«Լռություն չկա. խլություն է, ծղրիդի երգը չեն լսում, ասում են՝ լռություն է»

Վիգեն Չալդրանյանի «Վարդապետի լռությունը» խաղարկային լիամետրաժ ֆիլմը վաղվանից կլինի մեծ էկրաններին: Ֆիլմը ներկայացնում է մշակույթի նախարարությունը և Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցին նվիրված միջոցառումները համակարգող հանձնաժողովը՝ Հայաստանի ազգային կինոկենտրոնի և «Շարմ Հոլդինգի» մասնակցությամբ:

Ֆիլմի գլխավոր հերոսը՝ գրող, դասախոս Էդգար Նովենցը, փորձում է գտնել Վարդապետի լռության առեղծվածը: Ինչի՞ մասին էր լռում Կոմիտասը: Մինչև ո՞ւր է հասնում այդ լռությունը: Եթե նրան չնեղացնեին Էջմիածնում, եթե նա Պոլսում չլիներ, եթե նա չփակվեր Փարիզի հոգեբուժարանում: Հիվա՞նդ էր արդյոք վարդապետը: Եվ այո, և ոչ: Այս հարցերը անհաղթահարելի պատի են բախվում, քանի որ պատմությունը եթե-ներ չի սիրում: ՈՒ քանի որ լռություն չկա, խլություն է, ծղրիդի երգը չեն լսում, ասում են՝ լռություն է: Ֆիլմի ռեժիսորը համոզված է՝ այսօրվա հերոսը չպետք է լռի: Կոմիտասը լռեց, որ աշխարհը մի օր խոսի:
Իրեն երկրի տերը զգացող այսօրվա երիտասարդը խախտում է լռությունը՝ դուրս գալով փողոց ու պայքարելով հանուն ազատության: Քաղաքացիական պայքարի մերօրյա ծանոթ տեսարանները խախտում են կրկնվող պատմության ընթացքը:
Խորհրդանշական է նաև Էդգար Նովենցի և Սոնայի սիրավեպը: Սոնան՝ որբ, միայնակ, մի քիչ վիրավոր ու անչափ հմայիչ, կրծքի տակ կրում է նույնքան որբ, անհայր ու անմայր երեխային՝ կյանքը: Սոնան անցյալ չունի: Սիրիայում 100 տարի անց նորից եղեռնի սարսափները վերապրած ու Հայաստանում ապաստանած ամուսինները երեխա ունենալու համար իբրև մայր ընտրում են Սոնային: Ժամանակակից բժշկությունը դրան փոխնակ անունն է տալիս: Երեխան չծնված՝ ծնողները ավտովթարից մահանում են: Սոնան օրվա ապրուստը վաստակում է՝ չափելով հիվանդ քաղաքի ջերմությունը: Երեխան ծնվելու է ի հեճուկս պատմության, դժվարությունների, կրկնվող եղեռնի ու շնորհիվ սիրո ու ջերմության: «Ազատվելու» համար պետք է գոռալ, խախտելով հարյուր և ավելի տարիների լռությունը:
Վարդապետի լռությունը հասկանալու համար Էդգար Նովենցը անցնում է նրա տառապանքի միջով, ի վերջո, խախտելով լռությունը:
Էդգար Նովենցին մարմնավորում է Վարդան Մկրտչյանը: Սոնայի դերում Անի Ղազարյանն է: Ֆիլմում հնչում է Կոմիտասի, Կլոդ Դեբյուսիի, Ավետ Տերտերյանի երաժշտությունը, Սոնա Վանի բանաստեղծությունը: Կոմիտասին մարմնավորում են Արտո Խաչատուրյանը, Վաչե Շարաֆյանը, Գռաֆսերը: Սցենարը Վիգեն Չալդրանյանինն է՝ Ռուբեն Հովսեփյանի խորհրդատվությամբ:

Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Պատմության վկաները
• Վերացող ծաղիկներ
• Ձեռք մեկնելու գաղափարը առաքելության վերածվեց
• «Մի նայեք, որ փոքր է մեր երկիրը, եթե արդուկով այս սարերը հարթեցնեք, Չինաստանից մեծ կլինի»
• «Բանկ օտոման» գործողությունը ժամանակին ցնցել էր ամբողջ Եվրոպան
• «Դրսից մեզ վրա կա­րող են ազ­դել միայն ներ­սի գոր­ծիք­նե­րով»
• «Ե­րե­սուն տա­րի ձգ­վեց մեր ան­կա­խու­թ­յան պատ­մու­թ­յու­նը, մենք շա­հե­ցի՞նք»
• Մշա­կույ­թը հեռ­վից հե­ռու պահ­պա­նե­լու հույ­սով
• Անի­մա­ցիան, աշ­խարհն ու մենք
• «Մեր տա­րածք­նե­րը փոք­րա­ցան, ո­րով­հետև այդ­պես էլ չհաս­կա­ցանք, որ պետք է խմենք մեր բա­ժա­կով»
• Արվեստի ուժը
• Նոր մա­տե­նա­շա­րը ներ­կայաց­նում է արևմտա­հայ և ս­փ­յուռք­յան գրող­նե­րի
• Բե­մը կեն­դա­նու­թ­յուն է ստա­նում ա­ռայժմ միայն մա­նուկ­նե­րի հա­մար
• «Գիրք սիրողների համար սա իսկական մկնդեղ է` հյութեղ ու անտանելի»
• Հա­մաշ­խար­հա­յին դա­սա­կան­նե­րի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րը՝ դու­դու­կով
• «Բնակ­չու­թ­յու­նը պատ­րաստ չէ, բայց տար­վում են աշ­խա­տանք­ներ»
• Ամա­նո­րի գի­շե­րը դի­մա­վո­րե­լու են ե­կե­ղե­ցում
• «Ջա­զի մեջ զգաց­վում է ապ­րածդ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նը»
• «Ե­թե չլի­ներ Փե­լե­շ­յա­նը, կար­ծում եմ, դեռևս գտած չէի լի­նի կի­նո­յում իմ ու­ղին»
• «Հու­շար­ձան­ներն այդ տա­րածք­նե­րի պատ­կա­նե­լու­թ­յան անձ­նագ­րերն են»

Մեկնաբանություններ