«Խաղաղության պայմանագիրը» չի ներկայացնում հայ ժողովրդի հավաքական դիրքորոշումը

Խաղաղությունը նպատակ է, որին հասնում են հաշտեցման միջոցով, որն ունի իր բաղադրիչները, մասնավորապես, այն իր մեջ ներառում է՝

-կոնֆլիկտների վերացում,

-փոխզիջում,

-պատմական արդարության վերականգնում,

-փոխըմբռնում:

Այս կետերից շեղվելը նշանակում է ոչ թե խաղաղության հաստատում, այլ հակամարտող կողմերից մեկի գերիշխումը մյուսի նկատմամբ, կոնֆլիկտի խորացում և հակամարտության արդարացի լուծման ճգնաժամ:

Չիրականացած խաղաղության պայմանագրերի օրինակները բազմաթիվ են համաշխարհային պատմության մեջ, նշենք երկուսը:

1. Առաջին աշխարհամարտում Երկրորդ ռեյխի կրած պարտությունն էր՝ նվաստացուցիչ խաղաղության հաստատմամբ, որն էլ ծնեց Երրորդ ռեյխը և 2-րդ աշխարհամարտը:

2. Հաջորդը Իսրայելի և Եգիպտոսի միջև 1978-ին կնքված պայմանագիրն էր, որ իր մեջ ներառում էր նաև պաղեստինցիների բարեկեցիկ կյանքը Գազայի հատվածում, ինչը, սակայն, չնպաստեց խաղաղությանը, հակառակը, 21-րդ դարում հանգեցրեց պաղեստինցիների ցեղասպանությանը:

Հարկ է նշել մի շատ կարևոր դեպք. վերը մեջբերված խաղաղության համաձայնագրի շնորհիվ Եգիպտոսի նախագահ Անվար Սադաթը և Իսրայելի վարչապետ Մենաչհեմ Բեգինը նույն տարում արժանացան Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի, սակայն այս պայմանագիրը համարելով նվաստացուցիչ, եգիպտացի 4 ազգայնական երիտասարդներ, ներթափանցելով Սադաթի անվտանգության կազմ, 1981-ին, Եգիպտոսի հաղթանակի օրվան նվիրված շքերթի ժամանակ, գնդակահարում են նրան:

Խաղաղության պայմանագիր կոնցեպտը չի կարող գործող և արդիական լինել առանց արդարացի լուծման և կոնֆլիկտների վերացման, այլապես, հետևանքները լինում են անկանխատեսելի և ավելի մեծ սպառնալիքներով լի, քան՝ մինչ այդ պայմանագրերի կնքումը:

Հ.Գ. Այն թուղթը, որը ներկայումս կոչում են «խաղաղության պայմանագիր», չի ներկայացնում հայ ժողովրդի հավաքական դիրքորոշումը, քանի որ այն համաձայնեցվում է ոչ լեգիտիմ քաղաքական ուժի կողմից, հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ ՀՀ իշխանությունները շեղվել են իրենց նախընտրական ծրագրից և իրականացրել ճիշտ հակառակը: Բացի այդ, այն չի կարող տարածաշրջանում խաղաղություն հաստատել, քանի որ իր մեջ ունի բազում ռիսկեր: Այդ թուղթը եթե կողմերի միջև ստորագրվի, այնուհետև հաստատվի օրենսդիր մարմինների կողմից, ստեղծելու է նոր սպառնալիքներ և մեր հայրենիքը դարձնելու է ավելի խոցելի: Ադրբեջանը և Թուրքիան այդ փաստաթղթի անվան տակ մեզնից պահանջելու են անիրատեսական և անիրականանալի գործընթացներ և դրանցով հիմքեր են ստեղծելու, աշխարհաքաղաքական հարմար առիթի պարագայում, նոր հարձակման համար:

Գրիգոր Գրիգորյան

Մեկնաբանություններ