Տարին դեռ նոր է սկսվել, բայց ձևական թուքումրի, «տնական» ավանտյուրիզմի ու «էկստրավագանտ» դեմագոգիայի պակաս չի զգացվում:

Աշխարհում տիրող պայթյունավտանգ վիճակը հասկանալու և այդ վիճակից դեպի գոնե մոտալուտ ապագան մարդկությանը տանող ճանապարհների մասին շատ թե քիչ իրատեսական պատկերացումներ ունենալու համար պետք են հնարավորինս ճշգրիտ նախնական տվյալներ ներկա վիճակի մասին և դրանց հիման վրա կանխատեսումներ կատարելու գիտական մեթոդներ, մի խնդիր, որով էլ զբաղված է եղել ֆուտուրոլոգների և սիստեմների մասին գիտության ոլորտի մասնագետների բանակը՝ սկսած անցյալ դարի 50-60-ական թվերից։

Աշխարհը որևէ բան ձեռնարկելիս առաջնորդվում է սպասվելիք շահ-կորուստ կամ էլ օգուտ-ծախս հարաբերությունների առավելագույնով։

Մեր կարողացածի ու չկարողացածի սահմանները և ներկա պայմաններում մեր տեղը արևի տակ ճշտելու համար ստիպված ենք նորից ու նորից վերադառնալ մեր վերջին 200 տարվա պատմության առանցքային իրադարձություններին, որոնք բացառապես կապված են եղել ռուսների մեր տարածաշրջան մտնելու և այնտեղ դոմինանտ ուժ դառնալու հետ։

Անկախության սկզբում մեր ունեցած և խորհրդային օրերից եկող ինքնագնահատականն ու կյանքի փորձը միանգամից բախվեցին դաժան իրականությանը, որտեղ պետք էր արագ փոփոխվող պայմաններում ինքնուրույն և կարևոր որոշումներ կայացնել։

Անցյալ դարի 80-ականների վերջի իրադարձությունները՝ Գորբաչովի պերեստրոյկան, Արցախյան շարժումը, երկրաշարժը, Սումգայիթն ու Բաքուն, Խորհրդային Միության փլուզումը ու դրան հետևող քաոսը, մեր և մյուսների անկախությունը, Արցախի առաջին պատերազմը և մեր բացահայտ քաղաքական մանկամտությունն ու թյուրիմացություններով լի մտածելակերպը որոշիչը դարձան մեր ինքնագնահատականի հետագա զիգզագների համար։

Որևէ հանրության քաղաքակրթական մակարդակի գնահատականը տալու համար առաջին հերթին պետք է տեսնել, թե ինչ նպատակներ են հետապնդում մարդիկ, և ինչ մասշտաբի են դրանք։

Պատերազմից և Արցախի հայաթափումից հետո մենք ազգային սնանկության բացառիկ պատմական փուլում ենք. չգիտենք անելիքը, չենք պատկերացնում հետագան։

Աղետի ծավալից ու մեր անլրջության պատճառով մենք արդեն դադարել ենք հասկանալ, որ բառիս բուն իմաստով, մի ամբողջ ազգով ապրում ենք վառոդի տակառի վրա։

Ընդհանրապես փողի մասին խոսելիս մեր մտքում այն պատկերացնում ենք հաստափոր, ֆրակներով պճնված, ահռելի ցիլինդրով և փոքրիկ բեղիկներով, ձեռնափայտի վրա հենված մարդու պատկերի, սիլուետի հետ։