«Հնարավոր չէ լինել կազինոյի մեջ և հաղթել կազինոյին»

«Նախախորհրդարան» քաղաքական նախաձեռնության համակարգող ԳԱՐԵԳԻՆ ՉՈՒԳԱՍԶՅԱՆԻ հետ մեր հարցազրույցը վերածվեց բուռն բանավեճի, որը ներկայացնում ենք մասնակի խմբագրումներով:

-Պարոն Չուգասզյան, «Նախախորհրդարանն» այսօր Ազատության հրապարակում հրավիրում է քննարկում: Մինչ այդ էլ քանիցս հանրահավաքներ է հրավիրել: Ըստ Ձեզ` այսօր ի՞նչ ռեալ քայլեր պետք է արվեն, որպեսզի ժողովուրդը, հերթական անգամ գալով հրապարակ, չբախվի հիասթափության և չկորցնի հավատը ընդդիմադիր ուժի նկատմամբ:
-Ձեր հարցի մեջ կան մի շարք պնդումներ, որոնց հետ ես համաձայն չեմ: Այն ընդդիմությունը, որը մենք ենք ներկայացնում, դնում է ոչ թե իշխանափոխության, այլ համակարգափոխության խնդիր: Մենք մաս չենք կազմում համակարգին: Հնարավոր չէ լինել կազինոյի մեջ և հաղթել կազինոյին: Եթե գործ ունենք բռնակալության հետ, ապա քաղաքական համակարգին մաս կազմելով` չենք կարող հաղթել: Մեր մոտեցումները տարբերվում են այն նախորդ մոտեցումներից, որոնք ունեցել է դասական ընդդիմությունը: Այդ մոտեցումներով կարելի է առաջնորդվել ժողովրդավարական երկրներում: Մենք դրել ենք զուգահեռ համակարգ ստեղծելու խնդիր: Մենք ստեղծում ենք այն դաշտը, որտեղ ժողովուրդը պետք է ցույց տա իր կամարտահայտությունը, և «նկարիչների միությունը» չի կարող նկարել, որովհետև ամեն ինչ բաց է լինելու այդ ընտրություններում: Այդ ընտրությունը, հանրաքվեն, որն ուզում ենք անցկացնել մենք, լինելու է բաց, և որևէ մեկը չի կարող թաքցնել արդյունքները:
Եթե հիշում եք, 1987-88 թվականներին սկզբում շատ քիչ մարդիկ էին գալիս հանրահավաքների, իսկ հետո, երբ գիտակցվեց ազգային շահը, ժողովուրդը հասկացավ, որ կայսրությունը գործում է իր ազգային շահերին դեմ, կանգնեց շատ ավելի հզոր մի թշնամու դեմ և հաղթեց հակառակորդին: Եթե դու Մոսկվայից պահանջում ես, և նա քեզ չի տալիս, դու ստանում ես: Մենք չենք պահանջում, թե անցկացրեք արդար ընտրություններ, այլ ինքներս ենք ստեղծում ներկայացուցչական զուգահեռ մարմին: Ժողովուրդը երբ տեսնում է, որ կա այլընտրանք, արդեն հավաքվում է այդ այլընտրանքի շուրջը, դառնում անհաղթահարելի ուժ:
-Չե՞ք կարծում, որ այսօր ինքնաբուխ կոչերով ժողովրդին հրապարակ բերելն արդեն ժամանակավրեպ է, և պետք է ամենօրյա հետևողական աշխատանք իրականացնել, ներգրավել ինտելեկտուալ մարդկանց, որոնք այդ աշխատանքի, իրավիճակը վերլուծելու, ուղիներ փնտրելու միջոցով կարող են արդյունքներ գրանցել:
-Դուք կարդո՞ւմ եք մեր նյութերը, հրապարակումները:
-Ոչ հաճախ, բայց հետևում եմ:
-Ձեր ասածը վերաբերում է հենց մեր ներգրաված քաղաքացիական ակտիվիստներին, ինտելեկտուալ մարդկանց: Եվ մենք, երբ հավաքներ ենք կազմակերպում, այդ հավաքները չենք անում միայն մարդկանց իրազեկելու համար, այլ ստեղծում ենք բջիջներ և դիմադրության այն ցանցը, որն էլ կիրականացնի համակարգափոխություն: Մենք ոչ թե խոսում ենք վաղվա մասին, այլ հենց այսօր այդ մարդկանց ենք ներգրավում, որոնք ստեղծելով ցանց, կարող են հանգեցնել համակարգափոխության: Աշխատանքը գնում է փուլ առ փուլ: Ինքնակազմակերպումը կատարվում է նաև հավաքների միջոցով և ինքնանպատակ չէ: Ժողովուրդը գալիս է ինքնակազմակերպվելու, ոչ միայն իրազեկվելու:
-Նախկինում քաղաքական ուժերը կոչեր են հնչեցրել, որ անպայման հաղթելու են, սակայն, երբ ժողովուրդը հետևել է նրանց և չի հասել շոշափելի արդյունքի` իշխանափոխության, վրա է հասել հիասթափությունը:
-Ովքե՞ր են հնչեցրել այդ կոչերը, մե՞նք:
-Մինչ օրս ընդդիմության հայտ ներկայացրած և գործող իշխանությունների դեմ պայքարի դուրս եկած ուժերը:
-Եթե Դուք այդպիսի հարցեր եք տալիս, նշանակում է, որ Ձեր «տնային աշխատանքը» չեք կատարել: Մենք նախկինների հետ գործ չունենք, մենք որակապես տարբեր ենք: Ես խոստում չեմ տալիս: Դուք, որպես լրագրող, պատրա՞ստ եք դիմադրության ոչ թե ընտրությունների ժամանակ կամ դրանից հետո, այլ հենց հիմա, այս պահին: Երբ մասնակցում եք գործընթացին, հենց այդ պահից տեր եք կանգնում Ձեր արժանապատվությանն ու Ձեր երեխաների ապագային: Դա է հենց ստեղծում այն միջավայրը, որից էլ ծնվելու է նոր իշխանությունը: Ընտրությունների դասական ճանապարհը չի աշխատում Հայաստանում: Վերացե՛ք այդ կարծրատիպերից: Մենք ստեղծում ենք զուգահեռ մարմիններ, պայմանագիր ենք կնքում, որից հետո կստեղծվի նոր իշխանություն: Այ, երբ Դուք կստորագրեք այդ պայմանագիրը, այդ դեպքում լինելու է ոչ թե իշխանության, ԿԸՀ-ի կազմակերպած ընտրությունը, այլ մեր: Դուք պայմանագիր եք ստորագրում, որ մենք պատրաստ ենք ստեղծել այս մարմինը և լիազորել այս, այս, այս անձանց: Այդ մարմինը, որը լինելու է քաղաքացիական անհնազանդության մարմին, իշխանության հայտ է ներկայացնելու: Եվ իշխանությունը չհանձնելու դեպքում քաղաքացիական անհնազադություն է կազմակերպվելու: Այդ ժամանակ ժողովուրդը կծնի Բաղրամյան 26-ին զուգահեռ Բաղրամյան 29, և Բաղրամյան 26-ում լինելն արդեն անիմաստ կդառնա: Հիշենք, թե ինչպես 88-ին տապալվեց կոմունիստական ահռելի բուրգը:
-Հայաստանում շատերն են դժգոհում իշխանությունից, հայտարարում, որ իրենք ընդդիմադիր են, բայց կյանքը ցույց է տալիս, որ նույն ընդդիմադիր կուսակցական առաջնորդները գնում են ոչ թե միավորման, այլ պառակտման ճանապարհով, չեն միավորվում ընդհանուր խնդիրների շուրջ:
-Ձեր հիշողության հորիզոնը սահմանափակվում է 1990 թվականից հետո տեղի ունեցող գործընթացներով: Ես էլ բերում եմ 88-ի օրինակը, երբ ժողովուրդը միավորվել է և հասել հաջողության: Ձեր նշած հորիզոնը քսան տարի է ընդգրկում, իմ նշածը` քսանհինգ տարի: Այդ ժողովուրդը, որին փնովում եք, կարող է միավորվել:
-Ես ժողովրդին չեմ փնովում, ժողովուրդը հարկ եղած դեպքում միշտ էլ ոտքի է կանգնել, կուսակցական-քաղաքական վերնախավը չի միավորվել տարբեր պատճառներով:
-Դուք քաղաքական վերնախավի մե՞ջ եք տեսնում մեղքը: Քաղաքական առաջնորդները քսանհինգ տարի առաջ ժողովրդին հաղթանակի տարան Ղարաբաղում: Ես Ձեզ հետ համաձայն չեմ, Ձեր պնդումները քսան տարվա պնդումներ են: Հայ ժողովուրդն ունի հազարամյակների փորձ, բայց ես հենց քսանհինգ տարվանն եմ ասում, որ քսանհինգ տարվա մեջ հաղթանակներ է գրանցել: Իսկ Դուք ջուր եք լցնում թշնամու ջրաղացին, որ ժողովուրդը միավորվել չգիտի, հաղթել չի կարող: Դուք մեղադրում եք ժողովրդին, որ չի կարողանում ծնել քաղաքական վերնախավ: Ես չեմ կարող ընդունել Ձեր մոտեցումը, որովհետև, որպես լրագրող, հուսահատություն եք ավելացնում: Ես ասում եմ` միայն մեր պատմությանը նայենք, մեր հաղթանակներին, հպարտանանք: Եթե քաղաքական վերնախավն այլասերվել է, սխալներ արել, դրանք պետք է վերլուծել: Նրանք, ովքեր ասում են, որ հայ ժողովուրդը չի կարող միավորվել, ջուր են լցնում հակառակորդի ջրաղացին: Մեր ժողովուրդն ունեցել է և՛ վերելքներ, և՛ վայրէջքներ: Բարի լինենք վերելքները վերլուծել, վայրէջքները հասկանալ, թե ինչու է այդպես եղել:
-Դուք նաև դասավանդել եք բուհում: Այսօր շատ է խոսվում, որ ունենք նոր մտածողության տեր հիանալի երիտասարդություն: Որքանո՞վ են նրանք ներգրավված հասարակական-քաղաքական գործընթացներում, երբ բուհերում, մեղմ ասած, չի խրախուսվում քաղաքական և քաղաքացիական ակտիվությունը:
-Եղե՞լ եք Մաշտոցի պուրակում, շփվե՞լ եք բնապահպանների, մյուս ակտիվիստների հետ: Քաղաքական ու քաղաքացիական ակտիվություն հենց այդ երիտասարդներն են ցուցաբերում, որոնք էլ մեր վաղվա առաջնորդներն են լինելու: Նրանք կարողանում են Թռչկանը ազատագրել, ազատագրեցին Մաշտոցի պուրակը, հստակ պահանջներ են առաջ քաշում:
-Դուք և՞ս կարծում եք, որ պետք է հենվել քաղաքացիական նախաձեռնությունների, ոչ թե կուսակցությունների վրա:
-Պետք է լինի համակարգափոխություն: Կուսակցությունները պատկանում են ներկայացուցչական ժողովրդավարությանը, պետք է լինի ուղիղ ժողովրդավարություն: Մենք մտել ենք մի փուլ, երբ քաղաքացիական նախաձեռնությունները կհանգեցնեն համակարգափոխության, հետո նոր համակարգում արդեն կաշխատեն նոր կուսակցությունները: Կառավարման համակարգը պետք է լինի ժողովրդավարական, մեր տիպի երկիրը չի կարող օլիգարխների միջոցով ղեկավարվել: Այն արտաքին քաղաքական խնդիրները, որոնք ունի մեր երկիրը, չի կարող այս ձևով գոյատևել: Նման սոցիալական բևեռվածության պայմաններում ժողովուրդը չի կարող պաշտպանել իր երկիրը:

Թագուհի ՀԱԿՈԲՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Քաղաքացիական անհնազանդության հայկական տարբերակ կամ՝ «Արժեքների հեղափոխություն»
• ԲՀԿ-ն վերահաստատում է իր գերիշխող դիրքը
• Մետաքսի ճանապարհ՝ Սալոնիկից մինչև Մեղրի
• «Չկա բարեփոխումների ծրագիր»
• «Քինդեր-սյուրպրիզ»՝ եվրասիականացման նախաշեմին
• «Հարցերը փողոցում չեն լուծվում»
• Գայ Ֆոքսը՝ Երևանում
• Ռեսուրսնե՞րն են հաշվարկում
• «Դիմակների երթից» մեկ տարի անց
• «Ոչ մի քաղաքական իմաստ այնտեղ պետք չէ փնտրել»
• «Ոչ միայն սահմանադրության, այլև ողջ հասարակության հարցն է»
• «Արտահերթ ընտրություններ չեն սպասվում»
• ԲՀԿ-ն՝ լուրջ փորձության առջև
• «Հոկտեմբերի 30-ն այլ իմաստ ունի»
• Նստացույցի հարցում դեռ չկա կոնսենսուս
• Երջանիկ Աբգարյանը կարծում է, որ պետք է լավատես լինել
• Որքան են թափանցիկ գործում ՀՀ-ում հավատարմագրված դեսպանությունները
• Վիզաների դյուրացում ՀՀ-ի և ԵՄ-ի միջև
• Մնացել են նույն դիրքորոշմանը
• «Լուսանցքային լինելը պատիվ է մեզ համար»

Մեկնաբանություններ