Մեծից մեծագույնի սահմանը հատած մարդը
Վլադիմիր Ենգիբարյան: Ծնվել է 1932-ի ապրիլի 24-ին, Երևանում: Մելբուռնի օլիմպիական խաղերի չեմպիոն, Եվրոպայի ու Խորհրդային Միության եռակի չեմպիոն, ԽՍՀՄ սպորտի վաստակավոր վարպետ, միջազգային կարգի մրցավար: Մարզական կարիերայի ընթացքում ունեցել է 267 մարտ, 255-ում տարել հաղթանակ:
Փետրվարի մեկին հեռավոր Լոս Անջելեսում մահկանացուն կնքեց Հայաստանի ու նախկին Խորհրդային Միության լեգենդար մարզիկ Վլադիմիր Ենգիբարյանը` մարզական մեծ կենսագրության տեր մարդ, ով ինքնատիպ ոճով, բռնցքամարտելու յուրահատուկ ձեռագրով համաշխարհային բռնցքամարտում եղավ ու առայսօր մնում է անկրկնելի:
Միութենական մրցահարթակում նրա առաջին նվաճումը եղավ տասնինը տարեկան հասակում` 1951 թվականին: Ճիշտ է, այն ընդամենը բրոնզափայլ էր, սակայն այդ բրոնզի միջից շողշողում էր յուրահատուկ ձեռագիր ունեցող անձնավորություն, ում ճակատագիրը նախանշել էր հիրավի մեծ ապագա:
Մեկ տարի անց տաղանդաշատ մարզիկը հրավիրվեց երկրի օլիմպիական հավաքական, սակայն հելսինկյան օլիմպիադան այդպես էլ մնաց երազանք: Մարզիչները նախապատվությունը տվեցին ուրիշի: Պատճառը Ենգիբարյանի թույլ լինելը չէր: Պատճառը մարզիչների քարացած պատկերացումներն էին, նրա ինքնատիպ մարտավարելուն չվստահելը, դրա նկատմամբ ունեցած թերահավատությունը:
1953 թվականին, եվրոպական մրցահարթակում Խորհրդային Միության հավաքականի համար մեկնարկային տարում, Վլադիմիր Ենգիբարյանը եղավ առաջին մարզիկը, ով նվաճեց աշխարհամասի չեմպիոնի կոչումը: Եթե նրա կյանքում չլիներ էլ այլ նվաճում, այս մեկն իսկ արդեն բավական էր ընդմիշտ պատմություն դառնալու համար, քանզի, ինչպես հայտնի է, ամենուրեք և ամեն ինչում ամենաառաջինին վերապահված է առանձնահատուկ վերաբերմունք:
1955-ին Ենգիբարյանն առաջին անգամ նվաճեց Խորհրդային Միության չեմպիոնի կոչումը, իսկ սա նշանակում էր, որ նրա առջև բացվել են Մելբուռն տանող դռները: Օլիմպիադայում հայազգի բռնցքամարտիկը գերազանց հանդես եկավ: Նրա պատվին բարձրացվեց Խորհրդային Միության դրոշը, հնչեց երկրի հիմնը: Ենգիբարյանի հաղթանակն առանձնակի ցնծությամբ ընդունվեց մասնավորապես աշխարհասփյուռ հայության կողմից, որովհետև դա սոսկ հաղթանակ չէր: Դա ցեղի հզորության, նրա հաղթական գենի ոգեկոչում էր:
Հաջորդ տարիները պակաս արգասաբեր չէին մեծանուն մարզիկի համար: Նա ևս երկու անգամ դարձավ Եվրոպայի, Խորհրդային Միության առաջնությունների հաղթող: Հատկանշական է, որ աշխարհամասի չեմպիոն դառնալուց հետո ունեցած 168 մարտից և ոչ մեկում ոչ մի մրցակցի բախտ չի վիճակվել նրան նոկդաուն անելու կամ պատռելու հոնքը, դեմքի որևէ հատված: Պակաս հետաքրքրական չէ և այն, որ Եվրոպայի չեմպիոն դառնալուց հետո Խորհրդային Միությունում չի գտնվել գեթ մեկ բռնցքամարտիկ, որ կարողանար հաղթել նրան:
1960 թվին Ենգիբարյանն օլիմպիական Հռոմ մեկնեց որպես իր քաշային կարգի բացահայտ ֆավորիտ, սակայն ուսագոտու վնասվածքը հնարավորություն չտվեց շարունակելու հաղթական ընթացքը: Օլիմպիական Հռոմի անհաջողությունը մարզիկը ծանր տարավ: Հետևանքը եղավ այն, որ հրաժեշտ տվեց մարզական կարիերային, անցավ մարզչական, ապա և մրցավարական գործունեության:
Վլադիմիր Ենգիբարյանի ծառայությունները բարձր են գնահատվել: Նա ԽՍՀՄ սպորտի վաստակավոր վարպետ էր, միջազգային կարգի մրցավար, ԱԻԲԱ-ում յոթանասունական թվականներին ԽՍՀՄ ներկայացուցիչը:
Ենգիբարյանի ծառայությունները հավուր պատշաճի են գնահատվել անկախ Հայաստանի իշխանությունների, Հայաստանի ազգային օլիմպիական կոմիտեի կողմից: Նրա բարձր անունն է կրում իր իսկ հիմնադրած բռնցքամարտի մանկապատանեկան դպրոցը, որի անփոփոխ տնօրենն է եղել մինչև 1993 թիվը` մինչև Միացյալ Նահանգներ մշտական բնակության մեկնելը:
Վլադիմիր Ենգիբարյանը մեծ էր իր հանդեպ եղած համաժողովրդական սիրով, այդ սիրուն արձագանքած որդիական երկյուղածությամբ ու հենց դրանով էր մեծից անցել մեծագույնի սահմանը` դառնալով անառարկելի մեծություն:
Մարտին ՀՈՒՐԻԽԱՆՅԱՆ
Հեղինակի նյութեր
Մեկնաբանություններ
Ասում են...
-
Ասում են… Եթե չլիներ մեր չարամիտ միջամտությունը, ապա հայերի բացարձակ մեծամասնությունը, ըստ Սան Ստեֆանոյի պայմանագրի, հայտնվելու էր Ռուսաստանի պաշտպանության ներքո
-
Ասում են… Պարադիգմի կտրուկ փոփոխությունը և անցումը դեպի Եվրամիության հարթակ, մեր կարծիքով, անխուսափելիորեն կապված կլինի ՀՆԱ-ի անկման և հայկական բիզնեսին, տնտեսությանն ու Հայաստանի հասարակ քաղաքացիների կենսամակարդակին լուրջ հարվածների հետ։
-
Ասում են… Դոնալդ Թրամփի գլխավորած հանրապետական վարչակազմի ԱՄՆ-ում իշխանության վերադարձով Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո միջազգային գործընթացների Վաշինգտոնի ըմբռնումը նոր հարթություն է ձեռք բերել: Հունվարի 15-ին Սենատում այս հարցի վերաբերյալ նոր պետքարտուղար Մարկո Ռուբիոն շատ խոսուն հայտարարություններ արեց։
-
Ասում են Եթե ինչ-որ մեկը սեփական պատմությունը խեղաթյուրում է թշնամու բարեհաճությանը արժանանալու համար, նա հարգանքի արժանի չէ: Թուրքիան Հայաստանի հավերժական թշնամին է, նրանք հավերժական անեծքի տակ են հայոց կոտորածը կազմակերպելու համար:
-
Ասում են… «Զանգեզուրի միջանցքը» ներկայիս տեսքով մաքուր թուրքական պրոյեկտ է: Այդ միջանցքով Ադրբեջանը ոչնչից ստանալու է տարեկան 1,5 մլրդ դոլար եկամուտ, իսկ Թուրքիայի առջև բացվելու են Կասպից ծովի դարպասները, և մուտք է գործելու Կենտրոնական Ասիա
-
Ասում են Ռուսաստանի նախագահ Պուտինը Զանգեզուրի միջանցքի մասին ոչ մի նոր բան չի ասել Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմից հետո, որն ավարտվել է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությամբ։ Միևնույն ժամանակ, հայտնի չէ, թե այս հարցում Հայաստանը, Ադրբեջանը, Իրանը, Ռուսաստանն ու Թուրքիան ինչպես են «ընտելանալու» միմյանց:
-
Ասում են… Ռուսաստանի տարածքին հեռահար ճշգրիտ զենքերով հարվածներ հասցնելու հնարավորություն ՈՒկրաինայի ԶՈՒ-ն չունի, հետևաբար, եթե հայտարարվում է, որ ՈՒկրաինային թույլատրվում է նման հարվածներ հասցնել, ապա դա նշանակում է, որ ՆԱՏՕ-ն ուղիղ մտնում է կոնֆլիկտի մեջ Ռուսաստանի հետ
-
Ասում են… Վլադիմիր Պուտինի այցն Ադրբեջան պատմական իրադարձություն էր, քանի որ այն նշանավորեց Հարավային Կովկասում Ռուսաստանի գլխավոր դաշնակցի փոփոխությունը։ Ավելի քան 30 տարի Հայաստանն այդպիսի դաշնակից էր, բայց հիմա որոշել է անցնել Արևմուտքի կողմը՝ ներառյալ Ֆրանսիան, ԵՄ-ը և ԱՄՆ-ը
-
Նիկոլն արգելել է իրեն նկարել Արարատների ֆոնին Ըստ մերձնիկոլական շրջապատից տարածվող լուրերի` կապիտուլյանտ ոչնչությունը հրահանգել է իր աշխատակազմի լուսանկարիչներին և օպերատորներին իրեն չպատկերել Արարատ լեռների ֆոնին:
-
Ասում են… Մի շարք երկրներում, ցավոք, նաև Հայաստանում մեծ խանդավառություն չկար այն հարցում, որ Ռուսաստանն ինչ-որ կերպ վերահսկեր Հայաստանով լոգիստիկ ճանապարհը Նախիջեւանի և Ադրբեջանի հիմնական տարածքի միջև։ Այստեղ, նախ և առաջ, Թուրքիայի շահն է
-
Ասում են… Ես հստակ ասել եմ՝ նյութական որևէ ակնկալիք, կլինի կազմակերպություն կամ անձ, եթե ինքը ներգրավված է այս շարժմանը, չի կարող ունենալ, սկսած ինձնից, փոխարենը՝ մենք բոլորս կստանանք Հայրենիք ու Պատիվ
-
Ասում են… Հիմա մենք բավականին բարդ շրջան ենք ապրում մեր բարեկամ, եղբայրական Հայաստանի հետ հարաբերություններում։ Դա նույնիսկ ավելին է, քան եղբայրականը, քանի որ այստեղ ավելի շատ հայեր են ապրում, քան՝ բուն Հայաստանում
-
Ասում են Մարտի 8-ից առաջ Մեծ Բրիտանիայի և ԱՄՆ-ի դեսպանատները զգուշացնում էին իրենց քաղաքացիներին զգույշ լինել Մոսկվայում՝ չասելով, թե ինչ է կատարվում
-
Ասում են… Իհարկե, Բրյուսելը շահագրգռված է Հայաստան-ՀԱՊԿ կապի թուլացմամբ, իսկ Դաշինքի պաշտոնական խոսնակները մեկ անգամ չէ, որ հանրային լավատեսություն են հայտնել ՆԱՏՕ-ի հետ մերձեցման Հայաստանի հեռանկարների վերաբերյալ
-
Ասում են…
Ափսոսում ենք, որ ՀՀ ղեկավարությունը, ըստ ամենայնի, գիտակցված որոշում է կայացրել՝ վարել ՌԴ-ի հետ հարաբերությունների հետևողական վատթարացման, Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցած ամեն ինչում Ռուսաստանին մեղադրելու գիծ։ Դա, իհարկե, հարիր չէ դաշնակցային հարաբերություններին
Տարածաշրջանային
Սա ապտակ է ոչ միայն թուրքական Կիպրոսին, այլև՝ հենց Թուրքիային
2025 թվականի ապրիլի 4-ին Սամարղանդում տեղի ունեցավ Եվրոպական Միության և Կենտրոնական Ասիայի առաջին գագաթնաժողովը։Դրան մասնակցել են Ղազախստանի, Ղրղզստանի, ՈՒզբեկստանի, Թուրքմենստանի առաջնորդները և ԵՄ ղեկավարությունը։ Հանդիպումից հետո բոլոր մասնակից թյուրքալեզու երկրները հռչակագիր ընդունեցին...
