Իմ դպրոցական տարիներին Չարենցը էլ ժողովրդի թշնամի չէր, այլ մեծ պոետ էր, հանճար, հայ գրականության երախտավոր: Նրան փողոց էին նվիրել, դպրոց, կիսանդրի, տուն-թանգարան, անգամ մի ամբողջ քաղաք՝ Սևանի ճանապարհին...

Տասնիններորդ դարում Աֆղանստանում պեղումների ժամանակ հայտնաբերվում է մի պղնձե սափոր, որի վրայի տառերը մեզ հիշեցնում են հայկական տառեր, սակայն պարզվում է, որ անգլիացի գիտնականներն այն կարդում են և թարգմանում ուրույն կերպով, շարադրելով ինչ-որ պատմություն:

Խանութներում արդեն Նոր տարվա խաղալիքներ են ծախում՝ փայլուն, գույնզգույն դրասանգներ, գնդեր, լույսեր։ Շուտով կսկսվի որկրավազքը խանութներով։ Նախ՝ երկար հերթեր կգոյանան բաստուրմա ու սուջուխ կտրտող սարքերի մոտ, հետո կգա բդատենդի ժամանակը։ Խոզի բդի սպառման առումով՝ Նոր տարվա շեմին Հայաստանի ցուցանիշը տալիս-անցնում ա գերտերություններին։ Կարելի ա ասել, որ մենք մի կարճ ժամանակով խոզաբդային գերտերություն ենք դառնում։

Դպրոցական տարիներին նա աշխատում էր հանրային փոքրիկ ելույթներ ունենալ, սիրում էր ամբոխի ուշադրությունն ու ծափահարությունները: Ավելին, 18 տարեկանից իրեն կայացած բանախոսի դերում էր փորձում՝ ելույթ ունենալով ոչ մեծ լսարանի առջև:

Նվիրումը մեր անսահման և մեր սրտի սերն ուրիշ է, Ախ, ինչ օգուտ, իմ Արարատ, երբ այժմ քո տերն ուրիշ է... Հազար աչքով գամվել ենք քեզ, հազար սրտով սիրահարվել, Նույնիսկ օտար սիրտն ես գերում, բայց մեր սերը, մերն ուրիշ է:

Մենք ունենք բոլոր պատճառները` մի պահ թողնելու էս գորշ ու մրոտված քաղաքի կեղտոտ խոռոչները, գնալու էնտեղ` մեր մոտիկ ու հարազատ անտառները։

ԱՆտառում մի գայլ էր ապրում, իսկ մոտակայքում՝ ոչխարների մեծ հոտ։ Սկզբնական շրջանում ամեն օր գայլը հեշտությամբ մեկ ոչխար էր բռնում և ուտում: Այնուհետև ոչխարներին որսալը դժվարացավ, քանի որ յուրաքանչյուր որսի ժամանակ նրանք վախեցած վազում էին այս ու այն կողմ և բարձր մայում:

Մինչև առաջին անգամ Փարիզ գնալը ես մի հարյուր հազար անգամ տեսել էի Մոնա Լիզային՝ գրքերում, թերթերում, ամսագրերում, տների պատերին ու ապակիներին, կոնֆետի տուփերի ու շապիկների վրա նկարած, անգամ՝ մարմնի վրա դաջած, էլ չասեմ, թե քանի անգամ էի երազում տեսել։

Թվում ա, թե ամեն ինչ պարզ ու հայտնի ա, բայց ցանկություն առաջացավ մի անգամ էլ ասելու։ Մարդիկ հավասար չեն ծնվում։ Բնությունը դեմոկրատ չի, բնությանը բազմազանություն ա պետք, որ ցանկացած պայմաններում բազմազանության մեջ գտնվեն նրանք, ովքեր կարողանում են հարմարվել, ու կենսաբանական տեսակը գոյատևի՝ չվերանա աշխարհի երեսից։ Դրա համար մարդը տարբեր հնարավորություններով ա աշխարհ գալիս՝ խելացի ու հիմար, տաղանդավոր ու անտաղանդ, ուժեղ ու թույլ, դաժան ու բարի...

Քառասուն տարի առաջ: 1984 թվական։ Լենինականի նշանավոր ԴԵՊՕ-ում կադրեր էինք նկարում «ՈՒրախ Գյումրի» ֆիլմի համար։ Տեղացիներն անտարբեր չէին անցնում, ոտքները կախ էին գցում, հետևելով մեզ։