ԱՄՆ-ի պետքարտուղար Մարկո Ռուբիոն շաբաթ օրը հեռախոսազրույց է ունեցել ռուսաստանցի պաշտոնակից Սերգեյ Լավրովի հետ՝ վերջին բանակցությունների վերաբերյալ տեղեկություն ստանալու նպատակով։ «Մի կողմից, մենք փորձում ենք խաղաղության հասնել և վերջ դնել շատ արյունալի, թանկարժեք և կործանարար պատերազմին, ուստի որոշակի համբերություն է պահանջվում։ Մյուս կողմից, մենք զուր վատնելու ժամանակ չունենք։ Աշխարհում շատ այլ բաներ են տեղի ունենում, որոնց մենք նույնպես պետք է ուշադրություն դարձնենք»,- ընդգծել է Ռուբիոն։               
 

«Վարչապետին էլ եմ ասել՝ ինչո՞ւ չունենալ արտասահմանցի, Հարվարդն ավարտած, փորձառու խորհրդատու»

«Վարչապետին էլ եմ ասել՝ ինչո՞ւ չունենալ արտասահմանցի,  Հարվարդն ավարտած, փորձառու խորհրդատու»
22.01.2016 | 01:13

Տարին մեկնարկեց քաղաքական «վաճառքով» և տնտեսական խոր անկման գույժերով: Երկու ասպեկտներին «Իրատեսի» հետ զրույցում անդրադարձավ ՀՀԿ խմբակցության անդամ ԽՈՍՐՈՎ ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆԸ:



«ԵԹԵ ԻՆՉ-ՈՐ ՄԵԿԸ ԿԱՐԾՈՒՄ Է, ԹԵ ՀԱՅՀՈՅԵԼՆ Է ԸՆԴԴԻՄԱԴԻՐԻ ԿԵՐՊԱՐԸ ԵՎ ԳՈՐԾԱՌՈՒՅԹԸ, ԱՐԴԵՆ ՏԱՊԱԼՎԱԾ ԽԱՂ Է ԽԱՂՈՒՄ»


