«Նուրբ կոմբինացիա է խաղարկվում, այսպես ասած, այլընտրանքային ուժի միջոցով»

Հայաստանում ստեղծվել է մի հետաքրքիր քաղաքական իրավիճակ. նախագահական ընտրություններից ընդամենը 3 ամիս առաջ ընդդիմությունը մեջտեղ է գցել նախագահական կառավարումից խորհրդարանականի անցնելու հարցը։ Ո՞Ւմ է ձեռնտու ժամանակավրեպ այս հարցի շահարկումը, և ինչո՞ւ է ընդդիմությունը, նախագահի թեկնածուի հարցը թողած, ծանրացել մի թեմայի վրա, որն արդիական կարող է լինել 4-5 տարի անց։ Այս հարցերի շուրջ զրուցում ենք քաղաքական տեխնոլոգ ՎԻԳԵՆ ՀԱԿՈԲՅԱՆԻ հետ։
-ԲՀԿ-ն այսօր առաջադրում է կառավարման խորհրդարանական համակարգին և 100 տոկոս համամասնական ընտրակարգին անցնելու պահանջը։ Նախագահական ընտրություններից առաջ որքա՞ն է տրամաբանական այս քայլը։
-Ակնհայտ է՝ տվյալ պահին խնդիրն արդիական չէ, բայց, կարծում եմ, միակ հարցն է, որի շուրջ քաղաքական դաշտի ընդդիմադիր զանգվածը կարող է ընդհանրություն գտնել։ Դա գրեթե միակ թեման է, որի շուրջ կարող են նստել-խոսել, կոնսոլիդացվել։ Խնդիրն այն է, որ ԲՀԿ-ն ցանկանում է կամ պարտադրված է ընդդիմադիր դաշտում ստանձնելու առաջնորդի դերը, այդ իսկ պատճառով հանդես է գալիս մի գաղափարի նախաձեռնությամբ, որ ի սկզբանե գիտի՝ ամբողջ ընդդիմադիր դաշտը կողմ է։ Ստացվում է, որ ԲՀԿ-ն նախաձեռնողն է մի գաղափարի, որին ինքը, որպես իշխանական կոալիցիայի մաս, ժամանակին դեմ է արտահայտվել։ Սա զուտ քաղաքական տեխնոլոգիա է, PR, և նախագահական ընտրությունների շեմին կիրառական նշանակություն չունի։ Քանի որ ԲՀԿ-ն, պաշտոնապես չլինելով իշխանական ուժ, միաժամանակ չլինելով նաև ընդդիմադիր, իրեն քիչ թե շատ դիրքավորում է ընդդիմության հետ, փորձում է գոնե մի կետ գտնել, որի շուրջը կարելի է բոլոր ուժերին համախմբել և ներկայանալ որպես ընդդիմության առաջնորդ։
-Բնական է, որ ընդդիմադիր քաղաքական ուժերն այդ ամենը հասկանում են, այդ դեպքում ինչո՞ւ են ԲՀԿ-ի ջրաղացին ջուր լցնում։
-Ընդդիմադիր մյուս ուժերը, ըստ էության, ընդունում են, որ իրենք այս պահին ինքնուրույն ոչ մի բան չեն կարող անել, մրցունակ չեն, լուրջ ռեսուրս չունեն քաղաքական խաղեր խաղալու համար, այդ պատճառով սրտատրոփ սպասում են ԲՀԿ-ի քայլերին, որպեսզի վերջինիս գոնե որպես լոկոմոտիվ ընդունելով՝ կարողանան գնալ նրա հետևից։ Եթե 100-տոկոսանոց համամասնական ընտրակարգին անցնելու գաղափարը երկրում քաղաքական համակարգի ձևավորման առումով շատ նորմալ ու հասկանալի է (բայց նորից եմ կրկնում, բացարձակապես նոր չէ), ապա 2017 թ. ԱԺ ընտրություններից հետո խորհրդարանական կառավարման մոդելին անցնելու պահանջը, մեղմ ասած, միանշանակ չէ։
-Կառավարման խորհրդարանական համակարգին անցնելն արդյոք չի՞ ապահովում ներկա իշխանության վերարտադրությունը։ Ի վերջո, այսօր և՛ օրենսդիր մարմնի, և՛ ՏԻՄ մեծամասնությունը ՀՀԿ-ի ձեռքում է։
-Սա ավելի հետաքրքիր պահ է։ Այսօր քաղաքական դաշտում շատ հմուտ PR-ի շնորհիվ հանրության շրջանում կարծիք է ձևավորվել, թե խորհրդարանական մոդելն առաջին հերթին ձեռնտու է ԲՀԿ-ին և նրա ընդդիմադիր արբանյակներին։ Եթե քաղաքական ուժը որևէ բան նախաձեռնում է, ապա, զերծ մնալով քաղաքական դեմագոգիայից, պետք է նկատենք` տրամաբանությունը հուշում է, որ դա պետք է անի նախ և առաջ իր համար։ Բայց, ըստ իս, այս քայլն առաջին հերթին ձեռնտու է իշխող քաղաքական ուժին։ Ակնհայտ է, որ Սերժ Սարգսյանի պաշտոնավարման երկրորդ շրջանից հետո իշխանությունը պահելու, երկարաձգելու հարց է առաջանում։ ԲՀԿ-ի առաջարկած մոդելի շահառուն առաջին հերթին հենց հանրապետական կուսակցությունն է։ Եթե ամեն ինչ անցնի առանց ֆորս մաժորի, քաղաքական հարթակում լուրջ ցնցումներ չլինեն, ապա Սերժ Սարգսյանը, տիրապետելով բոլոր՝ գործադիր, օրենսդիր և ուժային լծակներին, 2017-ի խորհրդարանական ընտրությունները կանցկացնի իր ուզած սցենարով, կվերցնի թե՛ խորհրդարանի մեծամասնությունը, թե՛ գործադիր իշխանությունը և խորհրդարանական կառավարման մոդելի պայմաններում արդեն կա՛մ ինքը, կա՛մ իշխանական վերնախավի մեկ այլ ներկայացուցիչ որպես վարչապետ կշարունակի կառավարել։
-Ստացվում է՝ իշխանությունը հասել է նրան, որ բոլորն այսօր խաղում են իր նախանշած խա՞ղը։
-Համաձայն եմ։ Ինչ-ինչ քաղաքական տեխնոլոգիաների շնորհիվ «այլընտրանքային ուժի» ջանքերով արվում է մի գործողություն, որն ուղղված է մեկ այլ ձևաչափով այսօրվա իշխանությունների 2017-2018 թթ. վերարտադրությանը։
-Այսօր ՀՀԿ-ն որդեգրել է խորհրդարանական կառավարման մոդելը քննադատելու քաղաքականություն։ Սա նո՞ւյնպես ծրագրված տեխնոլոգիա է։
-Իսկ ի՞նչ պետք է անի։ Եթե Դուք լինեիք իշխանության տեղը, Ձեր վարքագիծն ինչպիսի՞ն կլիներ։ Կարծում եմ՝ իշխանության այսօրվա կեցվածքը շատ համարժեք է ստեղծված վիճակին և խաղի կանոններին։ Ոմանք դա անում են՝ լավ տեղյակ լինելով խնդրի էությանը, ոմանք էլ՝ որպես շարքային խաղացողներ, դեմ են խոսում կառավարման խորհրդարանական համակարգին, որովհետև իրենց այդպես է հրահանգված։
-Ի դեպ, մեզ մոտ ընթանում է գրեթե նույն սցենարը, ինչ Վրաստանում։
-Այո՛, սակայն հետաքրքիրն այն է, որ Վրաստանում Սաակաշվիլին իշխանությունը երկարաձգելու համար ինքը նախաձեռնեց սահմանադրական փոփոխությունը՝ իր կառավարումը խորհրդարանական համակարգով երկարաձգելու համար։ Ի տարբերություն Վրաստանի՝ մեզ մոտ ավելի նուրբ կոմբինացիա է խաղարկվում, այսպես ասած, այլընտրանքային ուժի միջոցով։

