Մանրամասն որոնում (արխիվ)
28.06.2025
 
Քիչ առաջ ոստիկանության զորքերը մտան Էջմիածին քաղաք։ Երկու ավտոբուս է բերվել Էջմիածին, որոնք, ըստ երևույթին, սպասում են հրահանգի։ Մայր Աթոռի բակում իրավիճակը գերլարված է։ Հավաքված քաղաքացիները թույլ չտվեցին իրավապահներին իրենց հետ տանել Շիրակի թեմի առաջնորդ Միքայել Սրբազանին։ Այստեղ են ժամանել նաև կարմիրբերետավորները։ Մայր Աթոռի մոտ հավաքված քաղաքացիները կոչ են անում բոլոր հայերին հավաքվել Մայր Աթոռի բակում և կանգնել ի պաշտպանություն Եկեղեցու։               
 
Նորություններ » Որսա­գո­ղե­րի ա­ռատ որ­սը

Որսա­գո­ղե­րի ա­ռատ որ­սը

Որսա­գո­ղե­րի ա­ռատ որ­սը
11.10.2019 | 02:05
«Նախ­նա­դա­րյան ա­նի­մա­լիս­տա­կան պատ­կեր­նե­րը մի քա­նի գոր­ծա­ռույթ էին ի­րա­գոր­ծում։ Գլ­խա­վո­րը, թերևս, կեն­դա­նու ի­րա­կան պատ­կե­րին մո­գա­կան ի­մաստ վե­րագ­րելն էր։ Ընդ ո­րում, որ­քան ի­րա­կա­նին մոտ լի­ներ պատ­կեր­ված կեն­դա­նին, այն­քան ա­վե­լի մեծ էր ա­ռատ որ­սի ի­րա­կա­նու­թյու­նը»։
«Կեր­պար­վես­տի և կրո­նի սին­թեզ»,
Ա­նուշ ՀԱ­ԿՈ­ԲՅԱՆ
ԲՐՈՒ­ՏՈ­ՍԻ ԱՆ­ՏԵ­ՍԱ­ՆԵ­ԼԻ ԴԱ­ՇՈՒՅ­ՆԸ
Բա­նաս­տեղծ և բա­նա­սեր Ար­մե­նակ Ղա­զի­նյա­նը ան­ցյալ տա­պին շր­ջում էր քա­ղա­քում և «հիա­նում» էր Երևա­նի գրա­կան-գե­ղար­վես­տա­կան հար­դա­րան­քով։ Ի մաս­նա­վո­րի, նրա հայ­կա­զյան աչ­քը «շո­յեց» Հով­հան­նես Թու­մա­նյա­նի 150-ա­մյա փա­ռա­պանծ հո­բե­լյա­նը նշա­նա­վո­րող հս­կա ցու­ցա­նա­կը, վրան պոե­տի գրա­ֆի­կա­կան ուր­վա­պատ­կե­րը, ստո­րագ­րու­թյու­նը և «Հով­հան­նես Թու­մա­նյան-150» գրու­թյու­նը։ Տիար Ար­մե­նա­կը չզ­լա­ցավ ու «Հա­նուն հայ­րե­նի­քի» ամ­սա­թեր­թում (թիվ 10 (85) ԲՀԹ, 4511, Ա­հե­կան, 2019 թ., հու­նի­սի 9-հու­լի­սի 8) անդ­րա­դար­ձավ վե­րոն­շյա­լին. «Մի՞­թե Ա­մե­նայն հա­յոց բա­նաս­տեղծ Հով­հան­նես Թու­մա­նյանն իր ծնն­դյան 150-ա­մյա­կին նման ան­դեմ նկա­րի էր ար­ժա­նի։ Հե­տաքր­քիր է, ո՞վ է այս «գլուխ­գոր­ծո­ցի» հե­ղի­նա­կը։ Ի՞նչ կմ­տա­ծեն ար­տա­սահ­մա­նից ե­կած զբո­սաշր­ջիկ­նե­րը»։ Հա­վա­նա­բար կզար­մա­նան, ո­մանք գու­ցե կհիա­նան (որ­պես գրա­ֆի­կա­կան լու­ծում, ա­սեմ, որ վա­տը չէ), մյուս­նե­րը (ա­ռա­վե­լա­պես թու­մա­նյա­նա­սեր