Ռուս-թուրքական մերձեցման մարտահրավերները
Թուրքիայում Պուտինի և Էրդողանի հանդիպումը տևել է նախատեսված ժամանակից մի քանի անգամ ավելի՝ մոտ երեք ժամ: Սա արդեն որոշակիորեն մտավախություններ է ծնել հայկական քաղաքագիտական ու փորձագիտական շրջանակներում, մանավանդ որ հանդիպման ավարտին Ռուսաստանի նախագահը խոստացել է 6 %-ով իջեցնել Թուրքիա մատակարարվող գազի սակագինը, հրաժարվել դեպի Եվրոպա տանող «Հարավային հոսք» նախագծից ու նոր գազի խողովակաշար կառուցել դեպի Թուրքիա՝ Սև ծովով:
Ռուս-թուրքական մերձեցումը ռազմավարական է թվում՝ չնայած երկու պետությունները խորքային հակասություններ ունեն սիրիական և ուկրաինական հարցերում: Ռուս-թուրքական մերձեցման պատմական փորձը ցույց է տալիս, որ դրա զոհերից մեկը լինում է մեր ժողովուրդը: Համենայն դեպս, պատմությունը դրա մի քանի օրինակներ ունի:
Գուցե երկու նախագահների հանդիպման օրակարգում «հայկական հարց» չի եղել, սակայն երկու առաջնորդներն ունեն անգամ մենթալիտետային ընդհանրություններ. նրանք իրենց երկրներում ձգտում են բացարձակ իշխանության, վարում են ագրեսիվ արտաքին քաղաքականություն ու մերժված են արևմտյան աշխարհի կողմից: Այսինքն, մեկը մյուսի կարիքն ունի ու այդ հարցում դարձյալ կարող է զոհաբերվել հայկական հարցը:
Մեր համազգային մտավախությունները գուցե նույնիսկ տեղին են՝ պատմությամբ ամրապնդված, սակայն դրանք հաղթահարել է պետք, մանավանդ որ հիմա աշխարհը շատ ավելի բարդ ու դինամիկ զարգացող է դարձել ու որևէ երկիր չի կարող ավտոմատ դառնալ ուրիշ երկուսի պայմանավորվածության զոհը: Պարզապես գիտակցել է պետք, որ Ռուսաստանը մեր կարևոր գործընկերն է, բայց ոչ դայակը և ռեալպոլիտիկի տեսակետից՝ պարտավոր չէ վարել քաղաքականություն, որը կսպասարկի մեր շահերը: Այս կարևոր հետևությունը մեր արտաքին քաղաքականությունը հավասարակշիռ դարձնելու ազդակ պետք է հանդիսանա: Թուրքիան պատմականորեն համարվում է թշնամի երկիր, սակայն դարձյալ պրագմատիկ քաղաքականությունը հուշում է, որ այս երկիրը մեր հարևանն է, այս տարածաշրջանից որևէ տեղ չի անհետանալու, ըստ այդմ՝ նրա հետ հարաբերությունները կարգավորելու խնդիր ունենք: Եթե այս կարևոր դասերը սերտենք, ռուս-թուրքական երկխոսությանն ու մերձեցմանն ավելի թեթեև կմոտենանք, որովհետև համեմատաբար ինքնուրույն և սեփական օրակարգը գիտակցող Հայաստանը չի կարող դառնալ այլոց գործարքների թիրախը:
Սուրեն ՍՈՒՐԵՆՅԱՆՑ
Հեղինակի նյութեր
Մեկնաբանություններ
Ասում են...
