Ե­թե Տա­վու­շում սկս­ված և ա­ռայժմ լռած «լո­կալ» պա­տե­րազմն այդ­քան շա­հա­ռու­ներ չու­նե­նար ու չլի­ներ այդ­քան հան­գու­ցա­յին, կա­րե­լի էր ար­ձա­նագ­րել, որ այն նաև Փա­շի­նյա­նի «փուք­սը» թո­ղեց, և քա­նի օր է, նա չի փոր­ձում լվալ հա­յոց ու­ղեղն իր ոչ ա­դեկ­վատ, ան­հաս­կա­նա­լի, գլո­բա­լի­զի­մի կո­դե­րով հա­գե­ցած են­թա­գի­տակ­ցու­թյամբ, ու ար­ձա­նագ­րել` կա­տար­վա­ծը նրա հա­մար խիստ անս­պա­սե­լի էր։

ՈՒ­ղիղ կես­գի­շե­րին տա­րի­քը վա­ղուց ա­ռած, կյան­քում ա­մեն ինչ տե­սած Կի­նը մի ան­գամ էլ նա­յեց ժա­մա­ցույ­ցին և, ար­դեն կաս­կած չու­նե­նա­լով, որ էս մի Ընտ­րյալն էլ է ի­րեն բա­ցա­հայ­տո­րեն դա­վա­ճա­նում, ինքն ի­րեն ո­րո­շում կա­յաց­րեց ու գնաց խոր­դա­նո­ցի կող­մը:

«Հե­ղա­փո­խու­թյու­նը ծրագ­րում են փի­լի­սո­փա-տե­սա­բան­նե­րը, ի­րա­գոր­ծում՝ ռո­ման­տիկ­նե­րը, վա­յե­լում՝ ստա­հակ­նե­րը»:

Չարչու կերպ մտած, «հե՜յ, լավ դիմակ, ձրի դիմակ, գովեստով կտամ, բիձեքին կտամ» ասելով փողոցներն ընկնելու փոխարեն, իրեն արքա երևակայող անձը բոլորովին այլ գործառույթ պիտի իրականացներ: Եթե դիմակ կրելն այսօր ազգի լինել-չլինելը պայմանավորող գործոն եք դիտարկում, բարի եղեք էդ դիմակը համակարգված ձևով հասանելի դարձնել յուրաքանչյուրին:

Վար­չա­պե­տի հեր­թա­կան մուն­նա­թը՝ ժո­ղո­վուր­դը օ­րի­նա­պաշտ չի, թե­րա­հա­վա­տո­րեն է գնա­հա­տում ստեղծ­ված վի­ճա­կը, բա­րեխղ­ճո­րեն չի հետևում պա­րե­տա­տան ո­րո­շում­նե­րի կա­տար­մա­նը...

Բնա­կան է, որ Հա­յաս­տա­նում հին ու նոր քա­ղա­քա­կան իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի միջև ծա­վալ­ված կե­նաց ու մա­հու պայ­քա­րի պայ­ման­նե­րում պի­տի ծն­վեին նոր «եր­րորդ» կու­սակ­ցու­թյուն­ներ, դա­շինք­ներ, շար­ժում­ներ՝ փորձ­ված ու ան­փորձ, նո­րըն­ծա թե հնաոճ և այլն:

ՈՒ­ղի­նե­րը բազ­մա­թիվ են, ան­կան­խա­տե­սե­լիու­թյան գոր­ծոնն էլ բազ­մա­պատ­կում է տար­բե­րակ­նե­րը, այ­նու­հան­դերձ, հիմ­նա­կա­նը ե­րեքն են` ար­տա­հերթ ընտ­րու­թյուն­ներ, հրա­ժա­րա­կան, նոր վար­չա­պե­տի ընտ­րու­թյուն խոր­հր­դա­րա­նում:

Երբ մա­յի­սի 8-ին, Շու­շիի ա­զա­տագր­ման 28-րդ տա­րե­դար­ձի օ­րը, դեմ­քի դի­վա­յին ար­տա­հայ­տու­թյամբ, բղա­վոց-սպառ­նա­լիք­նե­րով Նի­կո­լը հե­ռուս­տաե­թե­րից կր­կին ներ­խու­ժեց հա­յաս­տան­ցի­նե­րիս բնա­կա­րան­ներ ու աս­պա­տա­կեց ա­ռանց այդ էլ ա­ռա­վո­տից տակ­նուվ­րա ե­ղած մեր հո­գի­նե­րը, ա­կա­մա մտա­բե­րե­ցի պա­տե­րազ­մա­կան թե­մա­նե­րով ֆիլ­մե­րից ծա­նոթ կեր­պա­րին՝ կո­կոր­դը պատ­ռող Ա­դոլֆ Հիտ­լե­րին, ու նրա՝ «Achtung! Achtung!» (ու­շադ­րու­թյու՜ն, ու­շադ­րու­թյու՜ն) ա­հա­սար­սուռ ոռ­նո­ցը: Չեմ չա­փա­զան­ցում: Ե­թե կաս­կա­ծում եք, կր­կին ունկ­նդ­րեք Նի­կո­լի օ­դը թրա­տող «ճառ»-ո­րո­տը:

Կո­րո­նա­վի­րու­սը Ռու­սաս­տա­նում ջրի ե­րես հա­նեց ևս մի խր­թին խն­դիր, ո­րին մինչ այդ երկ­րի իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը նա­յում էին, ինչ­պես ա­սում են, մատ­նե­րի ա­րան­քով: Խոս­քը միգ­րա­ցիա­յի հոս­քի մա­սին է:

Երբ ժա­մա­նակ­ներն ա­ռա­վել բա­րեն­պաստ կլի­նեն, անհ­րա­ժեշ­տու­թյուն կլի­նի Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նին «հաշ­վել» որ­պես «հա­յու գեն», որն այդ­պես շռն­դա­լից տար­վեց-դր­վեց հա­մաշ­խար­հա­յին, չեր­կն­չենք ա­սել, գլո­բա­լիզ­մի հա­յե­լա­յին ար­տա­ցո­լան­քում` նոր հա­յի կեր­պար բաշ­խե­լով նա­րե­կյան որմ­նա­խոր­շե­րում տե­սակն աշ­խար­հի վրա տա­րու­բե­րող այս հին, կար­ծես ան­դառ­նա­լի հոգ­նած, «լոք» ա­նե­լում ծու­լա­ցող էթ­նո­սին: