց բարեգործության պատմությունը և ամենայն պատասխանատվությամբ կարող եմ պնդել, որ հայոց բարերարության գագաթը Ալեքսանդր Մանթաշյանցն է, որի հետ կարող է համեմատվել միայն Սամվել Կարապետյանը։
Խաչատուր ԴԱԴԱՅԱՆ
Հեղինակի նյութեր
Մեկնաբանություններ
Ասում են...
-
Ասում են… Ինչո՞ւ մենք 2020 թվականին այդ պատերազմը չկանխեցինք։ Չէ՞ որ կարող էինք կոշտ զգուշացնել Ադրբեջանին, որ ուժային լուծում թույլ չենք տա։ Եվ ոչինչ էլ չէր լինի
-
Ասում են… Եթե չլիներ մեր չարամիտ միջամտությունը, ապա հայերի բացարձակ մեծամասնությունը, ըստ Սան Ստեֆանոյի պայմանագրի, հայտնվելու էր Ռուսաստանի պաշտպանության ներքո
-
Ասում են… Պարադիգմի կտրուկ փոփոխությունը և անցումը դեպի Եվրամիության հարթակ, մեր կարծիքով, անխուսափելիորեն կապված կլինի ՀՆԱ-ի անկման և հայկական բիզնեսին, տնտեսությանն ու Հայաստանի հասարակ քաղաքացիների կենսամակարդակին լուրջ հարվածների հետ։
-
Ասում են… Դոնալդ Թրամփի գլխավորած հանրապետական վարչակազմի ԱՄՆ-ում իշխանության վերադարձով Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո միջազգային գործընթացների Վաշինգտոնի ըմբռնումը նոր հարթություն է ձեռք բերել: Հունվարի 15-ին Սենատում այս հարցի վերաբերյալ նոր պետքարտուղար Մարկո Ռուբիոն շատ խոսուն հայտարարություններ արեց։
-
Ասում են Եթե ինչ-որ մեկը սեփական պատմությունը խեղաթյուրում է թշնամու բարեհաճությանը արժանանալու համար, նա հարգանքի արժանի չէ: Թուրքիան Հայաստանի հավերժական թշնամին է, նրանք հավերժական անեծքի տակ են հայոց կոտորածը կազմակերպելու համար:
-
Ասում են… «Զանգեզուրի միջանցքը» ներկայիս տեսքով մաքուր թուրքական պրոյեկտ է: Այդ միջանցքով Ադրբեջանը ոչնչից ստանալու է տարեկան 1,5 մլրդ դոլար եկամուտ, իսկ Թուրքիայի առջև բացվելու են Կասպից ծովի դարպասները, և մուտք է գործելու Կենտրոնական Ասիա
-
Ասում են Ռուսաստանի նախագահ Պուտինը Զանգեզուրի միջանցքի մասին ոչ մի նոր բան չի ասել Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմից հետո, որն ավարտվել է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությամբ։ Միևնույն ժամանակ, հայտնի չէ, թե այս հարցում Հայաստանը, Ադրբեջանը, Իրանը, Ռուսաստանն ու Թուրքիան ինչպես են «ընտելանալու» միմյանց:
-
Ասում են… Ռուսաստանի տարածքին հեռահար ճշգրիտ զենքերով հարվածներ հասցնելու հնարավորություն ՈՒկրաինայի ԶՈՒ-ն չունի, հետևաբար, եթե հայտարարվում է, որ ՈՒկրաինային թույլատրվում է նման հարվածներ հասցնել, ապա դա նշանակում է, որ ՆԱՏՕ-ն ուղիղ մտնում է կոնֆլիկտի մեջ Ռուսաստանի հետ
-
Ասում են… Վլադիմիր Պուտինի այցն Ադրբեջան պատմական իրադարձություն էր, քանի որ այն նշանավորեց Հարավային Կովկասում Ռուսաստանի գլխավոր դաշնակցի փոփոխությունը։ Ավելի քան 30 տարի Հայաստանն այդպիսի դաշնակից էր, բայց հիմա որոշել է անցնել Արևմուտքի կողմը՝ ներառյալ Ֆրանսիան, ԵՄ-ը և ԱՄՆ-ը
-
Նիկոլն արգելել է իրեն նկարել Արարատների ֆոնին Ըստ մերձնիկոլական շրջապատից տարածվող լուրերի` կապիտուլյանտ ոչնչությունը հրահանգել է իր աշխատակազմի լուսանկարիչներին և օպերատորներին իրեն չպատկերել Արարատ լեռների ֆոնին:
-
Ասում են… Մի շարք երկրներում, ցավոք, նաև Հայաստանում մեծ խանդավառություն չկար այն հարցում, որ Ռուսաստանն ինչ-որ կերպ վերահսկեր Հայաստանով լոգիստիկ ճանապարհը Նախիջեւանի և Ադրբեջանի հիմնական տարածքի միջև։ Այստեղ, նախ և առաջ, Թուրքիայի շահն է
-
Ասում են… Ես հստակ ասել եմ՝ նյութական որևէ ակնկալիք, կլինի կազմակերպություն կամ անձ, եթե ինքը ներգրավված է այս շարժմանը, չի կարող ունենալ, սկսած ինձնից, փոխարենը՝ մենք բոլորս կստանանք Հայրենիք ու Պատիվ
-
Ասում են… Հիմա մենք բավականին բարդ շրջան ենք ապրում մեր բարեկամ, եղբայրական Հայաստանի հետ հարաբերություններում։ Դա նույնիսկ ավելին է, քան եղբայրականը, քանի որ այստեղ ավելի շատ հայեր են ապրում, քան՝ բուն Հայաստանում
-
Ասում են Մարտի 8-ից առաջ Մեծ Բրիտանիայի և ԱՄՆ-ի դեսպանատները զգուշացնում էին իրենց քաղաքացիներին զգույշ լինել Մոսկվայում՝ չասելով, թե ինչ է կատարվում
-
Ասում են… Իհարկե, Բրյուսելը շահագրգռված է Հայաստան-ՀԱՊԿ կապի թուլացմամբ, իսկ Դաշինքի պաշտոնական խոսնակները մեկ անգամ չէ, որ հանրային լավատեսություն են հայտնել ՆԱՏՕ-ի հետ մերձեցման Հայաստանի հեռանկարների վերաբերյալ
Տարածաշրջանային
