«Եթե վերահսկել հնարավոր չէ, պետք է քաոս սերմանել»

2013-ի ամռանն ու աշնանը Հայաստանում կատարվում էին տարօրինակ դեպքեր: Մորմոն Ջոն Հանթսման կրտսերը, որ արդեն հասցրել էր ԱՄՆ-ի նախագահի թեկնածու լինել, խզեց կապերը ԲՀԿ պատգամավոր, «Սիվիլիթաս» հիմնադրամի տնօրեն, Հայաստանի արտաքին գործերի նախկին նախարար (1998-2008) Վարդան Օսկանյանի հետ: «The Washington Post»-ը գրեց, որ 1988-ից Հանթսմանը «նվիրաբերել է» Հայաստանին 20 միլիոն դոլարից ավելի: 2010-ին «Huntsman International» ընկերությունը հեռացավ Հայաստանից, մնացած միջոցները փոխանցելով «Սիվիլիթաս» հիմնադրամի հաշվեհամարին, որ բացել էր Վարդան Օսկանյանը: Այդ ժամանակ Հայաստանի իշխանությունների մեջ հարցեր ծագեցին. Վարդան Օսկանյանին անգամ քրեական հետապնդումով էին սպառնում Հանթսմանի «նվիրատվության» պատճառով: 2013-ի ապրիլի սկզբին Հանթսմանը նույնիսկ դադարեցրեց Օսկանյանի հիմնադրամի ֆինանսավորումը: Դրվագը միայն առաջին հայացքից է ոչ նշանակալից և կապված է ինչ-որ սև կատվի հետ, որ անցել է մորմոն միլիարդատիրոջ և Հայաստանի նախկին արտգործնախարարի միջև: Հանրապետությունում 2013-ին նախագահական ընտրություններ էին, Արևմուտքը խաղադրույքը դրել էր արևմտամետ կուսակցությունների վրա, և անհատները փորձում էին «փողոցային ժողովրդավարությամբ» ապակայունացնել վիճակը Հայաստանում:
Իսկ հիմա հիշենք՝ ինչ ակտիվ էր ԱՄՆ-ը 2013-ին, Հայաստանում հերթական նախագահական ընտրությունների նախօրեին: Հունվարի 30-ին կայացած վարչապետ Տիգրան Սարգսյանի և ԱՄՆ-ի միջազգային զարգացման գործակալության երևանյան հիմնադրամի (USAID) տնօրեն Կարեն Հիլարդի ու դեսպան Հեֆեռնի բանակցությունների արդյունքում պայմանավորվածություն ձեռք բերվեց մինչև մարտի 31-ը ինչ-որ հատուկ, «աննախադեպ» (Հիլարդի խոսքով) համաձայնագրի մասին՝ ի նպաստ Հայաստանում ժողովրդավարության և կառավարման ոլորտի զարգացման ծրագրերի: Համաձայնագրի շրջանակներում USAID-ը առաջիկա 5 տարիներին մտադրվում էր Հայաստանին տրամադրել 32 միլիոն դոլարի ֆինանսական աջակցություն՝ այսպես կոչված «ժողովրդավարական ու կառավարման բարեփոխումների անցկացման» համար: Որոշ ժամանակ առաջ հենց Հիլարդն էր ԱԺ նախագահ Հովիկ Աբրահամյանի հետ 2012-ի սեպտեմբերի 26-ին հանդիպման ժամանակ ներկայացրել ամերիկյան «օգնության» պայմանները: Պայմանները հայկական ԶԼՄ-ներում ավանդաբար բարձրաձայնեց ԱՄՆ-ի դեսպան Հեֆեռնը արդեն 2013-ի հունվարին. «Մենք ձգտում ենք, որ Հայաստանն իր հայացքը Արևմուտք ուղղի» (Lragir.am կայքին տված հարցազրույցում և հունվարի 16-ին ԱՄՆ-ի Կոնգրեսում): Հիշեցնենք, որ դեռ անցյալ դարի 60-70-ական թթ. լավ հայտնի է, որ հենց USAID-ի հովանու տակ ԱՄՆ-ի իշխող շրջանակները քողարկում էին դիվերսիոն գործողություններն ու պետական հեղաշրջումների սցենարները Լատինական Ամերիկայի, Աֆրիկայի ու Ասիայի երկրներում, որ իրագործվում էին ԱՄՆ-ի ԿՀՎ-ի անմիջական վերահսկողությամբ ու ղեկավարութամբ: Հիմա խոսվում է, որ USAID-ը մտադիր է եզրափակելու իր գործունեությունը Հայաստանում: Լավ հայտնի է՝ այնտեղ, ուր ԱՄՆ-ի կարծիքով պետք է ղեկավարեն խամաճիկները, Վաշինգտոնը ոչ մի տնտեսական զարգացում «չի կանխատեսում»: Երևանում արևմտամետ շրջանակները սիրում են բարբաջել, որ «ամեն ինչ վաճառված է Ռուսաստանին», սակայն կտրուկ լռում են, երբ խնդրում ես գոնե համեմատական վերլուծություն ներկայացնել Հայաստանի տնտեսության մեջ ԱՄՆ-ի ուղղակի ներդրումների մասով: Բայց Հայաստանի ամերիկամետ տրամադրված քաղաքացիներից ո՞ւմ են լրջորեն մտահոգել երկրի շարքային քաղաքացիների շահերն ու դժվարությունները: Նրանց խնդիրն է՝ իրար մեջ բաժանել արևմտյան «դրամաշնորհային օգնությունը» և վերջ: «ԱՄՆ-ի օգնությունը» մտահոգություն է, որ ամերիկյան հետախուզական ծառայությունները «ուրիշների ցուցանակների» տակ կարողանան ֆիզիկապես ներկա լինել տարածքում, որը, չգիտես ինչու, Վաշինգտոնին պետք է: Երկրորդ խնդիրն է՝ նպաստել Հայաստանում քաղաքական ուժերի ձևավորմանը, որոնք (հասարակական կազմակերպությունների կամ «քաղաքացիական հասարակության» այլ անվանումների տակ) «իրենց հայացքներն Արևմուտք ուղղեն»:
Իսկ որտե՞ղ է բարեկամական հոգատարությունը Հայաստանի տնտեսության զարգացման, ժողովրդի բարեկեցության մասին: Ավաղ, դա երբեք պետք չի եղել ամերիկացիներին: ԱՄՆ-ը ընդհանրապես ձգտում է ներդրումներ չանել հետխորհրդային պետությունների տնտեսության ռեալ հատվածում՝ որևէ շահ չունենալով: ԱՄՆ-ի պետքարտուղարի տեղակալ Ստրոուբ Թելբոտը (1994-2001) իր գրքերից մեկում Ղազախստանի օրինակով բաց ասում է, որ չարժի ԱՄՆ-ը ներդրումներ անի հետխորհրդային ենթակառույցներում այն պարզ պատճառով, որ այլևս հնարավոր չի լինի վերադարձնել: Հենց այդ պատճառով ԱՄՆ-ի ներդրումները քաղաքական հենք ունեն: Գումարները դրամաշնորհների տեսքով ուղղվում են հասարակական սեկտորին` «հինգերորդ շարասյուն» ստեղծելու նպատակով, ոչ ավելին: Բայց օրինաչափ հարց է ծագում՝ իսկ պե՞տք են ազդեցության գործակալները Հայաստանի ներսում, հասարակության ներսում, երկրի չքավոր քաղաքացիներին, որ բնակչության 90 %-ն են: Ընդհանրապես՝ պե՞տք է ԱՄՆ-ի այդպիսի «օգնությունը»: Երևանում ԱՄՆ-ի դեսպանները կանոնավոր հերթագայում են միմյանց՝ Հեֆեռնին հաջորդեց Ռիչարդ Միլզը (ինչպես Հեֆեռնն էր հաջորդել «ղրղզական հեղափոխության աստղ» Մարի Յովանովիչին), բայց Հայաստանում ԱՄՆ-ի դիվանագիտական առաքելության իմաստն ու «գործունեության» բնույթը ակնհայտորեն անփոփոխ են մնում: Ահա ինչ է նշել PolitRUS ինտերնետ ռեսուրսը 2015-ի ապրիլի 22-ին «Հաաստանում հակառուսական քարոզչության մեջ Արևմուտքից ֆինանսավորվող ՀԿ-ների դերը» հոդվածում. «Բոլոր վերոնշյալ կազմակերպությունների աշխատանքների մեթոդները ամբողջության մեջ հանգում են «ուղեղների ակտիվ լվացման», առաջին հերթին՝ հայ երիտասարդների: Դա կատարվում է տարատեսակ քննարկումների, սեմինարների, կլոր սեղանների, կոնֆերանսների տեսքով Երևանում և հայկական հիմնական հանգստավայրերում: Տեղի ընտրությունը բնավ պատահական չէ՝ «աշխատանքային» մասին զուգահեռ հայ երիտասարդները հնարավորություն են ստանում լավ հանգստանալու շռայլ ՀԿ-ների և նրանց վերահսկիչ արևմտյան հատուկ ծառայությունների հաշվին: «Աշխատանքային» մասը 90 %-ով կազմված է զեկույցներից, վերլուծություններից և այլ հրապարակումներից, որոնք պատմում են ԱՄՆ-ի, ՆԱՏՕ-ի և Արևմուտքի գլոբալ քաղաքականության վերջին տրենդների դերի մասին: Նաև՝ դատողություններից խաղաղության պահպանման անհրաժեշտության և արևմտյան քաղաքակրթության առաջմղման մասին երրորդ աշխարհի՝ Հայաստանի պես, երկրներում: Արևմտամետ լրատվամիջոցները, իրենց հերթին, անհրաժեշտ պահին անհրաժեշտ տեղում համապատասխան տեղեկատվությամբ այդ գործունեությունը համեմում են պահանջվող կծվությամբ սոուսով»:
«Այդպիսով, համեմատաբար ոչ մեծ ներդրումներով արևմտամետ ՀԿ-ներում օտարերկրյա հատուկ ծառայությունները Հայաստանում ձևավորում են իրենց նպատակներին ու խնդիրներին համապատասխանող հասարակական կարծիք, որ հենված է առաջին հերթին երիտասարդների տեսակետների վրա: ՀԿ-ները, հղում անելով գենդերային խնդիրներին, եկեղեցու դերի մեծացմանը կրթական գործընթացում, բարձրագույն կրթության համակարգի քաղաքականացվածությանը, հայտարարեցին, որ կրթական ոլորտի բարեփոխումները կատարվում են «ոչ անհրաժեշտ ուղղությամբ»: ՀԿ-ների դժգոհության պատճառներն ուսումնասիրելու համար Հայաստան եկավ Համաշխարհայի բանկի պատվիրակությունը, որը վերջնական որոշում ընդունեց… «Հայաստանի հասարակական սեկտորի ֆինանսավորման մեծացման մասին»: Ի տարբերություն արևմտամետ ՀԿ-ների աշխատանքի մեթոդների, Վրաստանում, ՈՒկրաինայում, Մոլդովայում, Հայաստանի նրանց գործընկերները գործնականում չեն համագործակցում արդարադատության և պաշտպանության նախարարության հետ: Համենայն դեպս, պաշտոնապես չեն բարձրաձայնում նման գործունեությունը, որպեսզի իշխանությունների զայրույթը չհարուցեն: Սակայն տեղեկացված աղբյուրների լուրերով, իրականում արևմտամետ ՀԿ-ները հետաքրքրված են ուժային ու պաշտպանական կառույցների գործունեությամբ: Նրանց աշխատակիցների հետ հանդիպումները մասնավոր են, բայց համապատասխան ծառայություններն արձանագրում են: Ինչպես և «կամուրջներ կառուցելու» փորձերը Գյումրու 102-րդ ռուսական ռազմաբազայի սպաների հետ, ներգրավելով և Ռուսաստանում հայկական սփյուռքի ներկայացուցիչներին»:
Կապվա՞ծ են Հայաստանի արևմտամետ ՀԿ-ները և աղանդավորները: Եթե նման կապ լինի էլ, ոչ մեկ, ոչ մյուս կողմը չի խոստովանի: Բայց կասկած չի հարուցում նրանց միջնորդավորված կապը իրենց հրահանգավորող արևմտյան հատուկ ծառայությունների հետ: Ինչպես կասկածներ չի հարուցում, որ հայկական ՀԿ-ներին և հայ աղանդավորներին սպասարկում են արևմտյան հատուկ ծառայությունների նույն բաժանմունքները, որ պատասխանատու են հետխորհրդային տարածքում արևմտյան խամաճիկային վարչակարգերի բազմապատկման համար: Եվ դա է գլխավոր սպառնալիքը. աղանդավորների միջոցով քայքայվում է ներազգային միասնության հիմքը, ոչնչացվում են ընդհանուր գաղափարների ու իդեալների շուրջ հասարակության համախմբման վերջին կամուրջները: Իսկ արևմտամետ ՀԿ-ների և նրանց ենթակա ԶԼՄ-ների միջոցով կատարվում է հասարակության ու ազգի քաղաքական քայքայման գործընթացը: Աղանդների մեջ ներգրավելու միջոցը նույնպես «նյութական հիմքն է», որ քիչ կարևոր չէ հետխորհրդային ցանկացած հասարակության համար, որ անցել է թալանչիական «սեփականաշնորհման» միջով 90-ականներին, որը, ի դեպ, նախկին խորհրդային հանրապետություններում ևս մեծ մասամբ կատարվում էր արևմտյան խորհրդականների «վերահսկողությամբ»: Պատահական չէր, որ Հայաստանի ապակառուցողական պաշտամունքների զոհերի վերականգնողական և օգնության կենտրոնի տնօրեն Ալեքսանդր Ամարյանը, անդրադառնալով Գյումրու ողբերգության թեմային, հունվարին ընդգծում էր, թե ՌԴ զինված ուժերի զինծառայող, 102-րդ ռազմաբազայի զինվոր, Ավետիսյանների ընտանիքին սպանած հանցագործ Վալերի Պերմյակովի վրա խիստ ներգործություն ուներ հայրը, որ ղեկավարում է «Հույս, հավատ, սեր» նորհիսունական խարիզմատների աղանդը: Աղանդի, որ բազում բաժանմունքներ ունի Ռուսաստանում, կենտրոնը Բալեյ քաղաքում է: «Հույս, հավատ, սեր» աղանդը պատկանում է խարիզմատների եկեղեցիներին, որ գործում են նաև Հայաստանում իբրև «Կյանքի խոսք»: Ամարյանն ընդգծում էր. «Խարիզմատների եկեղեցիների առանձնահատկությունն է իր հետևորդների հակվածությունը շեղումներին, այդ թվում՝ դաժանությանը և բռնությանը»:
«Հույս, հավատ, սեր» աղանդը Չիտայում տեղակայված «Փրկությունը Քրիստոսի մեջ է» կազմակերպության մասն է: Նա նաև հաղորդեց, որ այդ կառույցների ղեկավարը «Ավետարանչական հավատի քրիստոնյաների ռուսական եկեղեցին» է, որը ղեկավարվում է Շվեդիայում գտնվող միջազգային կենտրոնից: Չիտայում գործող կառույցը և «Կյանքի խոսքը» ստեղծվել ու ֆինանսավորվում են Շվեդիայից, բայց շտաբ բնակարանը Ֆիլադելֆիայում է (ԱՄՆ): Ամարյանի տվյալներով՝ այդ կառույցը մաս է կազմում «Աստծո ասամբլեայի», որ 67 միլիոն անդամ ունի, ղեկավարվում է հիմնականում ԱՄՆ-ից: «Ավետարանչական հավատի քրիստոնյաների ռուսական եկեղեցու» ղեկավարությունը եթե ոչ 100, ապա 90-95 %-ով կազմված է ուկրաինացիներից՝ հայտարարել է Ամարյանը: Այս աղանդներն իրենց անդամներին ներշնչում են, որ մարդու մեջ նստած է սատանան, որից պետք է ազատվել: Նա հիշեցրեց Սևանում կատարված դեպքը, երբ տղան կացնով սպանել էր ծնողներին՝ պնդելով, որ նրանք սատանա են: «Կրոնական էքստազի մեջ ամեն ինչ հնարավոր է», հայտարարեց Ամարյանը: Նա նաև մեկնաբանեց այն վարկածը, որ Պերմյակովը և հայր ու որդի Ավետիսյանները Ռուսաստանում գտնվելիս կապ են ունեցել: Փորձագետը նշեց, որ պետք է ուսումնասիրել Ավետիսյանների տանը եղած գրականությունը, պարզել Ռուսաստանում Ավետիսյանները կոնկրետ որտեղ են եղել: «Եթե Ավետիսյանները եղել են Չիտայում, բազում հարցեր են ծագում», հայտարարեց նա՝ ընդգծելով, որ սպանության պատճառ կարող է լինել հատուկ դաժանությամբ վրեժը: Ամարյանը նաև նշեց, որ Պերմյակովի հոր անդամակցած «Հավատ, հույս, սեր» աղանդը և «Կյանքի խոսք» հայկական կազմակերպությունը «Ավետարանչական հավատի քրիստոնյաների ռուսական եկեղեցու» կազմում են: Ավելին՝ նրա խոսքով Ավետիսյանները սպանվել են, այսպես կոչված, «Դանիելի պասի» ժամանակ, երբ աղանդավորները որոշակի «նպատակներ ու առաքելություններ» ունեն: Փետրվարին Ամարյանը ճշտեց, որ Հայաստանում գործում է 30 աղանդ, որ նման են Պերմյակովի աղանդին:
Բոլորը տեսան՝ ինչպես ձևական հայտանիշների ու «խոսակցությունների» հիման վրա Գյումրու ողբերգությունից հետո արևմտամետ ուժերը փորձեցին հակառուսական ելույթներ կազմակերպել, հետո՝ «հեղափոխականացնել» Հայաստանի երկրորդ քաղաքը: Հիմա դժվար է ասել, թե իրականում ինչ կար կուլիսային տիկնիկավարների մտքում: Բայց Գյումրին, 102-րդ ռազմաբազայի տեղակայման վայր լինելուց բացի, Սպիտակի երկրաշարժի գոտի է: Իսկ 1988-ից հենց երկրաշարժի գոտում արտասահմանյան աղանդները առավել արագ ու հաջող «խրվեցին» հայկական հողում և բզկտեցին հայերի հոգիները: Իհարկե, հետաքննությունը շարունակվում է և պետք չէ իրադարձություններից առաջ ընկնել, Հայաստանի և Ռուսաստանի քննչական կոմիտեների մասնագետները, հարկավ, կհետաքննեն և այս տեսակետները: Բայց այն օրերին ամեն ինչ պարզ երևում էր: 2015-ի հունվարի 20-ին Երևանում արդեն զանգվածային ակցիաներ էին սկսվել հակառուսական կարգախոսներով:
Առաջին պահանջը Հայաստանի տարածքից ռուսական զորքերի դուրսբերումն էր: Գյումրեցիներին «ոմնը» (այդ թվում` Երևանի ընդդիմադիրների շարքերից) փորձում էր գրոհի տանել 102-րդ ռազմաբազայի վրա: Փառք Աստծո, գյումրեցիները սադրանքին չտրվեցին և սահմանափակվեցին բողոքի ակցիայով ՌԴ հյուպատոսարանի առաջ: Սկսվեց Հայաստանի գործող նախագահի ակտիվ քննադատություն ընդդիմության կողմից: Հիմնական մոտիվը՝ Հայաստանի բոլոր դժբախտությունները ՀԱՊԿ-ի և ԵԱՏՄ-ի անդամակցության պատճառով են, ապագա ամբողջ երջանկությունը միայն եվրաինտեգրման մեջ է: Այսինքն՝ հնչում էին այն կարգախոսները, որ լսվում էին ՈՒկրաինայում Մայդանի նախօրեին: Գնահատելով իրավիճակը, վերլուծաբանները եզրակացնում են, որ արևմտյան ռազմավարությունը Հայաստանի նկատմամբ կզարգանա ընդունված կարգով՝ «եթե վերահսկել հնարավոր չէ, պետք է քաոս սերմանել»: Եվ տիկին Վիկի Նուլանդը այդ ժամանակ Երևան եկավ, ճիշտ է, առանց «Մայդանի քաղցրաբլիթների», բայց պարտադիր հանդիպումով արևմտամետ ՀԿ-ների անդամների հետ: Ընդ որում՝ հանդիպումը փակ էր:
Երբ սադրանքները և «հեղափոխության» մեկնարկը Գյումրուց չհաջողվեցին, ընթացք տրվեց «պահեստային տարբերակներին»՝ Հայաստանի հասարակական կարծիքը ապատեղեկատվությամբ պայթեցնել… Թբիլիսիից, որ Աբխազիայում ռուս զինծառայողները ծեծել են Աչադար գյուղում մի տարիքով հայ կնոջ: Ապատեղեկատվությունը հերքեցին և Աբխազիայի իշխանությունները, և Սուխումի շրջանի հայ համայնքի խորհրդի նախագահ Սեյրան Իչմելյանը: Պարզվեց՝ «տուժած» 76-ամյա Լյուսյա Քոչարյանը Աչադարում չի էլ ապրում: Մինչդեռ ապատեղեկատվության օպերատիվ տարածման մեջ «բռնվեց» Թբիլիսիի հայ համայնքի ներկայացուցիչ Առնոլդ Ստեփանյանը: Հետո եղավ Լեռնային Ղարաբաղ արևմտամետ ադեպտների հակառուսական ավտոերթը, որը, ճիշտ է, ԼՂՀ իշխանությունները կոպիտ ընդհատեցին: Դրանից հետո էլ 2015-ի փետրվարի 3-ին «ստվերային ԿՀՎ» Stratfor-ը «Բելառուսը և Հայաստանը վերանայում են Ռուսաստանի հետ հարաբերությունները» հրապարակման մեջ մարգարեացավ, թե իբր «Հայաստանը կարող է վերանայել հարաբերությունները Ռուսաստանի հետ» Ղարաբաղի հետ ճակատային գծում իրավիճակի սրման պատճառով՝ «հունվարի 29-ին Ադրբեջանը խփել էր հայկական անօդաչու սարք» (ի դեպ, դա էլ էր սուտ): Վերջապես փետրվարի 27-ին Երևանի աշխարհաքաղաքական ակումբին տված հարցազրույցում ամերիկացի տնտեսագետ, քաղաքական ու տնտեսական մեկնաբան, կատաղի հանրապետական, ծայրահեղ աջ հայացքներով և աղմուկ հանած «Վեց կետ» գրքի հեղինակ Պոլ Կրեյգ Ռոբերտսը անկեղծ խոստովանեց: Հայաստանի ՀԿ-ների ԱՄՆ-ից