«Ոչ մի բան այս աշխարհում դժվար չէ, եթե սիրով ես անում»

«Խոսիր ինձ հետ». այսպես էր վերնագրված Հովհաննես Շարամբեյանի անվան ժողովրդական ստեղծագործության կենտրոնում բացված ժողովրդական վարպետ ՍԵՐԳԵՅ ԹՈՎՄԱՍՅԱՆԻ` փայտե քանդակների ցուցահանդեսը: Ներկայացվող աշխատանքներում հեղինակը պատկերում է հայ մարդու կենցաղը` միաժամանակ անդրադառնալով համամարդկային արժեքների: Վերնագրերը խոսուն են` «Արցախ», «Ես և նա», «Կանչիր, կռունկ», «Մանիր, մանիր», «Խնոցի», «Ընտանիք», «Հորովել», «Շոգ օր», «Լիր Արքա», «Ես միայն զանգահարելու եմ եկել»: Արվեստաբանների բնորոշմամբ` Սերգեյ Թովմասյանի շնորհիվ իրերը ձեռք են բերում հետաքրքիր, ուշագրավ ու նոր կյանք, նոր կենսագրություն: Քանդակագործն ինքն ասում է. «Ես ոչինչ չգիտեմ, ես սովորում եմ, չգիտեմ` սա ոնց է լինում: Ի վերուստ է: Ես նկարել չգիտեմ, ես նկարիչ չեմ, ես դերասան եմ, բայց հիմա չեմ խաղում, հիմա ազնիվ ասում եմ»:
Սերգեյ Թովմասյանը աշխատել է տարբեր թատրոններում, խաղացել բազմաթիվ դերեր: 1999-ից տիկնիկային գործիչների միջազգային միության անդամ է, 2002-ից` Սոս Սարգսյանի անվան Համազգային թատրոնի դերասան: 2008-ից փայտե քանդակներ է ստեղծում: ՈՒնեցել է չորս անհատական ցուցահանդես: «Խոսիր ինձ հետ» ցուցահանդեսի առիթով մի քանի հարցեր ուղղեցինք նրան:

-Ինչո՞վ է Ձեզ գրավել փայտը: Դժվար չէ՞ փայտի հետ աշխատելը:
-Ոչ մի բան այս աշխարհում դժվար չէ, եթե սիրով ես անում: Քանդակագործն ինչպե՞ս է աշխատում տուֆի, բազալտի, բրոնզի հետ: Սիրում է իր գործը: Սկզբնական նպատակն իմ աշխատանքի` փայտը փրկելն է: Ես չեմ ուզում ծառ կտրել հատուկ նրա համար, որ այսպիսի բաներ պատրաստեմ: Երբ մարդն իր տան դուռն ու պատուհանը փոխում է, հինը դեն է նետում: Ես ուզում եմ դրանց կյանք տալ: Ավելի լավ է հնամաշ փայտն ինչ-որ ձև ստանա ու կախվի մեկի տանը, քան այրվի վառարանում կամ փտի անձրևի տակ:
-Շարունակելո՞ւ եք փայտե քանդակներ ստեղծել:
-Ինքս երբեմն մտածում եմ` ո՞ւմ են պետք այս աշխատանքները, բայց ընկերներս, կինս այլ բան են ասում: Շարունակելու եմ այնքան ժամանակ, քանի դեռ ինձ այսպես ոգևորում են:
-Ի՞նչ ընդհանրություն ունեն դերասանությունն ու կերպարվեստը:
-Շատ մոտ են դրանք: Բեմի վրա ամեն ինչ կա` երաժշտություն, ձևավորում, դերասանություն, ռեժիսուրա: Ամեն մի կիրթ, գրագետ, իր գործը սիրող դերասան պետք է իմանա երգել, պարել, հասկանա` ինչ է գրականությունը, երաժշտությունը, նաև նկարչությունը, ձևավորումը: Դերասանական արվեստն այս ամենի միաձուլումն է:
-«44 աստիճան» ներկայացման մեջ, որտեղ Դուք ևս խաղում եք, արտագաղթի խնդիրն է բարձրացվում: Ինձ թվում է` Ձեր գործերում էլ կա այդ ուղերձը` երկիրը սիրելու, պահպանելու, երկիրը չթողնելու:
-Այո, ես շատ եմ սիրում մերը, մեր երկիրը, մեր ժողովրդին, մեր մշակույթը: Շատ եմ ափսոսում, որ գործածությունից դուրս են եկել իլիկը, թոնիրը, ջրաղացը, խնոցին: Տրակտորը փոխարինում է եզին: Մենք երևի թե միակ ազգն ենք, որ եզին ախպեր ենք ասում. «Վար-վար արա, ակոս արա, եզո ջան, ախպեր ջան»... Երբեմն ռեստորաններում են թոնրի մեջ հաց թխում, սակայն դա ձևական բնույթ է կրում: Իրականում գյուղի մարդիկ հեռանում են այդ մշակույթից: Այս ամենը չպետք է կորչի, որովհետև մեր ազգի դեմքն է: Տեսեք, թե ճապոնացիները ոնց են պահում իրենց մշակույթը: Մենք էլ պետք է նույնն անենք: Հայաստանում է հայտնաբերվել գինու ամենահին հնձանը, բայց երբ մենք լռում ենք, ուրիշ ազգերն են հայտարարում, որ գինին իրենցն է, լավաշն իրենցն է:
Սակայն այս աշխատանքները ստեղծելիս խնդիր չեմ դրել մշակութային արժեքների, ազգի պահպանության գաղափար արտահայտելու: Պարզապես անում եմ: Ե՛ս չեմ անում: Աստծո շնորհիվ է:

Ճեպազրույցը և կից լուսանկարները`
Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆԻ

Լուսանկարներ

Հեղինակի նյութեր

• Պատմության վկաները
• Վերացող ծաղիկներ
• Ձեռք մեկնելու գաղափարը առաքելության վերածվեց
• «Մի նայեք, որ փոքր է մեր երկիրը, եթե արդուկով այս սարերը հարթեցնեք, Չինաստանից մեծ կլինի»
• «Բանկ օտոման» գործողությունը ժամանակին ցնցել էր ամբողջ Եվրոպան
• «Դրսից մեզ վրա կա­րող են ազ­դել միայն ներ­սի գոր­ծիք­նե­րով»
• «Ե­րե­սուն տա­րի ձգ­վեց մեր ան­կա­խու­թ­յան պատ­մու­թ­յու­նը, մենք շա­հե­ցի՞նք»
• Մշա­կույ­թը հեռ­վից հե­ռու պահ­պա­նե­լու հույ­սով
• Անի­մա­ցիան, աշ­խարհն ու մենք
• «Մեր տա­րածք­նե­րը փոք­րա­ցան, ո­րով­հետև այդ­պես էլ չհաս­կա­ցանք, որ պետք է խմենք մեր բա­ժա­կով»
• Արվեստի ուժը
• Նոր մա­տե­նա­շա­րը ներ­կայաց­նում է արևմտա­հայ և ս­փ­յուռք­յան գրող­նե­րի
• Բե­մը կեն­դա­նու­թ­յուն է ստա­նում ա­ռայժմ միայն մա­նուկ­նե­րի հա­մար
• «Գիրք սիրողների համար սա իսկական մկնդեղ է` հյութեղ ու անտանելի»
• Հա­մաշ­խար­հա­յին դա­սա­կան­նե­րի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րը՝ դու­դու­կով
• «Բնակ­չու­թ­յու­նը պատ­րաստ չէ, բայց տար­վում են աշ­խա­տանք­ներ»
• Ամա­նո­րի գի­շե­րը դի­մա­վո­րե­լու են ե­կե­ղե­ցում
• «Ջա­զի մեջ զգաց­վում է ապ­րածդ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նը»
• «Ե­թե չլի­ներ Փե­լե­շ­յա­նը, կար­ծում եմ, դեռևս գտած չէի լի­նի կի­նո­յում իմ ու­ղին»
• «Հու­շար­ձան­ներն այդ տա­րածք­նե­րի պատ­կա­նե­լու­թ­յան անձ­նագ­րերն են»

Մեկնաբանություններ