«Թատրոնների՝ վարձակալությամբ տրվող դահլիճների գները բազմապատկվել են»

Դերասանուհի ԱՐՍԻՆԵ ՆԱՎԱՍԱՐԴՅԱՆԸ պատրաստվում է բաց նամակ հղելու վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանին` վեր հանելով թատրոնի ոլորտի հիմնախնդիրները: Արսինե Նավասարդյանի դիմումին միացել են մեծ թվով մտավորականներ:

«Խնդիրները, որ կետ առ կետ ներկայացրել եմ, հասունացել են տարիների ընթացքում: Կետերից մեկը վերաբերում է թատրոնի և կինոյի ոլորտում ընտանեկան կլանային համակարգին, որն ինքնըստինքյան բերում է կոռուպցիայի (ֆինանսավորում մերձավոր շրջանակին) և հնարավորությունների սահմանափակումների (ոչ մերձավոր շրջանակի ֆինանսավորման բացառում)»,- մեզ հետ զրույցում ասաց Արսինե Նավասարդյանը: Երկրորդ կետում մատնանշվում է հանձնաժողովների ոչ ֆունկցիոնալ լինելը, որն անմիջական հետևանք է առաջինի: Նրա խոսքով՝ հանձնաժողովների անդամները կա՛մ շահագրգիռ անձինք են, կա՛մ ենթարկվում են նախարարության կլանային որոշումներին` կորցնելով անկախ դիտարկում անելու իրենց պարտադիր գործառույթը: Կոռուպցիայի աղբյուր են նաև վաստակավոր և ժողովրդական կոչումների ինստիտուտը, թատրոններում պարտադիր գլխավոր ռեժիսորների ինստիտուտը, անարդյունավետ փառատոները:

«Կոչումների ինստիտուտը Խորհրդային Միությունից մնացած բեռ է, ինչը, երևի թե, թոշակի անցնելուց հետո դերասանին մի փոքր առավելություն է տալիս: Ինչո՞վ են դերասանը, մշակույթի գործիչը տարբերվում հացթուխից, վերջին հաշվով, երկուսն էլ ծառայություն են մատուցում ժողովրդին: Հացթուխը շատ ավելի կարևոր ծառայություն է մատուցում: Մշակութային դաշտի որևէ ներկայացուցիչ, առանց հացթուխի, առանց ջրմուղի աշխատակցի, առանց ոստիկանի կամ լրագրողի, չի կարող սոցիումում գոյություն ունենալ»: Ինչ վերաբերում է ծանոթ-բարեկամ գործելաոճին՝ մեր զրուցակիցը պարզաբանում է, որ դա չի նշանակում, թե դերասանի երեխան չպետք է լինի բեմանկարիչ, դերասան կամ ռեժիսոր, կամ երբ ամուսիններով մի թատրոնում են, դա հրաշալի է, բայց գիտենք, թե ինչ է կատարվում, երբ ամեն բան անցնում է մեկի ձեռքը: Թատրոնի ոլորտի ներկայացուցիչներին վրդովեցնում են նաև անիմաստ, մեկը մյուսից թույլ փառատոները:

«Չգիտեմ, եթե սրա վերջը չտրվի, ի՞նչ պետք է անենք: Փառատոների վրա ծախսվող գումարները եթե նպատակային օգտագործեն, կարող են օրնիբուն աշխատող դերասանների աշխատավարձերը մի քանի ամիսը մեկ գոնե տասը հազարով ավելացնել»,- ասաց մեր զրուցակիցը: Անդրադարձավ նաև կոմերցիոն ներկայացումների հնարավորությունների սահմանափակման խնդրին, փաստելով, որ վերջին 6-7 ամսում թատրոնների՝ վարձակալությամբ տրվող դահլիճների գները բազմապատկվել են մի քանի անգամ, ինչի արդյունքում կոմերցիոն ներկայացումները փաստացի զրկված են ինքնաֆինանսավորման հնարավորությունից, հետևաբար նաև կենսունակ չեն վերարտադրողականության տեսանկյունից: Փոխարենը, պետական բյուջեից ամեն տարի ահռելի գումարներ են տրամադրվում, օրինակ, «Եվրատեսիլին»: «Ներկայացուցիչ ենք ուղարկում ցածր կարգի փառատոնի, որտեղ ելույթ են ունենում կանացի հագուստով, մորուքով տղամարդիկ: Այդ գումարները կարող ենք ուղղել կոմիտասյան փառատոնին, ամբողջ աշխարհից երաժիշտներ կգան, կկատարեն Կոմիտաս: Այնքան հեշտ է, դահլիճներ ունենք` օպերային թատրոն, ֆիլհարմոնիկ, մարզահամերգային համալիր: Մենք կրում ենք մշակութային այն գերհզոր պաշարը, որից ամբողջ աշխարհը սնվում է: Ինչու՞ ցույց չտանք մեր մշակույթի եզակիությունը»:

Ի՞նչ է պետք ոլորտում դրական տեղաշարժեր գրանցելու համար, ի՞նչ դեր ունի այստեղ մշակույթի նախարարությունը, և ինչպիսի՞ն պետք է լինի մշակույթի նախարարը: Արսինե Նավասարդյանի կարծիքով՝ չի կարող միանգամից ինչ-որ բան լինել, նախարարն էլ առաջին հերթին պետք է ազնիվ լինի, հին նոմենկլատուրայից չլինի. «Ինչպես կվերաքննվեն նախկին գործերը, դա քաղաքական գործիչների գործն է, չգիտեմ, բայց գոնե ժպիտով քեզ չճանապարհեն ու մոռանան: Պետք է շաբաթը մեկ, տասն օրը մեկ, ամիսը մեկ բաց դռներ լինեն, քննարկումներ, մարդիկ ներկայացնեն իրենց առաջարկները, լսելի լինի այդ ամենը»:
Ասել է թե՝ թատրոնի ոլորտին պակասում են հոգածությունն ու ուշադրությունը: Մեր այս դիտարկմանը դերասանուհին հակադարձեց. «Դրանք վերացական բառեր են, պետք է մաքրվի դաշտը»:

Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Պատմության վկաները
• Վերացող ծաղիկներ
• Ձեռք մեկնելու գաղափարը առաքելության վերածվեց
• «Մի նայեք, որ փոքր է մեր երկիրը, եթե արդուկով այս սարերը հարթեցնեք, Չինաստանից մեծ կլինի»
• «Բանկ օտոման» գործողությունը ժամանակին ցնցել էր ամբողջ Եվրոպան
• «Դրսից մեզ վրա կա­րող են ազ­դել միայն ներ­սի գոր­ծիք­նե­րով»
• «Ե­րե­սուն տա­րի ձգ­վեց մեր ան­կա­խու­թ­յան պատ­մու­թ­յու­նը, մենք շա­հե­ցի՞նք»
• Մշա­կույ­թը հեռ­վից հե­ռու պահ­պա­նե­լու հույ­սով
• Անի­մա­ցիան, աշ­խարհն ու մենք
• «Մեր տա­րածք­նե­րը փոք­րա­ցան, ո­րով­հետև այդ­պես էլ չհաս­կա­ցանք, որ պետք է խմենք մեր բա­ժա­կով»
• Արվեստի ուժը
• Նոր մա­տե­նա­շա­րը ներ­կայաց­նում է արևմտա­հայ և ս­փ­յուռք­յան գրող­նե­րի
• Բե­մը կեն­դա­նու­թ­յուն է ստա­նում ա­ռայժմ միայն մա­նուկ­նե­րի հա­մար
• «Գիրք սիրողների համար սա իսկական մկնդեղ է` հյութեղ ու անտանելի»
• Հա­մաշ­խար­հա­յին դա­սա­կան­նե­րի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րը՝ դու­դու­կով
• «Բնակ­չու­թ­յու­նը պատ­րաստ չէ, բայց տար­վում են աշ­խա­տանք­ներ»
• Ամա­նո­րի գի­շե­րը դի­մա­վո­րե­լու են ե­կե­ղե­ցում
• «Ջա­զի մեջ զգաց­վում է ապ­րածդ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նը»
• «Ե­թե չլի­ներ Փե­լե­շ­յա­նը, կար­ծում եմ, դեռևս գտած չէի լի­նի կի­նո­յում իմ ու­ղին»
• «Հու­շար­ձան­ներն այդ տա­րածք­նե­րի պատ­կա­նե­լու­թ­յան անձ­նագ­րերն են»

Մեկնաբանություններ