սփյուռ­քա­հա­յե­րը) հա­վա­նա­բար քար կկտ­րեն։ Եվ վերջ. շր­ջա­նը գոց­վեց, մայ­րա­քա­ղա­քում իշ­խում է մար­տն­չող ռա­բի­սը։ Կաս­կա­ծու՞մ եք։ Ի­զուր։ Շր­ջենք, հիա­նանք, զար­մա­նանք և ա­նար­գան­քի ոս­տա­պատ սյա­նը գա­մենք քա­ղա­քի թե՛ նախ­կին, թե՛ ներ­կա իշ­խա­նու­թյուն­նե­րին, ո­րոնք հա­ճախ մտա­ծո­ղու­թյամբ և ճա­շա­կով քա­ղա­քակր­թյալ են, բայց այ վար­քագ­ծով (այն է՝ Երևա­նի ձևա­վոր­ման հար­ցե­րում) ա­վար­տուն ռա­բիս են։ Հատ­կան­շում եմ, որ ռա­բիս եզ­րույ­թի ներ­քո չեմ հաս­կա­նում միայն ճա­շա­կազր­կու­թյու­նը։ Ա­վե­լի շուտ նկա­տա­ռում եմ «մայ­լա­քու­չա­յին» բրու­տո­սու­թյու­նը։
Նա­խորդ քա­ղա­քա­պե­տի օ­րոք, Ա­բո­վյան փո­ղո­ցում, Ազ­նա­վու­րի հրա­պա­րա­կին մերձ մայ­թի վրա, Հա­յաս­տա­նի նկա­րիչ­նե­րի միու­թյան հա­յաց­քի ներ­քո տե­ղա­կայ­ված գո­վազ­դա­յին տա­կա­ռին ԽՍՀՄ ժո­ղովր­դա­կան նկա­րիչ Ա­րա Սարգ­սյա­նի դի­ման­կարն էր, ծնն­դյան և վախ­ճա­նի տա­րեթ­վե­րը (1900-1967) և Երևա­նի նկա­րիչ­նե­րի միու­թյան ղե­կա­վար­ման շր­ջա­նը (1932-1945)։ Գու­շա­կում եմ, որ բա­նին ան­տե­ղյակ, բայց ոչ ան­տար­բեր մեր ըն­թեր­ցող­նե­րը զար­մա­ցա­խառն հարց­նում են՝ է՜, ի՞նչ վտան­գա­վոր, այ­պա­նե­լի և ան­հան­դուր­ժե­լի բան կա այս­տեղ, մի՞­թե վատ է քա­ղա­քա­յին իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի ու­շադ­րու­թյու­նը նշա­նա­վոր նկար­չի և գործ­չի ան­վան ու հի­շա­տա­կի նկատ­մամբ։ Վատ չէ, սի­րե­լի­ներս, վտան­գա­վոր է, քան­զի Ա­րա Սարգ­սյա­նը Երևա­նի նկա­րիչ­նե­րի միու­թյու­նը չի ղե­կա­վա­րել, այն պար­զա­գույն հիմ­նա­վոր­մամբ, որ «Երևա­նի նկա­րիչ­նե­րի միու­թյուն» այս տա­ռա­պյալ լուս­նի ներ­քո երբևէ չի գոր­ծել։ Գոր­ծել ու գոր­ծում է «Հա­յաս­տա­նի նկա­րիչ­նե­րի միու­թյու­նը», ո­րի հիմ­նա­դիր նա­խա­գա­հը, ա­յո՛, Ա­րա Սարգ­սյանն էր։ Բնա­կա­նա­բար, ա­ռե­րես­վե­լով նշյալ ող­բեր­գա­զա­վեշ­տին, ա­հա­զան­գե­ցի Ար­գիշ­տի 1 (քա­ղա­քա­պե­տա­րա­նի հաս­ցեն է)։ Զրու­ցա­կիցս մշա­կույ­թի հար­ցե­րում բա­վա­կա­նին գի­տակ մեկն էր, խոս­տա­ցավ մոտ ժա­մա­նակ­ներս շտ­կել ա­հա­սար­սուռ վրի­պա­կը։
Մայ­րա­քա­ղա­քի ո­րոշ հատ­ված­նե­րում տե­ղա­կայ­ված գո­վազ­դա­յին տա­րաձև վա­հա­նակ­ներն այ­սօր էլ հա­մոզ­ված պն­դում են, որ Ա­րա Սարգ­սյա­նը 1932-ից մինչև 1945 թվա­կա­նը ղե­կա­վա­րել է Երևա­նի նկա­րիչ­նե­րի միու­թյու­նը։
«Հայ մե­ծեր» շար­քը հրա­շա­լի նա­խա­ձեռ­նու­թյուն է, սա­կայն մայ­րա­քա­ղաքն ու հան­րա­պե­տու­թյու­նը 2017-ից են­թար­կում է գա­ղա­փա­րա­գե­ղա­գի­տա­կան ա­լե­կո­ծու­թյան։ Կեր­պար­վես­տից մե­ծե­րի շար­քում են ի­հար­կե Սա­րյա­նը, ան­շուշտ Քո­չա­րը, վս­տա­հա­բար Մի­նա­սը և է­լի մի քա­նի երևե­լի­ներ։ Երևա­նի ա­մե­նա­բա­նուկ և շա­հե­կան հատ­ված­նե­րում լու­սար­ձակ­վում է ՀԽՍՀ վաս­տա­կա­վոր նկա­րիչ Ա­նու­շա­վան Գաս­պա­րյա­նը (1914-1986)։ Ո՞վ է հայ ժո­ղովր­դին մինչև վեր­ջերս գրե­թե ան­ծա­նոթ վե­րոն­շյալ նկա­րի­չը, ո­րը դաս­վել է Սա­րյա­նին և Քո­չա­րին հա­մա­հա­վա­սար և դար­ձել է հայ մեծ նկա­րիչ։ Թեր­թենք Ա­րա­րատ Ա­ղա­սյա­նի «Հայ կեր­պար­վես­տի զար­գաց­ման ու­ղի­նե­րը 19-20-րդ դա­րե­րում» աշ­խա­տու­թյու­նը։ Թեր­թենք և դր­վա­գենք խնդ­րո ա­ռար­կա­յին վե­րա­բե­րող հատ­ված­նե­րը. «թեև գր­քար­վես­տի բնա­գա­վա­ռից կա­մո­վին հե­ռա­նում են մինչ այդ ակ­տիվ աշ­խա­տած Մար­տի­րոս Սա­րյա­նը, Եր­վանդ Քո­չա­րը, Է­դուարդ Ի­սա­բե­կյա­նը, ազ­գա­յին, ինչ­պես նաև ռու­սա­կան, եվ­րո­պա­կան ու արևե­լյան դա­սա­կան գրա­կա­նու­թյան նմուշ­նե­րի նկա­րա­զարդ­ման և գր­քի ձևա­վոր­ման գոր­ծում ի­րենց ներդ­րումն են բե­րում ա­վագ սերն­դի հմուտ վար­պետ­ներ Ռու­բեն Բեդ­րո­սո­վը, Ա­շոտ Մա­մա­ջա­նյա­նը, Հով­հան­նես Շա­վար­շը, Կա­րա­պետ Տի­րա­տու­րյա­նը, Ա­րա Բե­քա­րյա­նը, Ա­նու­շա­վան Գաս­պա­րյա­նը և ու­րիշ­ներ»։
«1960-1980-ա­կան թթ. ակ­ներև հա­ջո­ղու­թյուն­նե­րի են հա­սել ման­կա­պա­տա­նե­կան գրա­կա­նու­թյան, հատ­կա­պես նա­խադպ­րո­ցա­կան և կրտ­սեր դպ­րո­ցա­կան տա­րի­քի ե­րե­խա­նե­րին հե­տաք­րք­րող գր­քե­րի ձևա­վոր­ման ու պատ­կե­րա­զարդ­ման աս­պա­րե­զում աշ­խա­տած նկա­րիչ­ներ Ա. Մա­մա­ջա­նյա­նը, Հ. Շա­վար­շը, Ա. Գաս­պա­րյա­նը, Ս. Շ. Ստե­փա­նյա­նը, Խ. Գյու­լա­մի­րյա­նը, Գ. Յա­րա­լյա­նը, Վ. Ման­դա­կու­նին, Ս. Սա­ֆյա­նը, Կ. Սմ­բա­տյա­նը, Ա. Պետ­րո­սյա­նը, Ա. Կի­լի­կյա­նը, Ռ. Մա­նու­կյա­նը, Ան. Գրի­գո­րյա­նը, Ա. Բա­յան­դու­րը և այլք»։ Այ­սինքն, հար­գար­ժան տիար Ա­նու­շա­վա­նը մեկն էր շա­տե­րից։ Իսկ նրան ան­ձամբ չեմ ճա­նա­չել։ ՈՒ երբ «Հայ մե­ծեր» դա­րա­կազ­միկ շա­րո­ցում հան­դի­պե­ցի Ա­նու­շա­վան Գաս­պա­րյան ան­վա­նը, հաս­կա­նա­լի հե­տաք­րք­րու­թյամբ թեր­թե­ցի վե­րոն­շյալ հիմ­նա­րար աշ­խա­տու­թյու­նը։ Նրան ճա­նա­չող­նե­րը պատ­մե­ցին, որ բա­վա­կա­նին կիրթ, բա­րյա­ցա­կամ անձ­նա­վո­րու­թյուն էր, իս­կա­կան մտա­վո­րա­կան և նկա­րիչ։ Եվ ա­հա թե ինչն է ինձ թունդ հու­զում, հու­նից հա­նում. գա­վա­ռամ­տա­կան այս փայ­լա­տա­կու­մը ար­դյո՞ք ան­հար­կի չի շա­հար­կում նրա ա­նու­նը։ Վս­տա­հա­բար ա­յո։ Եվ ար­դյո՞ք նա կհա­մա­ձայ­ներ նման ցուց­քին, ե­թե ապ­րեր այ­սօր։ Հա­մոզ­ված եմ, որ ոչ։
ՊԻ­ՂԱ­ՏՈ­ՍԻ ՏԵ­ՍԱ­ՆԵ­ԼԻ Ա­ԾԵ­ԼԻՆ
Բա­րի, վե­րոն­շյալ գա­վա­ռա­կա­նու­թյու­նը ճա­րա­կել է մայ­րա­քա­ղաքն ու հան­րա­պե­տու­թյու­նը նա­խորդ իշ­խա­նու­թյան օ­րոք։ Սա­կայն ին­չու թավ­շյա հե­ղա­փո­խու­թյան հաղ­թա­նա­կը չշտ­կեց ի­րա­վի­ճա­կը։ Ձևը խե­ղել է բո­վան­դա­կու­թյու­նը ա­մե­նուր։ Նկա­րիչ­նե­րը 28 տա­րի շա­րու­նակ հայ­տն­վել են երկ­րի կյան­քի լու­սանց­քում։ Վեր­նի­սա­ժը աս­վա­ծի լա­վա­գույն հաս­տա­տումն է. կեր­պար­վես­տի վար­պետ­նե­րը, մե­կը մյու­սից շնոր­հա­լի (խոսքս վե­րա­բե­րում է բա­ցա­ռա­պես ար­հես­տա­վարժ նկա­րիչ­նե­րին), հենց գետ­նի վրա ցու­ցադ­րում են ի­րենց գու­նազ­մայլ «ապ­րան­քը»։ Ցու­ցադ­րում են վա­ճա­ռե­լու նպա­տա­կով։ ՈՒ­րիշ ինչ ա­նեն, պե­տու­թյու­նը պի­ղա­տո­սա­բար լվա­ցել է ձեռ­քե­րը, սա­կայն մի կողմ չի քաշ­վել։ ՈՒղ­ղոր­դում է կեղ­ծը, ա­պաշ­նոր­հը, ժա­մա­նա­կավ­րե­պը։
Մայ­րա­քա­ղա­քի դա­լան­նե­րի սի­րո­ղա­կան գու­նա­զար­դու­մը հաս­տա­տում է աս­վա­ծը։ Կեր­պար­վես­տում ա­ռա­ջին քայ­լե­րը կա­տա­րող պա­տա­նի­նե­րին վս­տա­հել են Երևա­նի դա­լան­նե­րի և տե­սա­նե­լի պա­տե­րի որմ­նան­կա­րու­մը։ Վս­տա­հել են, կա­տա­րել են ար­տա­քին պատ­վե­րը և ինք­նա­մո­ռաց վա­յել­քի մեջ են, ռա­բիս սի­րո­ղա­կա­նու­թյան ա­ռաջ բա­ցե­լով «կեր­պար­վես­տի դրախ­տի» դռ­նե­րը։
Իսկ Վեր­նի­սա­ժում ծի­ծաղն է իշ­խում ար­ցուն­քի մի­ջից։
