Հավատի զորությունը

Ես ծնվել եմ Սիրիայի Հալեպ քաղաքում: Ես ցանկանում եմ պատմել իմ տատիկի մոր` մեծ մայր Անահիտի և նրա զորավոր հավատի մասին:
Երիտթուրքերի իշխանության տարիներն էին: Թուրքական կառավարությունից հրաման էր եկել` կամ պետք է մուսուլմանություն ընդունեք, կամ էլ բոլորիդ աքսորելու ենք:
Անահիտի սկեսրայրը` Նահապետը, մեր գյուղի գյուղապետն էր և մի արու զավակ ուներ` Անդրանիկ անունով: Անդրանիկն ու Անահիտը սիրով էին ամուսնացել և ունեին մեկ ուստր և դուստր (իմ տատիկը): Դեռ 1914 թվականին Անդրանիկին զորակոչել էին թուրքական բանակ և միանգամից տարել ռազմաճակատ:
Այդ հրամանը ստանալուց հետո գյուղապետը հավաքում է գյուղի բոլոր տղամարդկանց և ասում.
-Թուրքական իշխանությունները հրաման են տվել` կամ ամբողջ գյուղով ընդունելու եք մուսուլմանությունը, կամ էլ աքսորվելու եք անապատներ: Եկեք մտածենք և մի որոշում կայացնենք:
Նրա ձայնի մեջ մեծ տառապանք կար, և խոսքն ավարտելուց հետո գլխահակ նստեց: Հավաքվածների տրամադրությունն ընկավ: Առաջին անգամ մուսուլմանություն չէին ընդունել և աքսորվել էին, և հիմա էլ չէին ցանկանում ընդունել: Բայց նաև չէին ցանկանում իրենց հայրենի գյուղը, հարազատների շիրիմները, տները, դաշտերը, աղբյուրները թողնել և ընդմիշտ հեռանալ: Նրանք շատ երկար խորհեցին, քննարկեցին և եկան մի ընդհանուր որոշման. ձևականորեն ընդունել մուսուլմանությունը, բայց աղոթքները և քրիստոնեական բոլոր ծիսակատարությունները պահպանել անաղարտ ձևով:
Ժողովից հետո տղամարդիկ ցրվեցին իրենց տները և այդ տխուր լուրը հայտնեցին ընտանիքի անդամներին: Անկախ նրանից` ընտանիքի անդամները համաձայն են այդ որոշման հետ թե ոչ, ընտանիքի գլխավորի ասածը օրենք էր:
Նահապետը ծանր քայլերով, ծանրացած սրտով, մռայլված տուն մտավ: Ընտանիքը նրան լուռ սպասումով դիմավորեց: Նրանց սրտերը լավ բան չէին գուշակում: Նահապետը ծանր հայացքով նայեց կնոջը և ասաց.
-Երեխաներին սենյակից դուրս տար, իսկ մեծերով հավաքվեք: Կարևոր բան ունեմ ասելու, թեպետ սրտովս չէ:
Նա գլուխը մի պահ կախեց, մտքերը հավաքեց և խոսեց.
-Թուրքական կառավարությունը այս էլ երկրորդ անգամ է մուսուլմանությունն ընդունել պարտադրում: Առաջին անգամ չընդունեցինք և գաղթեցինք: Շատ դաժան էր, և շատ մարդիկ մեռան գաղթի ճանապարհին, բայց մեր հավատը պահեցինք: Նա երկար լռեց: Ալեհեր գլուխը ցնցվում էր հոգեկան ծանր ապրումներից, աղի և այրող արցունքներից: Հետո Նահապետը ցածրաձայն շարունակեց.- Ժողովում տղամարդկանցով որոշեցինք մուսուլմանությունը կեղծ ընդունել: Այնպես որ, պատրաստ եղեք:- Քմծիծաղը ծամածռեց նրա շուրթերը, և նա դառնացած շարունակեց,- բայց մենք մեր աղոթքները, ծիսակարգերը գաղտնի կկատարենք: ՈՒրիշ ճար չունենք:
Եվ Նահապետը ամոթից գլուխը կախեց: Արցունքները աչքերից հոսելով անցնում էին խիտ ու ճերմակ մորուքի միջով և գետնին էին կաթում: Նա մտքերի մեջ էր և ոչինչ չէր նկատում: Իսկ տնեցիները առաջին անգամ էին Նահապետի արցունքները տեսնում:
Հարսը` Անահիտը, լուռ մոտեցավ սկեսրայրին: Նահապետը գլուխը բարձրացրեց և երկուսի հայացքները հանդիպեցին: Անահիտն ասաց.
