Ջիհադականները գրավում են Իդլիբի նահանգը

Դա միայն ժամանակի հարց է` գրում է շվեյցարական Le Temps-ը, Սիրիայի հյուսիս-արևմուտքում գտնվող Իդլիբ նահանգը վերջիվերջո ընկավ Հայաթ Տահրիրաշ Շամ խմբավորման` նախկին Ջեբհատ ան Նուսրայի, ջիհադականների ձեռքը: Հինգշաբթի ստորագրված փաստաթուղթը նման «հրադադարի պայմանագրի» իսլամիստական խմբավորման ու «Ազատագրության ազգային ճակատի» միջև, այսինքն` հարևան Թուրքիայի վերահսկողության տակ գտնվող սիրիական զինված խմբավորումների ալյանսի: Բայց նախազգուշական այս ձևական միջոցները ոչինչ չեն ն,անակում` խոսքը ջիհադականներին չպատկանող ապստամբների կապիտուլյացիայի մասին է: Հետայսու Ալ Կայիդայի դուստր կառույցը լիակատար իշանություն ունի նահանգում, որ աննախադեպ իրավիճակ է սիրիական պատերազմում: Այս նորությունը բոլորին անակնկալի բերեց, առանձնապես Ժնևում, որտե տարիներով Սիրիայի հարցով խաղաղ բնակացություններ են վարվում: Սիրիայի հարցով ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարի նոր հատուկ ներկայացուցիչ Հեյր Պեդերսենը վերջերս է անցել պարտականությունների կատարմանը և հիմա այնքան էլ հարմար պահ չէ բարձրագոչ հայտարարությունների համար: Բայց արևմտյան դիվանագետները հարցնում են` ինչու՞ Թուրքիան տեղից չի շարժվում: Թուրքիան աչքը չթարթելով դավաճանում է իր բոլոր հովանավորյալներին: Դա արդեն լիակատար ձախողում է: Թուրքիան, Սաուդյան Արաբիան իրոք լրջորեն ֆինանսավորում ու զինում էին ոչջիհադական խմբավորումներին, որ իրենց համար սիրիական կոնֆլիկտում ազդեցության լծակի դեր էին կատարում: 2018-ի սեպտեմբերին` կանխելու համար սիրիական բանակի հարձակումը և ապստամբ նահանգի գրավումը, Թուրքիան համաձայնագիր կնքեց Ռուսաստանի հետ, որում ենթադրվում էր զսպել HTS-ին` օգտագործելով տեղերում սեփական մարդկանց: Զարմանալի է, որ վերջին օրերին Թուրքիան մնում էր անմասնակից, թեպետ Ռուսաստանը մի քանի անգամ ռմբակոծեց` կանխելու ջիհադականների առաջխաղացումը: Սիրիայի քրդական նահանգները բացահայտոերն տագնապած են նոր դասավորությունից: Գուցե Թուրքիայի զսպվածությունը բացատրվում է Մոսկվայի ու Անկարայի առավել մասշտաբային ու ոչ բացահայտ գործարքով: HTS-ի առաջխաղացումը Իդլիբում սիրիական բանակի հնարավոր հարձակման համար ճանապարհ է բացում` ընդդեմ ջիհադականների: Թուրքիան, իհարկե, ծայրահեղ անբարյացկամ է այդ հեռանկարին նայում, որ իր համար կարող է նշանակել հարյուր հազարավոր փախստականներ: Բայց այդ մղձավանջը շատ ավելի նվազ կլինի, եթե Անկարան հասնի Մոսկվայի վճռական աջակցությանը, որ մեկընդմիշտ փակվի Սիրիայի հյուսիսում Քուրդիստանի անկախության հարցը:
Լուի Լեմա, Le Temps

Հ.Գ. Եթե տեղեկությունը ճիշտ է, սա նոր իրավիճակ է ստեղծում Սիրիայի հարցում` նախ ԱՄՆ-ը կարող է կասեցնել զորքերի դուրսբերումը ու հայտարարել, որ շարունակում է ԻՊ-ի դեմ պայքարը: Երկրորդ` ակնհայտ է, որ Անկարան իր վերահսկողության տակ գտնվող ուժերին «հանձնում է» Իդլիբը` հետագայում այնտեղ հաստատվելու համար, իսկ դա առաջացնում է Դամասկոս-Անկարա նոր առճակատում: Բնական է, որ Ռուսաստանը չի կարող անմասնակից մնալ գործընթացին: Բայց դժվար է կանխատեսել, թե Սիրիայի կոնֆլիկտում ներգրավված ուժերից որը ինչ կանի: Հատկապես` քրդական գործոնը հաշվի առնելով:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