Բրիտանիայում 14-րդ դարում Հենրիխ 8-րդը օրինակ պատերազմել է եկեղեցու հետ այն պատճառով, որ նրան եկեղեցին թույլ չի տվել բաժանվել իր կնոջից:
Նա գահընկեց է արել հոգևոր առաջնորդին և ինքն իրեն հռչակել եպիսկոպոս:
Ֆրանսիական Մեծ հեղափոխության ժամանակ նույնպես սկսվել է կատաղի պայքար եկեղեցու դեմ, տաճարները դարձրել են ամբար և գոմ, դե իսկ ֆրանսիական քաղաքացին աջակցել է այդ ամենին:
Նացիստական Գերմանիան նույնպես 1933 թվականից հետո գրոհել է եկեղեցիները իսկ հոգևորականությանը աքսորել Բուխենվալդ կամ Օսվենցում:
Սովետական Ռուսաստանի ստալինյան տարիները նույնպես հայտնի են հոգևորականության դեմ պայքարի դաժան պատմություններով, ինչպես Հայաստանում, այնպես էլ տարբեր հանրապետությունում քանդել են եկեղեցիներ, աքսորել և գնդակահարել հոգևորականներին:
Նորագույն պատմության մեջ մեր երկիրը նույնպես այսուհետ կարող է շատ հանգիստ համալրել այս պատմական ցանկը:
Վահան ԲԱԲԱՅԱՆ