-Ես մուսուլմանություն չեմ ընդունի, թեկուզև կեղծ: Թող ինձ աքսորեն, մեկ է, չեմ ընդունի, որովհետև ես Կենդանի Հիսուս Քրիստոս ունեմ իմ հոգում:
Նահապետը պատասխանեց.
-Ըստ իրենց օրենքի, երեխաներին քեզ չեն տա և քեզ մենակ կաքսորեն: Բացի այդ էլ, Շանթը միակ տղա երեխան է` տոհմի շարունակողը:
-Մեկ է, ես չեմ ուրանա իմ հավատը, իմ Աստծուն,- եղավ Անահիտի պատասխանը։
Երկու-երեք օր հետո, ըստ թուրքական օրենքի, Անահիտին դատարան կանչեցին:
Անահիտն աղոթեց ու ասաց.
-Տե՛ր իմ, Քո գրքում ասում ես. «Երբ Իմ պատճառով դատարանի առաջ կկանգնեք, Ես ձեր բերանում խոսքը կդնեմ»: Տե՛ր իմ, եկել է այդ ժամանակը: Ես քեզ եմ ապավինում:
Եվ գնաց դատարան: Դատավորը շատ զայրացած էր: Անահիտը գյուղի միակ բնակիչն էր, ով հրաժարվեց մուսուլմանություն ընդունելուց: Դատավորը Անահիտին հարցրեց.
-Ինչո՞ւ մուսուլմանություն չես ընդունում, չէ՞ որ բոլոր գյուղացիներն ընդունեցին:
Անահիտը պատասխանեց.
-Ես ամուսնացած կին եմ, և իմ գլխի տերը չեմ: Ռազմաճակատից հետ կանչեք իմ ամուսնուն, և եթե նա ընդունի մուսուլմանություն, ապա ես էլ պարտավոր եմ ընդունելու:
Դատավորը զարմացավ: Նա չէր սպասում այդպիսի խելացի պատասխան: Նա շատ երկար մտածեց և ասաց.
-Հալալ է քեզ քո գյավուրությունը, բայց իմացիր` պիտի աքսորվես:
Անահիտը շատ էր դառնացած: Նրան նույնիսկ չթույլատրեցին իր զավակներին հրաժեշտ տալ: Նույն օրը երեկոյան աքսորեցին: Անահիտը մտքի մեջ, հոգով, աղոթում էր Տեր Աստծուն.
-Փա՛ռք Քեզ, Հիսուս Քրիստոս: Դու ասել ես. «Ովքեր Քեզ հավատում են, իրենց հավատի պատճառով հալածվելու են»: Ես ընդունում եմ Քեզ որպես իմ Տեր և Փրկիչ, միայն խնդրում եմ, ամուսնուս անվնաս հասցնես ինձ, իսկ երեխաներիս պահես և պահպանես, մինչև իրար գտնենք: Փառքդ շատ, Տեր:
Եվ աքսորյալների բազմահազարանոց քարավանը շարժվեց դեպի անապատը: Երկու օր էր, ինչ այդ քարավանը հարավ էր գնում: Կեսգիշերին քարավանը կանգ առավ: Վրանները խփեցին և մարդկանց տեղավորեցին գիշերելու: Մի քանի ժամ չէր անցել, երբ ճամբարում կարմիր ձիավոր հայտնվեց: Նա գտավ Անահիտին և ասաց.
