Սիրիան տրոհում է Իրան-Ռուսաստան-Թուրքիա ալյանսը

Սեպտեմբերի 7-ին Թեհրանում հանդիպեցին Ռուսաստանի, Թուրքիայի ու Իրանի նախագահները` Սիրիայի հարցով: Ռոհանիի խոսքով` «բաց ու անկեղծ նշվում է մեր հետագա գործակցության ճանապարհը», նաև` «մեր ջանքերի շարունակությունը կայունություն ու անվտանգություն հաստատելու ոչ միայն Սիրիայում, այլև ամբողջ տարածաշրջանում»: Տպավորություն կար, որ Մոսկվան, Թեհրանն ու Անկարան մտադիր են սիրիական ալյանսին կայունություն հաղորդել ու ժամանակի մեջ ընդայնել աշխարհագրությունը: Ալյանսն աննախադեպ է` մի կողմում ԱՄՆ-ի պաշտոնական դաշնակից ու ՆԱՏՕ-ի անդամ Թուրքիան է, մյուս կողմում` ԱՄՆ-ի պատժամիջոցների տակ գտնվող Իրանն ու Ռուսաստանը: Հրապարակավ` նրանց միավորում է ԻՊ-ի դեմ պայքարը, իրականում երեքն էլ առանձին ու սեփական շահեր ունեն: Թեհրանում կատարվեց անսպասելին` արարողակարգային նկարահանումներից հետո խոսափողներն ու տեսախցիկները չանջատվեցին և հանդիպումն անցավ ուղիղ եթերում: Գաղտնիք չէր, որ Մոսկվան ու Թեհրանը հակված էին Իդլիբի խնդրի ուժային լուծմանը, իսկ Անկարան դեմ էր` պնդելով, որ մարտական գործողություններից հետո Թուրքիա է ուղղվելու փախստականների հոսքը: Բայց դա պաշտոնական պատճառաբանություն էր. խնդիրը միայն փախստականները չեն, եթե Սիրիայի կառավարական զորքերը մտնում են Իդլիբ, Անկարան պետք է հեռանա այնտեղից:

Ռուսաստանն ու Իրանն ունեն իրավական փաստաթղթեր Դամասկոսի հետ, իսկ Թուրքիայի ռազմական ներկայությունը հարաբերականորեն լեգիտիմացնում են միայն Աստանայի պայմանավորվածությունները: ԱՄՆ-ի զինուժի ներկայությունը Սիրիայում միջազգային իրավունքի տեսակետից սամմիթում որակվեց ագրեսիա: Ռոհանին հայտարարեց, որ «ԱՄՆ-ի ներկայությունը Սիրիայում անօրինական է, դա ագրեսիա է, որ բարդացնում է խաղաղության հաստատումը երկրում» և Վաշինգտոնից պետք չէ «սպասել դրական դեր սիրիական հարցում»: Իրանի նախագահի խոսքով` Թեհրանը «կպահպանի ներկայությունը Սիրիայում Դամասկոսի խնդրանքով»:

The Washington Post–ը, հղում անելով ԱՄՆ-ի պետդեպարտամենտի բարձրաստիճան ներկայացուցիչների հայտարարություններին, գրում է. «Դոնալդ Թրամփը, որ նախկինում պնդում էր ամերիկյան զորքերը Սիրիայից արագ դուրս բերելու անհրաժեշտությունը, հիմա համաձայնել է նոր ռազմավարությանը, որ նախատեսում է այդ երկրում ԱՄՆ-ի ռազմական անժամկետ ներկայության պահպանումը»: Վաշինգտոնը «դեմ է սիրիական կառավարական զորքերի հարձակմանը Իդլիբի վրա», որովհետև համարվում է, որ Դամասկոսի վերահսկողության վերականգնումը նահանգում փաստացի կդառնա Սիրիայի ռազմական դիմակայության ավարտը: Պուտինը Թեհրանում հիշեցրեց, որ նահանգում բավականաչափ քաղաքացիական անձինք կան, և դա պետք է հաշվի առնել: Ռոհանին ակտիվորեն չէր առարկում, որ ինչ-որ փոխզիջումային բանաձևի գաղափարի մասին է հուշում: Արտաքուստ կողմերը դրական տրամադրվածություն դրսևորեցին Սիրիայի իրավիճակի կարգավորման հարցում` տարածքային ամբողջականության պահպանումով, ընդգծելով միջսիրիական երկխոսության կարևորությունը ՄԱԿ-ի ԱԽ-ի 2254 բանաձևի հիման վրա` հետագայում Ժնևում շարունակելու համար:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ
Հ.Գ. Ցանկացողները կարող են ՌԴ նախագահի kremlin.ru կայքում ծանոթանալ հանդիպման և՛ տեսագրությանը, և՛ սղագրությանը` համոզվելու, որ Էրդողանի ու Պուտինի տեսակետները բոլորովին տարբեր են. Էրդողանը փախստականների անվան տակ պաշտպանում է ահաբեկիչներին, ու Պուտինը դա ասում է համարյա բաց տեքստով: Փաստը մնում է փաստ, որ Պուտինը չի նահանջել և հայտարարել է, որ Ռուսաստանն ահաբեկիչներին ոչինչ չի զիջի: Էրդողանին մնացել է համաձայնելը: Իդլիբը անցնելու է Դամասկոսի վերահսկողության տակ. դա այլևս կասկածի տեղիք չի տալիս: Երեկ Էրդողանը հայտարարել է, որ բացառում է Սիրիայի իշխանությունների հետ որևէ համագործակցություն և անընդունելի է համարել Իդլիբում գտնվող «Ջեբհաթ ան Նուսրա» խմբավորմանը հարվածելու պատրվակով Իդլիբի խաղաղ բնակչության վրա հարձակումները: Թուրքիան Իդլիբ է ուղարկում «Սիրիական ազատ բանակի» զինյալներին, որ աջակցել են Թուրքիային Սիրիայի հյուսիսում «Եփրատի վահան» և «Ձիթենու ճյուղ» ռազմական գործողությունների ժամանակ: Դժվար է ասել` ի՞նչ մնաց ալյանսից:

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