Աշխարհի բոլոր քաղաքներում կան շքեղ տեսարաններ ու գետնախորշեր

Բոլորը հույսի կարիք ունեն: Դրա համար մարդիկ ամեն շաբաթ վիճակախաղի տոմս են գնում, քաղաքից քաղաք են գնում, ապրում են գետնախորշում, պարում են գիշերային ակումբում, աշխատանք են փնտրում, վստահում են, ընկերանում:
Բրիտանական 12-րդ փառատոնի շրջանակում «Նաիրի» կինոթատրոնում ցուցադրվեց Շոն Էլիսի «Մետրո Մանիլա» դրաման (գլխավոր դերերում՝ Ջեյք Մաքապագալ, Ալթեա Վեգա, Ջոն Արցիլլա): Օսկար Ռամիրեսն ընտանիքի հետ Հյուսիսային Ֆիլիպինների լեռնային շրջանների աղքատությամբ հայտնի բրնձի դաշտերից տեղափոխվում է Մետրո Մանիլա: Ֆիլմը մեծ քաղաքում տիրող բարքերի, աղքատության, համատարած խարդախության մասին է: Երբ աղջկադ ատամը ցավում է, կինդ գեղեցկուհի է, անտուն ես, քաղցած, երբ հավատում ես Աստծուն… Հայրիկ, երբ մահանաս, ո՞ւր ես գնալու` հարցնում է 9-ամյա դուստրը հորը: Օսկարը ցույց է տալիս դստրիկի սիրտը: Նրանց մյուս փոքրիկը մոր գրկում է, ամենափոքրը` կրծքի տակ:
Օսկարի կինը աշխատանք է գտնում գիշերային բարում, բժշկական հետազոտության ժամանակ պարզվում է, որ հղի է: Կաշխատի այնքան ժամանակ, քանի դեռ մարմնի ձևերը թույլ են տալիս: Գեղեցիկ դեմքին ողբերգական շքեղություն է տալիս պարտադիր շպարը: Մերկ մարմնի պարն անսովոր տխուր է:
Օսկարը աշխատանքի է անցնում զրահապատ բեռնատարների կազմակերպությունում որպես վարորդ և ընկերանում է ավագ գործընկեր Օնգի հետ: Զվարճանալ սիրող նոր գործընկերոջ հետ գիշերն անցկացնում է բարում, ուր կինը աշխատանք է գտել: Հարկադրաբար խմում է: Հարկադրաբար ընդունում է ընկերոջ օգնությունը` գետնախոշից դուրս պրծնելու հույսով: Զվարճանքներ սիրող աշխարհը մեկի ազնվությունն է գնում, մյուսի` մարմինը: Օսկարը պարզում է, որ Օնգը երկար ժամանակ սպասել է այնպիսի մարդու ժամանմանը, ինչպիսին ինքն է: Գործընկերոջ բարությանն ի պատասխան պետք է օգնի Օնգին թալանելու այն կազմակերպությունը, որտեղ աշխատում են: Ոչ թե հանուն երազանքի, այլ որովհետև այլընտրանք չունի: Սա երազանքի ձևերից ամենավատն է: Կարծում եմ, ռեժիսորն անտեսանելի մի գծով համադրում է երկու ընտանիքների պատմությունը: Մի դեպքում ներկայացնում է գետնախորշերում ապրող հույսը, սերը, ազնիվ, լավ ապրելու ձգտումը, կյանքի «հոգեվարքը»: Մյուսում` լավ ապրելու մոլուցքն է, ուր սեր չկա, իսկ միջոցների մեջ խտրություն չեն դնում: Օնգի պատշգամբից քաղաքը երևում է իր ողջ շքեղությամբ, անսովոր լույսերով: Աշխարհի բոլոր քաղաքներում կան շքեղ տեսարաններ ու գետնախորշեր: Կան մարդիկ, որոնք չեն խաղում իրենց բաժին ընկած խաղի կանոններով, երբ լավ կյանքը մարտահրավեր է նետում` հյուրասեր տանտիրուհու լայն ժպիտով: Ինչպես Դոստոևսկու «Ոճիր և պատիժ» հանրահայտ վեպում, այստեղ նույնպես մարդասպանը մարդասպան չէ, իսկ մարմնավաճառը սուրբ է:
Ֆիլմի վերջաբանը անսպասելի է, բայց ոչ անհամոզիչ: Օսկարը հանուն երազանքի չի մեռնում, այլ մեռնում է, որովհետև այլընտրանք չունի: Նրա կինը զավակների հետ հեռանում է Մետրո Մանիլայից` տանելով գողացած ոսկե արկղի բանալին ու Օսկար Ռամիրեսի երազանքը: Օսկարը չի հասցնի ծերանալ, չի պատմի աղջկան բրնձի դաշտերի, Մետրո Մանիլայի, երազանքների ու թափառումների մասին, նրա փոքրիկները գուցե երբեք էլ չիմանան, թե ինչ է լինում մարդու հետ, երբ նրան պատին են դեմ տալիս: Օնգը, ի վերջո, մի հարցում ճիշտ էր՝ հույսը բոլորին է պետք, բոլորն են վիճակախաղի տոմսեր գնում, բայց ոչ ոք ոչինչ չի շահում:
Ֆիլմի դիտումից հետո հասկանում ես, որ խաղ չկար, էկրանին իրական կյանքն էր, Մետրո Մանիլան, մեծ քաղաքի լույսերն ու լոգարանի ծորակից իջնող ջրի շիթերին խառնվող արցունքները:
Հավելենք, որ ներառական և հաղորդակցության խնդիրներին նվիրված բրիտանական ֆիլմերի փառատոնն անցկացվեց Երևանում, Գորիսում, Գավառում և Գյումրիում: Բացման հանդիսավոր արարողությունը տեղի ունեցավ «Մոսկվա» կինոթատրոնում` «Ամառը փետրվարին» ֆիլմով:
Երևանում բրիտանական խորհրդի արվեստի ծրագրերի ղեկավար Նարեկ Թովմասյանը մեզ հետ զրույցում նշեց, որ բրիտանական կինոն այսօր մեծ ճանաչում ունի աշխարհում, իսկ բրիտանական BAFTA կինոարվեստի մրցանակաբաշխությունը որակի երաշխիք է կինոաշխարհում: «Մենք ուրախ ենք, որ այս տարի «Լավագույն ֆիլմ» անվանակարգում Օսկարի արժանացած «Ստրկության 12 տարի» ֆիլմը բրիտանացի ռեժիսորի աշխատանք է,- ասաց նա:- «Մետրո Մանիլան» 2013 թվականի արտադրության ֆիլմ է: Այն մեր օրերին համահունչ սյուժե ունի, որը մտածելու և խորհելու տեղիք է տալիս»:
Անդրադառնալով մեր` «Ո՞րն է կինոյի դերն ու նշանակությունը ժամանակակից աշխարհում, ուր առաջին պլանում են համացանցը, արագությունը, վիրտուլ փոխհարաբերությունները», հարցին` պատասխանեց. «Կինոն արվեստի այն ճյուղն է, որ մանրադիտակային ճշգրտությամբ վերարտադրում է մեզ շրջապատող իրականությունը: Կինոյի դերն այսօր առավել քան երբևէ կարևոր է, քանի որ մեզ հնարավորություն է տալիս մի պահ կանգ առնելու և խորհելու այսօր բոլորիս համակած խելահեղ վազքի մասին»:
Հավելենք, որ փառատոնի շրջանակում ներկայացվում են ժամանակակից բրիտանական կինոարվեստի լավագույն և հաջողված աշխատանքները` բոլոր հնարավոր ժանրերով` կատակերգությունից և հոգեբանական թրիլլերից մինչև փաստական դրամա: Հիմքում ընտանեկան հարաբերություններն են, սոցիալական խնդիրները, սերը:

Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆ

Լուսանկարներ

Հեղինակի նյութեր

• Պատմության վկաները
• Վերացող ծաղիկներ
• Ձեռք մեկնելու գաղափարը առաքելության վերածվեց
• «Մի նայեք, որ փոքր է մեր երկիրը, եթե արդուկով այս սարերը հարթեցնեք, Չինաստանից մեծ կլինի»
• «Բանկ օտոման» գործողությունը ժամանակին ցնցել էր ամբողջ Եվրոպան
• «Դրսից մեզ վրա կա­րող են ազ­դել միայն ներ­սի գոր­ծիք­նե­րով»
• «Ե­րե­սուն տա­րի ձգ­վեց մեր ան­կա­խու­թ­յան պատ­մու­թ­յու­նը, մենք շա­հե­ցի՞նք»
• Մշա­կույ­թը հեռ­վից հե­ռու պահ­պա­նե­լու հույ­սով
• Անի­մա­ցիան, աշ­խարհն ու մենք
• «Մեր տա­րածք­նե­րը փոք­րա­ցան, ո­րով­հետև այդ­պես էլ չհաս­կա­ցանք, որ պետք է խմենք մեր բա­ժա­կով»
• Արվեստի ուժը
• Նոր մա­տե­նա­շա­րը ներ­կայաց­նում է արևմտա­հայ և ս­փ­յուռք­յան գրող­նե­րի
• Բե­մը կեն­դա­նու­թ­յուն է ստա­նում ա­ռայժմ միայն մա­նուկ­նե­րի հա­մար
• «Գիրք սիրողների համար սա իսկական մկնդեղ է` հյութեղ ու անտանելի»
• Հա­մաշ­խար­հա­յին դա­սա­կան­նե­րի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րը՝ դու­դու­կով
• «Բնակ­չու­թ­յու­նը պատ­րաստ չէ, բայց տար­վում են աշ­խա­տանք­ներ»
• Ամա­նո­րի գի­շե­րը դի­մա­վո­րե­լու են ե­կե­ղե­ցում
• «Ջա­զի մեջ զգաց­վում է ապ­րածդ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նը»
• «Ե­թե չլի­ներ Փե­լե­շ­յա­նը, կար­ծում եմ, դեռևս գտած չէի լի­նի կի­նո­յում իմ ու­ղին»
• «Հու­շար­ձան­ներն այդ տա­րածք­նե­րի պատ­կա­նե­լու­թ­յան անձ­նագ­րերն են»

Մեկնաբանություններ