-Քո որդին շատ ծանր հիվանդ է, համարյա մահամերձ է: Ինձ սկեսրայրդ է ուղարկել, որ քեզ գյուղ տանեմ, որ դու վերջին հրաժեշտը տաս: Դատավորն էլ է թույլատրել: Առավոտ ծեգին կգնանք:
Եվ ձիավորը հեռացավ: Անահիտը մի պահ հուզվեց և շփոթվեց, բայց հաջորդ պահին ծնկի իջավ և սկսեց աղոթել.
-Տե՛ր իմ և Փրկի՛չ, Հիսուս Քրիստոս, իմ անդրանիկ զավակին` Շանթին, ես Քեզ եմ նվիրում: Թող ամեն ինչում Քո՛ կամքը լինի: Փա՜ռք Քեզ, Տե՛ր: Ամե՛ն:
Հետո ոտքի կանգնեց: Նրա հոգնած դեմքն ամբողջովին փոխվել էր, հայացքից զորություն, աչքերից հուր էր ցայտում, և շուրթերին երանելի ժպիտ ու համր աղոթք կար: Նա ամբողջովին լույս էր ճառագում: Անահիտն ամբողջ գիշեր չքնեց և վրանի մոտ նստած սպասում էր արևածագին: Արևածագից մի քանի վայրկյան հետո, վրանի մոտ հայտնվեց մի սպիտակ ձիավոր, երկար, ճերմակ մորուքով: Նա մոտեցավ Անահիտին և ասաց.
-Աստված քեզ վերադարձրեց քո որդուն քո հաստատուն հավատի համար: Քանզի Նա սիրող Աստված է և ասել է. «Ամեն մեկին իր հավատի չափով եմ տալու»: Աստված քո որդուն ողջ և առողջ քեզ է հանձնելու:
Եվ սպիտակ ձիավորն անհայտացավ: Կարմիր ձիավորը արթնացավ, նրանք ճանապարհ ընկան: Երբ հասան գյուղ, տեսան, որ ողջ գյուղը սգի մեջ է: Մտան տուն: Կանայք լաց ու կոծ էին դրել, իսկ սենյակի կենտրոնում սեղանի վրա դագաղն էր դրված, և տղան էլ մեջը պառկած: Նա առանց արտասվելու մոտեցավ տղային, բռնեց ձեռքը և ստուգեց զարկերակը: Լացող կանայք սկսեցին ծաղրել և ծիծաղել նրա վրա և ասել.
-Երևի մտածում ես, որ քո Աստվածը նրան կփրկի՞: Նա արդեն երկու օր է` ինչ մահացած է: Դու երևի գժվե՞լ ես: Եթե մուսուլմանություն ընդունեիր, քեզ չէին աքսորի, որդիդ էլ կարոտից չէր հիվանդանա և չէր մահանա: Սկեսրայրդ քաղաքի լավագույն բժշկին էր հրավիրել, և նա չկարողացավ փրկել որդուդ կյանքը: Ո՞Ւր է քո Աստվածը:
Անահիտը պատասխանեց.
-Բժիշկների Բժիշկը ինձ նվիրեց իմ որդուն, նա ողջ է: Փա՜ռք Քեզ, իմ Տեր Հիսուս Քրիստոս:
Հետո դիմեց որդուն.
-Շանթ, արթնացի՛ր, որդիս, քնիցդ արթնացի՛ր:
Եվ Շանթը նստեց դագաղում: Կանայք ճչալով փախան, իսկ Անահիտը երջանիկ ժպիտով, ամուր-ամուր գրկել էր իր որդուն և համբուրում էր, ու համր շուրթերով փառաբանում էր Աստծուն:
Մյուս օրն ամբողջ գյուղը հրաժարվեց մուսուլմանությունից և Անահիտի հետ մեկնեց անապատ` դեպի Սիրիա, իրենց երգերով և աղոթքներով փառաբանելով Սուրբ Երրորդությանը: Փա՜ռք Հորը, Որդուն և Սուրբ Հոգուն: Ամե՛ն:

Հրաչյա ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆ

Մեկնաբանություններ