-
Ասում են… Ինչո՞ւ մենք 2020 թվականին այդ պատերազմը չկանխեցինք։ Չէ՞ որ կարող էինք կոշտ զգուշացնել Ադրբեջանին, որ ուժային լուծում թույլ չենք տա։ Եվ ոչինչ էլ չէր լինի
-
Ասում են… Եթե չլիներ մեր չարամիտ միջամտությունը, ապա հայերի բացարձակ մեծամասնությունը, ըստ Սան Ստեֆանոյի պայմանագրի, հայտնվելու էր Ռուսաստանի պաշտպանության ներքո
-
Ասում են… Պարադիգմի կտրուկ փոփոխությունը և անցումը դեպի Եվրամիության հարթակ, մեր կարծիքով, անխուսափելիորեն կապված կլինի ՀՆԱ-ի անկման և հայկական բիզնեսին, տնտեսությանն ու Հայաստանի հասարակ քաղաքացիների կենսամակարդակին լուրջ հարվածների հետ։
-
Ասում են… Դոնալդ Թրամփի գլխավորած հանրապետական վարչակազմի ԱՄՆ-ում իշխանության վերադարձով Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո միջազգային գործընթացների Վաշինգտոնի ըմբռնումը նոր հարթություն է ձեռք բերել: Հունվարի 15-ին Սենատում այս հարցի վերաբերյալ նոր պետքարտուղար Մարկո Ռուբիոն շատ խոսուն հայտարարություններ արեց։
-
Ասում են Եթե ինչ-որ մեկը սեփական պատմությունը խեղաթյուրում է թշնամու բարեհաճությանը արժանանալու համար, նա հարգանքի արժանի չէ: Թուրքիան Հայաստանի հավերժական թշնամին է, նրանք հավերժական անեծքի տակ են հայոց կոտորածը կազմակերպելու համար:
-
Ասում են… «Զանգեզուրի միջանցքը» ներկայիս տեսքով մաքուր թուրքական պրոյեկտ է: Այդ միջանցքով Ադրբեջանը ոչնչից ստանալու է տարեկան 1,5 մլրդ դոլար եկամուտ, իսկ Թուրքիայի առջև բացվելու են Կասպից ծովի դարպասները, և մուտք է գործելու Կենտրոնական Ասիա
-
Ասում են Ռուսաստանի նախագահ Պուտինը Զանգեզուրի միջանցքի մասին ոչ մի նոր բան չի ասել Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմից հետո, որն ավարտվել է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությամբ։ Միևնույն ժամանակ, հայտնի չէ, թե այս հարցում Հայաստանը, Ադրբեջանը, Իրանը, Ռուսաստանն ու Թուրքիան ինչպես են «ընտելանալու» միմյանց:
-
Ասում են… Ռուսաստանի տարածքին հեռահար ճշգրիտ զենքերով հարվածներ հասցնելու հնարավորություն ՈՒկրաինայի ԶՈՒ-ն չունի, հետևաբար, եթե հայտարարվում է, որ ՈՒկրաինային թույլատրվում է նման հարվածներ հասցնել, ապա դա նշանակում է, որ ՆԱՏՕ-ն ուղիղ մտնում է կոնֆլիկտի մեջ Ռուսաստանի հետ
-
Ասում են… Վլադիմիր Պուտինի այցն Ադրբեջան պատմական իրադարձություն էր, քանի որ այն նշանավորեց Հարավային Կովկասում Ռուսաստանի գլխավոր դաշնակցի փոփոխությունը։ Ավելի քան 30 տարի Հայաստանն այդպիսի դաշնակից էր, բայց հիմա որոշել է անցնել Արևմուտքի կողմը՝ ներառյալ Ֆրանսիան, ԵՄ-ը և ԱՄՆ-ը
-
Նիկոլն արգելել է իրեն նկարել Արարատների ֆոնին Ըստ մերձնիկոլական շրջապատից տարածվող լուրերի` կապիտուլյանտ ոչնչությունը հրահանգել է իր աշխատակազմի լուսանկարիչներին և օպերատորներին իրեն չպատկերել Արարատ լեռների ֆոնին:
-
Ասում են… Մի շարք երկրներում, ցավոք, նաև Հայաստանում մեծ խանդավառություն չկար այն հարցում, որ Ռուսաստանն ինչ-որ կերպ վերահսկեր Հայաստանով լոգիստիկ ճանապարհը Նախիջեւանի և Ադրբեջանի հիմնական տարածքի միջև։ Այստեղ, նախ և առաջ, Թուրքիայի շահն է
-
Ասում են… Ես հստակ ասել եմ՝ նյութական որևէ ակնկալիք, կլինի կազմակերպություն կամ անձ, եթե ինքը ներգրավված է այս շարժմանը, չի կարող ունենալ, սկսած ինձնից, փոխարենը՝ մենք բոլորս կստանանք Հայրենիք ու Պատիվ
-
Ասում են… Հիմա մենք բավականին բարդ շրջան ենք ապրում մեր բարեկամ, եղբայրական Հայաստանի հետ հարաբերություններում։ Դա նույնիսկ ավելին է, քան եղբայրականը, քանի որ այստեղ ավելի շատ հայեր են ապրում, քան՝ բուն Հայաստանում
-
Ասում են Մարտի 8-ից առաջ Մեծ Բրիտանիայի և ԱՄՆ-ի դեսպանատները զգուշացնում էին իրենց քաղաքացիներին զգույշ լինել Մոսկվայում՝ չասելով, թե ինչ է կատարվում
-
Ասում են… Իհարկե, Բրյուսելը շահագրգռված է Հայաստան-ՀԱՊԿ կապի թուլացմամբ, իսկ Դաշինքի պաշտոնական խոսնակները մեկ անգամ չէ, որ հանրային լավատեսություն են հայտնել ՆԱՏՕ-ի հետ մերձեցման Հայաստանի հեռանկարների վերաբերյալ
Տարածաշրջանային