ֆինանսավորման նպատակն է ունենալ խմբեր, որոնք կարող են փողոց դուրս բերվել բողոքի համար և քաղաքական գործիչներ, որոնք կծառայեն Վաշինգտոնին, ԱՄՆ-ը ծրագրում է Հայաստանում իրականացնել «հեղաշրջում՝ նման անցած տարի ՈՒկրաինայում տեղի ունեցածին: Դա ևս մի բազա կտա Վաշինգտոնին այն երկրում, որ եղել է ԽՍՀՄ-ի մաս: Եվ շատ խաբված մարդիկ կմիանան հայկական ՀԿ-ներին, որ համագործակցում են Վիկտորյա Նուլանդի հետ: Նպատակն է խզել քաղաքական ու տնտեսական կապերը Ռուսաստանի հետ: Թե երբ նրանք կհարվածեն՝ կախված է, թե ինչ հնարավորություններ կգտնեն: Դա այն է, ինչ 2003-ին տեղի ունեցավ Վրաստանում՝ «վարդերի հեղափոխություն»: Այդ հեղաշրջումը կազմակերպել էին ՀԿ-ները, Վաշինգտոնից ֆինանսավորվող քաղաքական գործիչները, որ մարդկանց փողոց հանեցին: Այդպես է աշխատում Վաշինգտոնը, և նրա նպատակներն են Հայաստանը, Ղրղզստանը, և գուցե, Ղազախստանը և ՈՒզբեկստանը: Այդպիսի հեղաշրջումները, որ նրանք անվանում են ժողովրդավարական հեղափոխություններ, կազմակերպվելու են բոլոր երկրներում, որ ԽՍՀՄ-ի մաս են եղել»:
Հիշեք հունվարյան տեղեկությունները, որ մի քանի ուկրաինացիներ, նույնիսկ խմբեր փորձել էին թափանցել երկիր՝ «օգնելու գրոհողներին» Գյումրիում և չեզոքացվել էին Հայաստանի ուժային կառույցների կողմից ու վտարվել հանրապետության տարածքից: Հիշեք, ինչպես էին ինտերնետային սոցիալական ցանցերում իրենց մերկացնում «մայդանային հեղափոխականները»՝ բացահայտ կոչեր անելով սպանել ռուսներին և Հայաստանում «հեղափոխություն» անել: Հիշեք՝ ովքեր էին Երևանում ստորագրում տարատեսակ կոչեր «ի պաշտպանություն Մայդանի» 2014-ին՝ նույն այդ արևմտյան ՀԿ-ները, արևմտամետ ԶԼՄ-ները: Պոլ Կրեյգ Ռոբերտսը իր նշանավոր «Վեց կետում» հայտարարում է. «Եթե ամերիկյան դոլարը դադարի պահուստային տարադրամ լինել, ԱՄՆ-ը անմիջապես կկորցնի գերտերության կարգավիճակը»: Ինչը և սկսվում է ժամանակակից աշխարհում: Իսկ մայիսի 21-ին ռուսական հեռուստատեսության հաղորդումներից մեկում ռուսական քաղաքներից մեկի ուկրաինական համայնքի ներկայացուցիչը բացահայտորեն փորձում էր օգտագործել Գյումրու ողբերգությունը հակահայկական ու հակառուսական նպատակներով: Դեռ պե՞տք են ապացույցներ, որ ՈՒկրաինայի և Ռուսաստանի ապակառուցողական խարիզմատական աղանդները գիտեին ու սպասում էին իրենց հետևորդի գործողություններին Գյումրիում: Պե՞տք են դեռ ապացույցներ, թե ում պատվերն էր կատարում տականք Պերմյակովը: Ամերիկյան հատուկ ծառայությունների պատվերը, հենց նրանց, ովքեր ղեկավարում են այդ բոլոր խարիզմատներին, եհովականներին, սայենտոլոգներին, մորմոններին և մնացածին:

Արսեն ԼԵՎՈՆՅԱՆ

Մեկնաբանություններ