Գեր­տխ­րահռ­չակ (բայց և այն­պես հա­յաս­տա­նաբ­նակ ո­րոշ իշ­խա­նա­վոր­նե­րի և հան­րա­յին գոր­ծիչ­նե­րի հա­մար եր­ջան­կա­հի­շա­տակ) Ա­լեն Դա­լե­սի հռ­չա­կա­վոր «Ժո­ղո­վուրդ­նե­րի կոր­ծան­ման մե­ծա­գույն ող­բեր­գու­թյան ծրագ­րում» մի դր­վագ է առ­նչ­վում մեր նյու­թին, մեջ­բե­րում եմ. «Գրա­կա­նու­թյու­նից և ար­վես­տից, օ­րի­նակ, մենք աս­տի­ճա­նա­բար դուրս կմ­ղենք ժո­ղովր­դա­կան զանգ­ված­նե­րի հո­գու խոր­քում կա­տար­վող գոր­ծըն­թաց­նե­րի պատ­կեր­ման և ու­սում­նա­սիր­ման ցան­կու­թյու­նը»։ Այս­տեղ, թույլ տվեք պն­դել, որ Դա­լե­սը անգ­թո­րեն սայ­թա­քել է, զի հայ նկա­րի­չը (խոս­քը, հաս­կա­նա­լի է, չի վե­րա­բե­րում «կեր­պար­վես­տա­յին եվ­րակռ­տա­րա­նի» հետևորդ­նե­րին) տո­գոր­ված է ժո­ղովր­դա­կան զանգ­ված­նե­րի հո­գու խոր­քում կա­տար­վող գոր­ծըն­թաց­նե­րի պատ­կեր­մամբ և ու­սում­նա­սիր­մամբ։ Այ­ցե­լեք ցու­ցաս­րահ­ներ և հա­մոզ­վեք։
Ի ՀԵ­ՃՈՒԿՍ ՎԵՐ­ՋԱ­ԲԱ­ՆԻ
Հոր­դո­րում եմ ժա­մա­նա­կի իշ­խա­նու­թյուն­նե­րին (ուղ­ղորդ­ված հոր­դո­րում եմ ԿԳՍՄ-ի փոխ­նա­խա­րար տի­կին Նա­րի­նե Թու­խի­կյան-Խա­չա­տու­րյա­նին և ԱԺ մշա­կույ­թի մշ­տա­կան հանձ­նա­ժո­ղո­վի նա­խա­գահ տիար Մխի­թար Հայ­րա­պե­տյա­նին)՝ «Հին Հա­յաս­տա­նի» կեր­պար­վես­տա­յին տե­ղե­կատ­վու­թյու­նը հայ­տա­րա­րեք ի չիք, այն է՝ չե­ղար­կեք լիո­վին և քար առ քար կա­ռու­ցեք «Նոր Հա­յաս­տա­նի» կեր­պար­վես­տի ամ­րոցն ու տա­ճա­րը։ Թե չէ նախ­նա­դա­րյան ա­նի­մա­լիզ­մի մեջ եք թաղ­վում, ա­ռատ որս եք փնտ­րում երկ­րի ար­գե­լոց­նե­րում, Բաղ­րա­մյան փո­ղո­ցում գորգ եք լվա­նում, շուրջ­պար եք բռ­նում, քյա­բաբ-խո­րո­ված ճա­շա­կում (ա­նուշ լի­նի) և կա­մա-ա­կա­մա հաս­տա­տում եք հան­րա­յին կարծ­րա­ցող կար­ծի­քը՝ նա­խորդ ապ­րի­լին ե­ղած-չե­ղա­ծը իշ­խա­նա­փո­փո­խու­թյուն էր, ու­րիշ ո­չինչ։
Վրեժ Ա­ՌԱ­ՔԵ­ԼՅԱՆ
Հ. Գ.1. Ի դեպ, ժա­մա­նա­կը չէ՞ մշա­կե­լու «Հայ ազ­գա­յին կեր­պար­վես­տի ա­վան­դույթ­նե­րի պահ­պան­ման և զար­գաց­ման» ռազ­մա­վա­րա­կան ծրա­գի­րը։ Հա­վա­տաց­նում եմ՝ վե­րոն­շյալ սխ­րան­քը չկաս­կա­ծեք, որ ի­րա­գոր­ծե­լի է, քան­զի երկ­րում առ­կա են բա­վա­կա­նա­չափ գի­տակ և ու­նակ ու­ժեր։
Հ. Գ.2. Կո­մի­տա­սը նույն­պես վա­հա­նակ­նե­րից մեզ է ներ­կա­յաց­վում գրա­ֆի­կա­կան թեթևա­չունչ գծա­պատ­կե­րով։
Դիտվել է՝ 4203