Զրուցեց
Լիլիթ ԳՐԻԳՈՐՅԱՆԸ

Հեղինակի նյութեր

• «451° ըստ Ֆարենհայթի»
• ՈՒրիշ տեղ չկա՞ր
• «24 ժամ ե­ղել ենք տար­բեր զեն­քե­րի հրե­տա­կոծ­ման տակ»
• «Ադր­բե­ջա­նը, Թուր­քիան ու ֆոս­ֆո­րա­յին զենքն Ադր­բե­ջա­նին մա­տա­կա­րա­րող­նե­րը պետք է պա­տաս­խան տան դա­տա­րա­նի ա­ռաջ»
• «Մեր բո­լո­րի ճա­կա­տա­գի­րը սահ­մա­նին կանգ­նած հայ զին­վո­րա­կա­նի ձեռ­քում է»
• Կա­րե­նին անհ­նար էր չհար­գել, նույ­նիսկ հա­կա­ռա­կորդ­նե­րը նրան ըն­դու­նում էին որ­պես լե­գենդ, որ­պես ժայռ, որ­պես հե­ղի­նա­կու­թ­յուն
• Եկե­ղե­ցին գո­յութ­յուն ու­նի 2000 տա­րի և գո­նե ա­ռա­ջի­կա 2000 տար­վա հա­մար պետք է ա­պա­հո­վի ե­կող սե­րունդ­նե­րի հոգևոր կա­րիք­նե­րը
• «Լճա­շեն­ցի­նե­րի միա­վոր­ման» դռ­նե­րը բաց են բո­լոր լճա­շեն­ցի­նե­րի առջև
• «Ար­տա­կարգ դրու­թ­յու­նը կանց­նի, բայց բո­լոր ծնող­նե­րի, ա­շա­կերտ­նե­րի, ու­սու­ցիչ­նե­րի հա­մար կմ­նա մի շատ լավ նո­րա­մու­ծու­թ­յուն՝ հե­ռա­վար ու­սու­ցու­մը»
• «ՌԴ-ն կա­րող է գնալ հա­րա­բե­րու­թ­յուն­նե­րի վատ­թա­րաց­ման ճա­նա­պար­հով, ե­թե Թուր­քիան շա­րու­նա­կի ազ­դե­ցու­թ­յան գո­տին ընդ­լայ­նե­լու քա­ղա­քա­կա­նու­թ­յու­նը»
• «Ռա­յա­նէյր»-ը հա­տուկ սպա­սար­կում է ի­րա­կա­նաց­նում
• Յա­կուտս­կի հայ­կա­կան կի­րակ­նօ­ր­յա դպ­րո­ցի սա­նե­րը նշե­ցին Ա­մա­նո­րը
• «Հա­յաս­տա­նը եր­գող ժայ­ռե­րի եր­կիր է, և ես ե­րա­զանք ու­նեմ նվա­գելու այդ ժայ­ռե­րի մեջ»
• Նպա­տա­կը դիր­քա­պահ զին­վո­րի անվ­տան­գու­թ­յունն է
• «Ադր­բե­ջա­նում պետք է տե­ղի ու­նե­նա հա­մա­կար­գա­յին փո­փո­խու­թ­յուն, որ­պես­զի կա­ռու­ցո­ղա­կան երկ­խո­սու­թ­յուն ակն­կա­լենք»
• Յակուտսկի հայերն ակտիվ մասնակցություն են ունենում եկեղեցական բոլոր տոներին
• Ստամբուլում հաղթանակ է տարել ընդդիմությունը. ի՞նչ կանի Էրդողանը
• Քրիստոնեական և հոգևոր գիտելիքների ճիշտ ուղղորդում դասընթացի միջոցով
• «Ինձ համար Արամ Իլյիչը սրբություն է»
• «ԱԳՆ-ն պետք է ավելի շատ կենտրոնանա հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման, քան Ցեղասպանության ճանաչման խնդրի վրա»

Մեկնաբանություններ