Մեր ծանրամարտի Եվրոպան ու աշխարհը

Անցած շաբաթ Հայաստանի ծանրամարտի միանգամից երկու ընտրանի դուրս եկավ միջազգային մրցասպարեզ: Մեկը Եվրոպայի մեծահասակների առաջնությանը մասնակցող ազգայինն էր, մյուսը` աշխարհին մասնակցող պատանեկանը:

Սկսենք Եվրոպա ուղարկվածներից:
Ասել, թե իր կազմով ընտրանին փորձնական էր, կնշանակի ի սկզբանե, այն էլ խիստ հստակ դիտավորությամբ, մոլորության մեջ գցել ընթերցողին, ինչը մեզանում արդեն դարձել է լավ էլ ընդունված ձեռագիր: Ոչ մի փորձնական բան էլ չկար այդ հավաքականում, դրա մասին խոսք անգամ չի կարող լինել: Ճշմարտությունը, եթե կուզեք իմանալ, պահանջում է ասել, որ եվրոպական մրցաբեմ հանելու համար այս պահին մեզանում քիչ թե շատ մրցունակ ընդամենը երեք մարզիկ էր «գտնվել»: Ընդ որում, կուզենայինք առանձնակի ուշադրություն դարձնել այդ երեքից երկուսի` Անդրանիկ Կարապետյանի ու Գոռ Մինասյանի տակավին պատանեկան տարիքին: Նրանցից առաջինը ոչ լրիվ տասնութ, երկրորդը գրեթե նույնքան ոչ լրիվ տասնինը տարեկան է: Մեծահասակների մրցահարթակի համար միակ քիչ թե շատ «պնդացած ոսկոր» ունեցողը քսաներեքամյա Հայկ Հակոբյանն էր. եթե պարզ խոսելու լինենք, մարզիկի ներկայացրած գերծանր քաշային կարգում այս տարիքն առանձնապես լուրջ չի ընկալվում:
Ընթերցողը, անշուշտ, հիշում է լոնդոնյան օլիմպիադային հայ ծանրորդների թույլ մասնակցությունը: Չգիտեմ` եղածն ում ինչպես է ներկայացել, ով ինչպես է այն ընկալել, սակայն, իմ համոզմամբ, այդ անպատվաբեր մրցելույթը միանգամայն սպասված էր, որքան էլ ոլորտի պատասխանատուների հետ մեկտեղ ինքս էլ իմ նախաօլիմպիական հրապարակումներով փորձում էի մարզաձևի սիրահարների մեջ լավատեսական տրամադրություններ պահպանել` անսալով վերջին երկու-երեք տարիներին իմ իսկ հրապարակումներում հնչեցրած տագնապի ազդանշանները, որոնք այդպես էլ մնում էին ձայն բարբառո հանապատի, որովհետև, ամենայն հավանականությամբ, համապատասխան մարդիկ ոչ թե տառաճանաչ չէին (ի՜նչ կարող ես անել` ես շարունակում եմ մնալ անուղղելի լավատես), այլ նրանց պարզապես ձեռք էր տալիս քնած վիճակը, «կուտ ուտելն» ու ուրիշներին «կուտ տալը»:
Լոնդոնյան անհաջողությունը պայմանավորած գործոնները շատ էին ու, ցավոք, էլի շատ են: Եթե Հայաստանում կգտնվի ոլորտի պատասխանատու թեկուզ մեկ մարզիչ, մասնագետ, ֆունկցիոներ, ով սույն հարցում կփորձի առարկայական զրույցի բռնվել մեզ հետ, սիրահոժար պատրաստ ենք ընդունելու հրավերը` շատ ավելի կոնկրետ փաստերով ցույց տալով, թե մի կողմից «որոշների» ամբիցիաների ու գավառամտության, մյուս կողմից` մյուս «որոշների» փառասիրության, ինքնագոհ ու դեմագոգիկ, բանսարկու գործունեության ու պահվածքի արդյունքում ինչ տեղատվություն ապրեց ու ապրում է հայկական ծանրամարտը:
Մարտի 5-ի թվագրությունը կրող իմ facebook-յան էջում ես, ի մասնավորի, գրել էի. «Ի պատասխան ՀՀ ծանրամարտի հավաքականի մարզչի հետ ունեցած Armsport.am-ի զրույցի, պիտի ասեմ, որ առնվազն տարօրինակ կազմ է (խոսքը վերաբերում է Եվրոպայի առաջնությանը նախապատրաստվող հավաքականին), եթե անգամ ընդունենք, որ այն հարկադրաբար է կազմված։ Ես բնավ էլ չեմ զարմանա, եթե այդ կազմից մեկը կամ երկուսը, լավագույն դեպքում երեքը, գնան Եվրոպա»: Ընդ որում, առանց անուններ նշելու, մեկն ասելով, նկատի էի ունեցել գյումրեցի Գոռ Մինասյանին, երկուսն ասելով` երկրորդի թեկնածության հաշվով նկատի էի ունեցել հայթաղցի Անդրանիկ Կարապետյանին, ում առնչությամբ, նկատի ունենալով ծանրորդի տակավին պատանեկան տարիքը, հավաքականի գլխավոր մարզիչը դեռևս նոյեմբեր-դեկտեմբերին որոշակի վերապահումներ ուներ առնվազն երկու-երեք տարվա կտրվածքով: Ինչ վերաբերում է երրորդի հնարավոր թեկնածությանը, իմ չափազանց լավատեսական պատկերացմամբ (այն էլ` անհամ ջրիկ, քանի որ ինքս էլ դրան չէի հավատում) այն լինելու էր լոնդոնյան օլիմպիադայի ամենամեծ ձախողակներից մեկը` Առաքել Միրզոյանը, ով անձամբ էր հրապարակավ հայտարարել առաջնությանը պատրաստվելու մասին: Այս ենթադրյալ կազմից, այն էլ առավելագույն, եթե տեսնում եք, միակ բացառությունը եղել է Հայկ Հակոբյանը: Եթե վերջինիս պարագան դնենք մի կողմ, փաստորեն, Հայաստանի ազգային ընտրանին առաջնություն էր մեկնել երեկվա պատանիներով:
Ինչպես գնահատել տղաների մրցելույթը։
Անդրանիկը միանշանակ փայլեց, ու այստեղ հարցը բնավ էլ այն չէ, որ պոկում վարժությունում նվաճեց արծաթե մեդալ: Ի դեպ, մի փոքր էլ հաջողակ լիներ մեր տղան, կարող էր ունեցածին ավելացնել երկամարտի արծաթը կամ բրոնզը: Իհարկե, ափսոսանք կա նրանում, որ մեծ մեդալի համար պայքարում վճռորոշ եղավ նրա անձնական ծանր քաշը, սակայն երկամարտի 346-ը (160+186) հուսադրող բնագիծ է շատ ավելի լուրջ կարևորության խնդիրներ լուծելու ճանապարհին: Հիշենք անցած տարվա սեպտեմբերի աշխարհի պատանեկան առաջնությունում ցույց տված նրա 331 (155+176) կգ արդյունքը: Այո, նկատի ունեմ Անդրանիկի աճի դինամիկան, ինչպես նաև մեծերի հետ պայքարում չընկրկելը: Իսկ «շատ ավելի լուրջ կարևորության խնդիրներ» ասելով, նկատի ունեմ աշխարհի սպասվելիք առաջնությունները, որտեղ, չինացիների հետ մրցակցությունում պիտի փորձի թև-թիկունք լինել Տիգրան Մարտիրոսյանին, պայմանով, եթե վերջինս չի որոշել բավարարվել եղածով:
Տիրանայում մեծահասակների մրցահարթակի «համն ու հոտն» առավ նաև մեր մյուս հսկան` Գոռ Մինասյանը: Չշտապենք 20 և 23 տարեկանների Եվրոպայի անցած տարվա առաջնությունում ցույց տված 421 (191+230) կիլոգրամի ֆոնի վրա երկամարտի նրա այս 400-ը (185+215) նահանջ համարել, սակայն, որ Գոռի կողքին անհաջողության մատնվեց Հայկ Հակոբյանը (ձախողեց հրում վարժության մոտեցումները), տագնապեցնող բան կա: Ես այս պահին դժվարանում եմ ասել, թե մեր ազգայինում որքան են տիրապետում գերծանր քաշայինների հետ տարվող աշխատանքին, սակայն փաստը մնում է փաստ, ինչպես որ փաստ է մնում և այն, որ վերջին երկու-երեք տարիների մեծահասակների առաջնությունում մենք միայն նահանջ ենք գրանցում: Սա է առավել անհանգստացնողը:
Դառնանք պատանիներին:
Տաշքենդի աշխարհի առաջնությունից վերադարձանք Սիմոն Մարտիրոսյան աշխարհի չեմպիոնով: Մեր այս պատանյակը գերազանցեց բոլոր սպասումները` միաժամանակ ապացուցելով, որ տարիքային այս խմբում (գլխավոր մարզիչ` ՀՀ վաստակավոր մարզիչ Էդիկ Կիզողյան) մեզանում կայունորեն պահպանվում են լավագույն ավանդույթները: Էջմիածինցի տասնվեցամյա այս մարզիկի մասին, իհարկե, պիտի գրել ու առանձին հոդված գրել: Սիմոնը շարժվում է վերընթացով, և նրա աճն ակնառու է: Անցած տարի երկամարտի 321 (148+173) կիլոգրամով 94 կգ քաշային կարգում նա դարձավ Եվրոպայի երրորդ մրցանակակիր, ոչ լրիվ մեկ ամիս անց 333 (150+183) կիլոգրամով չորրորդն էր աշխարհի առաջնությունում (երրորդը` հրում վարժությունում) ու հիմա, արդեն +94 կգ քաշային կարգում, աշխարհի չեմպիոն է 365 (165+200) կգ արդյունքով (երկամարտից զատ ոսկյա է եղել նրա մրցելույթը նաև հրում վարժությունում, իսկ 165-ը բերել է բրոնզ):
Մեր պատանեկան ընտրանին կազմված էր Հայաստանի առաջնության արդյունքներով` բացառությամբ 77 կգ քաշային կարգը ներկայացրած Սամվել Գասպարյանի: Հետաքրքրական է, որ բոլոր մարզիկներն էլ (բացառությամբ 56 կգ քաշային կարգը ներկայացնող Դավիթ Գասպարյանի, ով, ի դեպ, մրցումների ժամանակ վնասվածք է ստացել, ու մարզիչները հարկադրված են եղել կեսից հանել պայքարից) գերազանցել են հանրապետության առաջնությունում ցույց տված արդյունքները: Նրանցից երեքը` 50 կգ քաշային Մարզպետ Մինասյանը (185=85+100)` վեցերորդ տեղ, 69 կգ քաշային Ժորժ Եղիկյանը (280=125+155)` հինգերորդ տեղ, իրենց քաշային կարգերում եղել են Եվրոպա աշխարհամասը ներկայացրած մարզիկներից լավագույնը (Սիմոն Մարտիրոսյանն ինքնին հասկանալի է): Այս նույն ցուցանիշով եվրոպացի մարզիկների մեջ 69 կգ քաշային կարգում երրորդը Արթուր Սարգսյանն էր (275=123+152` յոթերորդ տեղ): Ասել է` եթե հարցին մոտենանք պարզ մեխանիկական ընկալմամբ, կունենայինք Եվրոպայի առաջնության երեք ոսկե և մեկ բրոնզե մեդալակիր, ինչը փայլուն ցուցանիշ է: Իհարկե, չարժե զարգացումներից առաջ ընկնել, մանավանդ որ աշխարհամասի պատանեկանն այնքան էլ հեռու չէ, բայց որ ամուր թիկունք ու լավ հեռանկար ունենք, սա ուրախացնող է:
Թերթի էլեկտրոնային տարբերակում հնարավորինս օպերատիվ ու մանրամասն ներկայացնելով առաջնությունում մեր մարզիկների մասնակցությունը` նշել էինք, որ աշխարհի այս պատանեկան առաջնությունը վարկանիշային էր մյուս տարի կայանալիք պատանեկան օլիմպիական խաղերի համար: Թիմային հաշվարկով հայտնվելով լավագույն իննյակում (ութերորդ տեղ)` մեր ընտրանին հավաքել է անհրաժեշտ միավորներ ու իրավունք ստացել օլիմպիադային մասնակցելու առավելագույն թվով` երկու մարզիկով:
Ինչ վերաբերում է մեր աղջիկների մասնակցությանը, այն ավելի քան համեստ է եղել` մասնակցություն հանուն մասնակցության: Այստեղ միջանկյալ նշենք, որ մեծահասակների Եվրոպայի առաջնությունը բաց թողեց կանանց ազգային ընտրանին, քանի որ մասնակից չունեինք:
Նյութն ավարտելուց առաջ եկեք հիշենք այլ երկրների ընտրանիների կազմում եղած ու մրցելույթները մեդալներով ավարտած հայազգի մարզիկներին նույնպես, քանզի, անկախ ամեն ինչից, նրանք մերն են, մեր գենետիկ կոդը կրողն են: Պատանիների աշխարհի առաջնության երրորդ մրցանակակիր է դարձել Ռուսաստանի Դաշնությունը ներկայացրած Էդուարդ Անանյանը` 62 կգ քաշային կարգում հրում վարժությունում նվաճելով փոքր բրոնզե մեդալ: Երկամարտում 245 (109+136) կիլոգրամով նա չորրորդն էր: Ինչ վերաբերում է Եվրոպայի առաջնությունում Դավիթ Բեջանյանի մասնակցությանը, հայ ծանրորդը (105 կգ քաշային կարգ) Ռուսաստանին երկրորդ տարին անընդմեջ բերեց ոսկե մեդալ` երկամարտում ցույց տալով 411 (181+230) կգ արդյունք: Մեր առանձնահատուկ շնորհակալությունը հատկապես Դավթին, ով Եվրոպայում այդպես լիահունչ հիշեցրեց հայերիս գոյությունը:

Մարտին ՀՈՒՐԻԽԱՆՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• «Զորավորի» խնկարկումով
• Խոստումնալից հեռանկարով հաջողված հետահայաց
• Սա համազգային խայտառակություն է
• Ոսկե երակը հայկազյան ցեղի
• Դուք ասում եք՝ մոռանանք Եղեռնը
• Իր հոգու կապույտը փնտրող աղջնակը
• Ցավի իններորդ տարին
• Անտերություն
• ԵՐԱՆԻ ՆՐԱՆՑ, ՈՎՔԵՐ ՕՐՀՆՅԱԼ ԵՆ ԻՐԵՆՑ ԷՈՒԹՅԱՄԲ ՈՒ ԳՈՐԾՈՎ
• Փող չկա, Ծիգրանիկ կա
• Հոգին խաղաղեցնող գույներ
• Արաբական շարքից -3
• Արաբական շարքից -2
• Արաբական շարքից
• Հովհաննես Գալստյանը հաղթել է, ու պիտի ողջունել փաստը
• Մինչդեռ ներսի թուրքը երկիրն էր քնացրել
• Ազատության արբեցնող շունչն ու ստեղծագործողը (Տիգրան Հակոբյան)
• Գիտեմ, որ սիրտ չունեք, բայց թե․․․
• Մշակույթի գլխին կանգնած բորենիները
• «Բարի լույս, հայեր» շարքից

Մեկնաբանություններ