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ

ԲեռնելԲեռնել

Ասում են...

. .

Տարածաշրջանային

Սա ոչ առաջին, ոչ էլ վերջին հրադադարն է այս տարածաշրջանում

Սա ոչ առաջին, ոչ էլ վերջին հրադադարն է այս տարածաշրջանում

Նախ՝ սա խաղաղություն չէ, այլ՝ հրադադար:
Երկրորդ՝ խաղաղության հասնելու համար առնվազն անհրաժեշտ է անցնել երկար և դժվար ճանապարհ։ Մենք էլ հրադադար ենք ստացել 2020 թվականին, սակայն մինչև հիմա խաղաղության դարաշրջանը դեռ չի երևում։
Ավելին, Իրանի և Իսրայելի միջև ընթացած պատերազմում որևէ մեկը լիարժեք հաղթող կամ պարտված չէ...

Սոցցանցային գրառումներ

Իրական մանկապարտեզ
Իրական մանկապարտեզ

Բաժնի բոլոր նորությունները »

«Իրատես» թերթի արխիվից

Քա­ղա­քա­կա­նու­թ­յու­նը երկ­րորդ հնա­գույն մաս­նա­գի­տու­թ­յունն է
Քա­ղա­քա­կա­նու­թ­յու­նը երկ­րորդ հնա­գույն մաս­նա­գի­տու­թ­յունն է

Բաժնի բոլոր նորությունները »

Ծաղրանկարչի կսմիթ

Այս­պես էլ պա­րար­տա­նում ենք
Այս­պես էլ պա­րար­տա­նում ենք
2025 © Irates.am
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են: Մեջբերումներ անելիս ակտիվ հղումը Irates.am-ին պարտադիր է: Կայքի հոդվածների մասնակի կամ ամբողջական հեռուստառադիոընթերցումն առանց Irates.am-ին հղման արգելվում է: Կայքում արտահայտված կարծիքները պարտադիր չէ, որ համընկնեն կայքի խմբագրության տեսակետին: Գովազդների բովանդակության համար կայքը պատասխանատվություն չի կրում: Էլեկտրոնային հասցե՝ info@irates.am
ԲաժանորդագրվելԳործընկերներՀետադարձ կապ
.