«Երկու հարյուր հազարի բողոքը ծնում է ղարաբաղյան շարժում, իսկ քսանինը` փոքրիկ խնդիր»

Իշխանության այն պնդումներին, թե Ազատության հրապարակում քիչ մարդ է հավաքվում, Րաֆֆի Հովհաննիսյանը մշտապես հակադարձում է. «Մենք ամենուր ենք»: Եթե «իրենք» ամենուր են, որտե՞ղ է ՀՀԿ-ն: Այս հարցի մեկնաբանությամբ էլ սկսեցինք մեր զրույցը ԱԺ փոխխոսնակ, ՀՀԿ մամուլի խոսնակ ԷԴՈՒԱՐԴ ՇԱՐՄԱԶԱՆՈՎԻ հետ:

-Րաֆֆի Հովհաննիսյանի հայտնած կարծիքը դեռ չի նշանակում, որ դա փաստ է և իրականություն,- ասաց պարոն Շարմազանովը:- ՈՒրախ եմ, որ բոլոր ուժերը, այդ թվում` «Ժառանգությունը», ամենուր են, բայց, բացի հետընտրական էմոցիոնալ հայտարարություններից, լուրջ քաղաքական թիմերը պետք է կարողանան հուզական մակարդակից վեր կանգնել` ներկայացնելով իրականությունը: Բոլոր հանրահավաքների ընթացքում, ՍԴ-ում, բացի հուզական կոչերից, այլ բան չեմ լսել: Եթե կենացների շարան, լավ կարծիքներ պիտի ասեն, խնդիր չկա, բայց կարծում եմ, մշակույթի շատ գործիչներ կան, որոնք ավելի լավ հուզականությամբ կարտահայտեն այդ ամենը: Ինչ վերաբերում է այն բանին, թե որտե՞ղ է ՀՀԿ-ն, մենք ժողովրդի հետ ենք և ժողովրդի մեջ: Երևանի ավագանու ընտրություններում ասվածի մեջ ևս մեկ անգամ կհամոզվեք:
-Սերժ Սարգսյանն իր ասուլիսում խոսեց Ազատության հրապարակում մարդկանց թվի մասին` որոշակի տոկոսներ համեմատելով միմյանց հետ: ՀՀԿ-ի համար որքանո՞վ է կարևորված, թե հրապարակում քանի մարդ կա: Ի վերջո, նույնիսկ մեկ մարդու բողոքն իշխանության համար պետք է մտահոգիչ լինի:
-ՀՀԿ-ի համար կարևոր է և մեկ, և շատ մարդկանց բողոքը: Չի կարելի քսան և երկու հարյուր հազար մարդու բողոքը նույն հարթության մեջ նայել: Երկու հարյուր հազարի բողոքը ծնում է ղարաբաղյան շարժում, իսկ քսանինը` փոքրիկ խնդիր։ Համամիտ չեմ Րաֆֆիի հետ, որ ասում է, թե քանակը կապ չունի:
-Հնարավոր է, չէ՞, որ քսանը դառնա երկու հարյուր հազար:
-Խնդիրը փաստեր չլինելու մեջ է, ոչ թե մարդկանց քանակի: Րաֆֆի Հովհաննիսյանն իրեն ներկայացնում է ժողովրդավար, օրինական քաղաքացի, սակայն իրական փաստերի հետ չի ուզում հաշվի նստել: Տեղի է ունեցել ընտրություն։ Մեր շտաբն ընտրություններից մեկ օր առաջ հանձնաժողովի երկու անդամների մեջտեղի` ցուցակ վերահսկող անձանց տեղը, զիջեց Հովհաննիսյանի և Բագրատյանի վստահված անձանց: Այսինքն, մենք լրացուցիչ բոնուս տվեցինք նրանց, վերահսկելու հնարավորություն: Սրան զուգահեռ նրանք ունեին վստահված անձինք, ովքեր ստորագրել են արձանագրությունների տակ։ Ավելին, միջազգային բոլոր դիտորդական առաքելությունները բարձր են գնահատել ընտրությունները, Մոսկվայից, Վաշինգտոնից մինչև Պեկին ստացվել է շնորհավորական ուղերձների տարափ: Իմ պրակտիկայում չեմ հիշում մի դեպք, որ ՍԴ-ում ներկայացնող կողմն այսքան սակավաթիվ փաստարկներով հանդես գար: Ի՞նչ է մնում Րաֆֆի Հովհաննիսյանին: Որպես արևմտյան մշակույթի կրող, կարծում եմ, պետք է լավ բաները վերցնել այնտեղից: Այն, ինչ արել են Ալբերտ Գորը, Սարկոզին, Շվարցենբերգը, այսինքն` շնորհավորել հաղթողին: Չերչիլի նման քաղաքական գործիչը, երբ պարտվում է, գնում, ընդդիմություն է դառնում:
-Մեզանում այլ «մշակույթ» է: Րաֆֆի Հովհաննիսյանը չի շնորհավորում, բայց ասում է, որ նախագահը սուտ է խոսում:
-Սոկրատեսն ասում է. «Մարդկային գլխավոր առաքինություններից մեկը չափի զգացումն է»: Երբ մարդը կորցնում է չափի զգացումը, առաջինը վնասում է հենց իրեն: 37 % ձայն ստացած քաղաքական գործիչը պետք է ավելի զուսպ լինի, հավաքված, իր հայտարարություններում շատ պատասխանատու, զերծ մնա կարճաժամկետ օգուտ բերող հայտարարություններից: Այս իմաստով, կարծում եմ, նման արտահայտությունը նրան պատիվ չի բերում:
-Ի դեպ, Րաֆֆի Հովհաննիսյանը, մեկնաբանելով Սերժ Սարգսյանի ասուլիսում հնչած մտքերը, ասել է. «Անպարկեշտությունը, հայհոյանքը սեփական ժողովրդի ձայնի գողությունն է»:
-Անպարկեշտություն և հայհոյանք է, երբ առանց փաստերի վիրավորում ես դիմացինին: Մենք էլ կարող ենք ասել 58 % չէ մեր ձայները, այլ 78 %: Բայց այդպես չէ: Երբ առանց հիմնավոր փաստերի մեղադրում ես դիմացինիդ, դա հենց անպարկեշտություն է: Չեմ ուզում բարոյական նորմերի կամ դաստիարակության քարոզ կարդալ: Քաղաքականությունն այլ ճանապարհ չի ստեղծել: Ընկեր ջան, փաստեր ներկայացրու: Քաղաքական կամակորության ժամանակներն անցել են: Սա պետություն է:
-Մի կողմը պնդում է, թե կեղծել են, մյուսը` փաստեր չունեք: Ի վերջո, այս ամենի ելքը ո՞րն է:
-Շուտով Երևանի ավագանու ընտրություններն են, որին մասնակցում են գրեթե բոլոր ընդդիմադիր և այլընտրանքային ուժերը: Այսօր Րաֆֆին փորձում է իր էմոցիոնալ գնահատականներով հակաիշխանական ընտրազանգվածին տանել իր առանցքի շուրջը: Ինքը շատ լավ հասկանում է, որ Երևանի ավագանու ընտրություններում չի լինելու հիմնական ընդդիմադիր և իշխանական թեկնածու: Պայքարը գնալու է հակաիշխանական բևեռում` ԲՀԿ, «Ժառանգություն», ՀԱԿ, ՀՅԴ: Եվ այն տոկոսները, որ նա Երևանում ստացել է, պետք է բաժանվի այդ ուժերի միջև: Սրանով են պայմանավորված նրա հայտարարությունները: Հարկ է նկատել նաև, որ այս գործելաոճով նա փակուղում է հայտնվել: Հովհաննիսյանն այս մեթոդով ինքն իրեն դուրս է դրել քաղաքական գործընթացից: Սա քաղաքական պայքարի ձև չէ: Եթե դու համառությամբ ասում ես, որ մածունը սև է, ո՞րն է մեր անելիքը: Հանրապետության նախագահը խնդրեց, հորդորեց վերադառնալ կառուցողական դաշտ, սակայն մարդն ասում է` չէ, ես հաղթել եմ: Չնայած փաստեր չունի: Սա արդեն անլուրջ է:
-Ասել կուզե, այսպե՞ս է պատրաստվում Երևանի ավագանու ընտրություններին, թե՞ ամեն դեպքում պայքարի այս ձևը տանում է ձայների փոշիացման:
-Այն, որ ինքը չի ունենալու այնքան ձայն, որքան նախագահի ընտրությունների ժամանակ, պարզ երևում է: Բոլոր այն ձայները, որ Սերժ Սարգսյանն ստացել է, իրենն են: Այդ 58 % ձայնը մեծ վստահության պաշար է: Ապագա հինգ տարիներին ձեռքներս քշտած պիտի աշխատենք հանուն մեր պետության ամրապնդման: Իսկ այն 37 %-ը, որ Րաֆֆի Հովհաննիսյանն է ստացել, ոչ այնքան նրանն է, որքան հակաիշխանական ընտրազանգվածինը: Անընդհատ ասում են` քաղաքական ճգնաժամ է, ինչի՞ մասին է խոսքը, Ֆրանսիայի նման երկրում 40 % ընդդիմություն կա, ԱՄՆ-ում Ռոմին քանի՞ տոկոս հավաքեց, Րաֆֆիից ավելի շատ, բա ինչո՞ւ ինչ-որ մեկը չի ասում, որ ԱՄՆ-ում ճգնաժամ է: Պետք է խորհրդային մտածելակերպից դուրս գանք, թե իշխանությունը պետք է ընտրվի 75-80 %-ով: Բրեժնևյան ժամանակներն անցել են: Բոլոր ժողովրդական երկրներում մարդիկ ընտրվում են 53-58 %-ի սահմաններում, լավ, քարը պայթի` 60 %: ՈՒ սա նորմալ է: Կատարյալ քաղաքական անգրագիտություն է, որ եթե ընդդիմադիր թեկնածուն 37 % տոկոս է ստացել, ուրեմն ճգնաժամ է: Այո, մեր երկրներում կան խնդիրներ, բայց դա մի բան է, մեկ այլ բան` մարտահրավերները, լրիվ այլ` ճգնաժամը:
-Պարոն Շարմազանով, Ձեր խոսքում նշեցիք, որ «ՀՀԿ-ն ձեռքերը քշտած պիտի անցնի գործի»: Հետաքրքիր է` նախորդ հնգամյակում ի՞նչ էիք անում:
-Այնպես չէ, որ նստել էինք թախտին, սպասում էինք բախտին: Նախորդ տարիներին էլ ձեռքներս քշտած աշխատել ենք: Եղել են թերություններ, բացթողումներ, բայց նաև հաջողություններ: Հաջողություն չէ՞, երբ ճգնաժամի շրջանում հազարավոր բնակիչների համար աղետի գոտում բնակարաններ ես կառուցում: Հաջողություն չէ՞, երբ նախկին թշնամական վերաբերմունքն այսօր չկա: Հաջողություն չէ՞, երբ լրատվամիջոցների ազատությունն անհամեմատ մեծացել է: Հաջողություն չէ՞, երբ իշխանությունը երկխոսության է գնում, ավելին, ինքն է հրավիրում: Հաջողություն չէ՞, երբ նախագահը նամակով դիմում է, թե ախպեր ջան, ինչ կարծիք ունես, բեր նստենք, քննարկենք, պատրաստ ենք լսելու: Հաջողություն չէ՞, երբ եվրոպական մի շարք երկրներում ճգնաժամի տարիներին բյուջեն կրճատվում է, կենսաթոշակները պակասում են, աշխատատեղերը փակվում, մեզ մոտ աշխատատեղեր են ավելանում: Սա բավարա՞ր է, իհարկե, ոչ: Կամ հաջողություն չէ՞, որ այս տարիներին մեր ռազմական համագործակցությունն ենք ամրապնդում, մեր բանակն ենք ուժեղացնում, դեմքով շրջվում դեպի գյուղը, խորհրդարանը դառնում է քաղաքական բազմակարծության ամբիոն:
-«Բազմակարծության ամբիոնում» օլիգարխներ չկա՞ն:
-Դասական իմաստով, օլիգարխ չկա: Եթե նկատի ունեք գործարարներին, ամբողջ աշխարհում էլ մարդիկ, որոնք սեփականատեր են, եղել են նաև քաղաքականության մեջ: Ռոքֆելլերներն ունեցել են սեփական բիզնես, բայց նրանց ընտանիքի անդամը եղել է Նյու Յորքի նահանգապետ: Մի բան է սեփականատեր լինելը, մեկ այլ բան` բիզնեսի կառավարումը: Նրանք, ովքեր այսօր ԱԺ-ում են, իրենց բիզնեսն ուղիղ չեն կառավարում: Սահմանադրությունը չի արգելում այն մարդուն, ով ունի սեփականություն, զբաղվել քաղաքականությամբ: Խորհրդարանում չունենք մի պատգամավոր, որ իր բիզնեսը կառավարում է դեյուրե:
-«Բիզնես» ասացիք` հիշեցի: Այս քառօրյայում ԲՀԿ-ն «ձեռնպահ» քվեարկեց Կ. Դեմիրճյանի անվան մարզահամերգային համալիրում նիստ հրավիրելու որոշման նախագծին, որի ժամանակ տեղի է ունենալու նախագահի երդմնակալությունը: Ինչպե՞ս կմեկնաբանեք:
-Ինչպես խորհրդարանում ներկայացված երկրորդ ուժը անհասկանալի դիրքորոշում ունեցավ նախագահական ընտրություններում, որևէ ծպտուն չհանեց, կրավորական կեցվածք ընդունեց, այնպես էլ հիմա է: Այս ամենն առնվազն զավեշտալի ու տարօրինակ է: «Դեմ» որ քվեարկեին, գոնե կհասկանայի` ինչ-որ բանի դեմ են, բայց ինչի՞ն են «ձեռնպահ»: Այսինքն` «ձեռնպահ» են ապրիլի 9-ի նիստի՞ն, որը այսպես, թե այնպես լինելու է: Գոնե վարման կարգի հետ կապված խոսք վերցնեին, էնտեղ ո՞վ է խոսում, դե պարոն Ծառուկյանը չի գալիս, Նաիրա Զոհրաբյանը կամ Վարդան Օսկանյանը և բացատրեին իրենց դիրքորոշումը: Տարօրինակ էր ԲՀԿ-ի նման կրավորական կեցվածքը: Այդ ուժը հայտարարում է, թե իր առանցքի շուրջը պետք է համախմբվեն, բայց չէ՞ որ «ձեռնպահների» հետ որևէ մեկը, որևէ հարցով չի համախմբվում:

Զրույցը`
Ռուզան ԽԱՉԱՏՐՅԱՆԻ

Հեղինակի նյութեր

• Ժողովրդի վրա կրակելու հրահանգն արդեն ուժի մեջ է
• Անդրանիկ Քոչարյանի ինքնախոստովանությունը
• «Նիկոլն ու իր ընտանիքը Հայաստանում ապրելու իրավունք չունեն»
• Զուր մի ջանացեք
• Չեն կարողանում ԿԳՍՄ փոխնախարար գտնել
• Հանուն Ռուսաստանի հետ միութենական միավորման նոր շարժում հիմնադրվեց
• Այս իշխանությունն իր ստվերից էլ է վախենում
• Փաշինյանի դեմ պայքարելու համար գոնե մի փոքր Նիկոլ պիտի լինել
• Մեզ պե՞տք է ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը, թե՞ ոչ
• «Հայաստանի Նավալնին Նիկոլ Փաշինյանն է, որը եկավ իշխանության ու քանդեց մեր երկիրը»
• Տիգրան Ուրիխանյանը Հայաստանի փրկությունը տեսնում է ՌԴ-ի հետ նոր միութենական միավորման ձևավորման մեջ
• Հայաստանի ողջ հպարտությունն ու թշվառությունն ամփոփված մեկ օրում
• Սերմացու գողացող մկների և թուխս գողացող աղվեսների ժամանակը
• Ինչու էր Փաշինյանը վեց ամիս աղերսում
• Փաշինյանն էլ է զարմացած
• Ընդդիմության հարցերով թիվ մեկ «փորձագետը»
• Նիկոլ Փաշինյանին ոչ թե ողջերն են պատժելու, հալածելու, այլ անմահացածները
• «Գոմի» հարցի լուծումը կենսական անհրաժեշտություն է
• Առանց փամփուշտների ու ԱԹՍ-ների Ադրբեջանն այսօր շռնդալից հաղթանակներ է տանում Հայաստանի դեմ
• Խորհրդարանական ընդդիմությունը լեգիտիմացրեց Փաշինյանի պաշտոնավարումը

Մեկնաբանություններ