-ՀՅԴ-ն հայտարարել է, որ սկզբունքորեն դեմ չէ ՀՀԿ-ի հետ նոր կոալիցիա կազմելու առաջարկին: Սա նշանակում է կոալիցիա մեկ տարո՞վ, թե՞ ընդամենը քաղաքական առևտուր:
-ՀՀԿ-ն լուրջ մեծամասնություն ունի Ազգային ժողովում, հետևաբար որոշումներ կայացնելու և իր կառավարությանն աջակցելու համար որևէ մեկի օգնության կարիքը չունի: Ահա թե ինչու ՀՅԴ-ին արված այս քաղաքական առաջարկը չի կարելի պայմանավորել ԱԺ-ի այսրոպեական գործունեությամբ: Հանրապետության նախագահի առաջարկը բխում է կայացած, փորձառու, կանխատեսելի վարքագիծ ունեցող կուսակցության հետ բազմաշերտ համագործակցության անհրաժեշտությունից: Եվ եթե ավելացնենք, որ ՀՅԴ-ն այն քաղաքական միավորներից է, որն ունի հանրային կյանքի կազմակերպման իր տեսլականը և կայուն ընտրազանգվածը, ապա նման համագործակցությունը դառնում է առավել պահանջարկված: Այդպիսի գործընկերոջ հետ համագործակցությունը ակներև մեծացնում է իր ծրագրերն իրականացնելու ՀՀԿ-ի հնարավորությունները: Ինչո՞ւ չօգտվել դրանից: Անշուշտ, սա կոալիցիա չէ մեկ տարով: Բացի վերը նշվածից, կարևոր է նաև այն, որ ՀՅԴ-ն ՀՀԿ-ի հետ շատ հստակ հայտնեց սահմանադրական բարեփոխումներին իր պաշտպանության մասին: Երկուսն էլ պարզ գիտակցում են, որ այս փոփոխությամբ ստանձնում են հանրային կյանքը որակապես այլ ուղի տեղափոխելու պատմական գործընթացի ողջ պատասխանատվությունը: Այսինքն, ակնհայտ է, որ սա մեկ տարվա կոալիցիա չէ:
-Կոալիցիաներ սովորաբար կազմվում են ընտրությունների արդյունքում: Այդպես չէ՞:
-Այո, կոալիցիաները կարող են կազմվել ընտրությունների արդյունքում, կարող են նաև ընտրություններին գնալու համար ձևավորվել:
-Ասել կուզի` սա նախընտրակա՞ն դաշինք է, խորհրդարանական ընտրություններում ՀՀԿ-ն ու դաշնակցությունը մեկ ցուցակո՞վ են գնալու:
-Չի կարելի որևէ բան բացառել: Հնարավոր է, երկուսին միանա նաև երրորդը, որպեսզի կայուն մեծամասնություն ձևավորվի: Նոր ընտրական համակարգի առավելությունն այն է, որ կարծրացած քաղաքական վարքագծին հակադրվում է մանևրելու մարտավարությունը: Հետևաբար, սա մեկ տարվա համագործակցություն չէ, այլ կոալիցիա է, որը սկիզբ է առնում սահմանադրական բարեփոխումներով և ենթադրում է երկարաժամկետ քաղաքական պատասխանատվություն:
-Հանրային ընկալումներում այս գործընթացը դիտարկվում է որպես քաղաքական առևտուր պաշտոններ ունենալու համար:
-Մենք ցանկացած քաղաքական գործընթաց սևացնելու վարպետ ենք դարձել: Կարող ենք այդ համագործակցություններին այնպիսի երանգ հաղորդել, որ անգամ նախաձեռնողների համար լինի անսպասելի: Մինչդեռ կոալիցիան բնականաբար ենթադրում է համագործակցություն ոչ միայն ԱԺ-ում, այլև պարտավորությունների ստանձնում գործադիր իշխանությունում: Բայց համաձայնեք, որ ներկա պայմաններում դա ավելի շատ ու նախ և առաջ նշանակում է պատասխանատվության ստանձնում, այլ ոչ թե հեշտ հաջողություններ արձանագրելու հնարավորություն: Պաշտոնը նպատակ չէ, այլ միջոց սեփական պատասխանատվությունն իրացնելու համար:
-Նախընտրական տարի է մեկնարկել: Քաղաքական դաշտի խաղացողները` և՛ ընդդիմադիրները, և՛ իշխանական ուժերը, իրենց համար ի՞նչ նշանակետ պետք է ընտրեն: Ի՞նչ «պաշարով» պետք է ընտրությունների գնան, որ շահեկան վիճակում հայտնվեն: Ի լրումն նշեմ նաև, որ այսօր հանրային վստահություն չունեն և՛ իշխանությունները, և՛ ընդդիմությունը:
-Համաձայն եմ, որ քաղաքական կուսակցությունների հանդեպ հանրությունը լուրջ վերապահումներ ունի: Անցյալ տարի շատ անսպասելիորեն ականատես եղանք, որ իշխանությունների դեմ ընդվզած քաղաքացիական նախաձեռնությունը մերժեց ընդդիմադիրներին: Խոսքը էլեկտրաէներգիայի սակագնի դեմ պայքարող երիտասարդների նախաձեռնության մասին է: Այն, որ նրանք ասում էին ոչ իշխող կուսակցությանը, հասկանալի էր, քանի որ իշխանության դեմ էր այդ բողոքը, բայց որ նրանք մերժում էին ընդհանրապես ընդդիմադիր կուսակցությունների մասնակցությունը, սա լուրջ մտորելու տեղիք է տալիս: Դա լակմուսի թղթի պես մի բան էր, որը ցույց տվեց, թե ինչպիսի վիճակում է քաղաքական համակարգը, այդ թվում՝ ընդդիմությունը: Որպես կանոն, իշխանությունից միշտ էլ դժգոհ են, քանի որ նա չի կարող բոլորի սպասելիքները բավարարել: Կարծում եք՝ ԱՄՆ-ում, Եվրոպայում հանրությունը գո՞հ է իր իշխանություններից, իհարկե ոչ: Սակայն աբսուրդ է, երբ դժգոհում ու մերժում են ընդդիմությանը, որը պետք է որ դառնար այդ իշխանությունների դեմ պայքարող ուժը: Ո՞րն է ընդդիմության քաղաքական ֆիասկոյի պատճառը: Ըստ իս, պատճառը հենց ընդդիմությունն է: Իննսունականներից սկսած ընդդիմությունն այնպիսի լոզունգներով է հանրության առջև հանդես գալիս, որոնք ի զորու չէ իրականացնելու, մինչդեռ դրանցով նա հանրության շրջանում ձևավորում է որոշակի սպասելիքներ: Արդյունքում արժեզրկվում է ընդդիմությունը: Հանրային կյանքում մեր համար մեկ խնդիրը ընդդիմության «վերականգնումն» է: Մեզ պետք է մրցունակ, կենսունակ, մասնագիտական կարողություններով հզոր ընդդիմություն: Սա կստիպի նաև իշխանությանն «աճել»: Առաջիկա տարում քաղաքական զարգացումների համատեքստում իշխանությունն իր անելիքները գիտի` հնարավորինս լավ իրագործելով իր ծրագրերը՝ է՛լ ավելի բարձրացնել վստահությունը իր նկատմամբ: Կարծում եմ, որ շատ ռիսկային տարի է, և բոլորովին չեմ նախանձում հանրապետության նախագահին կամ վարչապետին: Իսկ թե ինչ պետք է անի ընդդիմությունը, կներեք, լավ չեմ պատկերացնում: Ի՞նչ անի, որ իրեն սկսեն վստահել: Շարունակի միայն հայհոյե՞լ: Եթե ինչ-որ մեկը կարծում է, թե հայհոյելն է ընդդիմադիրի կերպարը և գործառույթը, ապա արդեն տապալված խաղ է խաղում: Ընդդիմությունը պետք է վերաիմաստավորի իր հանրային առաքելությունը, որը, ըստ իս, հանրային կյանքի կազմակերպման սեփական տեսլականի ներկայացում է նշանակում: Ոչ միայն քննադատել, այլև ասել, որ եթե ինքը իշխանության գա, ապա այս ոլորտում կանի սա, մյուսում` մեկ այլ բան, ինչն ունակ չէ կատարելու իշխանությունը: Եթե քաղաքական պայքարը տեղափոխվի այս հարթություն, հաջողությունն ակնհայտ կլինի:
-Հիմա ընտրական նոր օրենսգիրքն է քննարկման դրված: Ընդդիմությունը ներկայացրել է առաջարկներ, որոնք իշխանությունը մերժում է: Հիմա ի՞նչ անի այս ընդդիմությունը, որ կարողանա հանրային կյանքի կառավարմանը սեփական մասնակցությունն ունենալ:
-Նրանք առաջարկությունները հայտարարությունների տեսքով են ներկայացրել, իսկ իշխանությունը դրանք չի մերժել: Այդ առաջարկների մեծ մասը հիմա մենք քննարկում ենք՝ չսպասելով ընդդիմության նախաձեռնություններին: Օրինակ, ինչպես ընտրական գործընթացը դարձնել առավելագույնս թափանցիկ, ընտրությունների հանդեպ ապահովել հանրության հիմնական հատվածի վստահությունը: Այս հարցերը մենք քննարկում ենք, և դա անում ենք ոչ նրանց պահանջով: Հանրապետության նախագահն է անձամբ այս խնդիրը դրել և հետամուտ է դրանց լուծմանը: Այս հարցերով հանդիպումներ են լինում եվրոպական կառույցների պատասխանատուների հետ՝ նրանցից անհրաժեշտ տեխնիկական աջակցություն ստանալու կապակցությամբ: Որակապես նոր ընտրություններ անցկացնելու անհրաժեշտությունը բխում է մեր շահերից, և դա բոլորովին էլ լոկ ընդդիմության պահանջը չէ: Բոլորն այսօր մատնանշում են ղրղզական ընտրական համակարգի օրինակը, բայց այն, ինչ մեր ընտրական օրենսգրքով է նախատեսվելու, ավելին է: Չեմ կարծում, որ ընդդիմությունն այնպիսի առաջարկներ կբերի, որոնք մենք կմերժենք: Բոլոր այն խնդիրները, որոնք ընտրությունների հանդեպ վստահության մեծացմանն են ուղղված, քննարկվում էին անգամ ավելի վաղ, քան ՀԱԿ-ը հայտարարություններ է արել:

«ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆԸ ՊԵՏՔ Է ՆԵՐԴՐՈՂԻ ՌԻՍԿԵՐԻ ԱՌՅՈՒԾԻ ԲԱԺԻՆՆ ԻՐ ՎՐԱ ՎԵՐՑՆԻ»


-Արդեն նշեցիք, որ տնտեսական տարին ռիսկային է լինելու: Ի՞նչ է անում Հայաստանի կառավարությունը, ի՞նչ ծրագիր է ներկայացնում, որ փոքրիշատե մեղմի իրավիճակը:
-Նախ պիտի հասկանանք, թե զարգացման ինչ փուլում ենք: Չինացիները հին ասույթ ունեն. «Հոսող ջուրը, երբ արգելքի է հանդիպում, կանգ է առնում, սկսում է ժողովվել, կուտակվել, բարձրացնել իր պոտենցիալը, հետո հաղթահարել արգելքը»: Մենք օբյեկտիվ պատճառներով հանդիպել ենք այդպիսի արգելքի և հընթացս այն հաղթահարել չենք կարող: Պետք է այս ժամանակահատվածն օգտագործել սեփական պոտենցիալը կուտակելու և արգելքները հաղթահարելու կարողություններ ձևավորելու համար: Հիմա առավել, քան երբևէ, երբեմն անգամ ցավագին, բարեփոխումներ իրականացնելու անհրաժեշտություն կա:
-Կառավարությունը «ցավագին» բարեփոխումների փորձ անո՞ւմ է:
-Անցյալ տարի հարկային ոլորտում էական, հեղափոխական փոփոխություններ տեղի ունեցան: 31 սահմանապահ համայնքների համար, ըստ էության, սահմանվեց այնպիսի հարկային ռեժիմ, որ այդ համայնքները դարձրեց ազատված գոտի: Սա փոքր և միջին ձեռնարկատիրություններին խթանելու համար իրականացվեց: Այսօր ՓՄՁ-ն մեզ հարկավոր է, որպեսզի մեղմենք սոցիալական վիճակը: Այս փուլում միայն ՓՄՁ-ի զարգացմամբ մեր տնտեսությունը չի կարող մրցունակ դառնալ, սա զուտ սոցիալական խնդիրները լուծելու համար է արվում: Բարձրացրինք շրջանառության հարկի շեմը, անցանք արտոնագրային վճարներին: Փորձեցինք այնպես անել, որ ՓՄՁ-ն հարկային տեսչության շնչառությունն իր թիկունքում չզգա: Միայն անցյալ տարվա ընթացքում հարկային վարչարարության մեջ այնպիսի փոփոխություններ կատարվեցին, որոնք պետության, հարկային մարմինների նկատմամբ վերաբերմունքը փոխեցին: Այս փոփոխությունների նպատակը բիզնես միջավայրն ավելի բարենպաստ և կանխատեսելի դարձնելն է: Եվ արդյունքները իրենց երկար սպասել չտվեցին: Տարեվերջին «Doing business»-ի ցուցանիշով Հայաստանը 35-րդն էր, այն դեպքում, երբ Ղազախստանը` 41-րդն էր, Ռուսաստանը` 51-րդը, Թուրքիան` 55-րդը:
-Շարքային քաղաքացուն ոչինչ չի ասում այդ ցուցանիշը, քանի որ նրա կենսամակարդակի վրա դա ոչ մի կերպ չի անդրադառնում:
-Սրանք բարեփոխումներ են, որոնց արդյունքները շարքային քաղաքացին անմիջապես չի կարող զգալ: Բայց եթե այս քայլերը չանենք, բիզնեսի համար նպաստավոր միջավայր չստեղծենք, ոչ մի ներդրող Հայաստան չի գա: Ե՞րբ շարքային քաղաքացին կզգա այս բարեփոխումների արդյունքները. երբ ներդրող լինի, աշխատատեղեր ստեղծվեն, և քաղաքացու համար կայուն եկամուտներ ունենալու անշրջելի հնարավորություններ ստեղծվեն: Կայուն եկամուտ ապահովելու երկու ճանապարհ կա` ՓՄՁ-ի համար նպաստավոր պայմաններ և ներդրումների ներգրավում: Կայուն եկամուտներ ապահովում էին նաև տրանսֆերտները, որոնք, ցավոք, կրճատվել են (անցյալ տարի՝ շուրջ 500 մլն դոլարով): Բայց նույնիսկ այս պայմաններում բանկերում ավանդներն ավելացել են 187 մլրդ դրամով: Այսինքն, մեր քաղաքացիները չեն ծախսում, խնայում են: Սա նորմալ է, գնահատում եմ, որ մեր շարքային քաղաքացին սկսել է ավելորդ ծախսեր չանել: Արդյունքն այն է, որ սպառումը նվազեց, ներմուծումը, արտահանումը, կապված ռուսական շուկայի հետ, նույնպես:
-Լավ օրից չէ, որ բանկերում ավանդներն ավելացել են: Մարդիկ խնայում են, որովհետև վաղվա օրվա հանդեպ հույսը կորցրել են, չգիտեն` ապրուստի փող կունենա՞ն, թե՞ ոչ:
-Խնդիրն այն է, որ մարդիկ չեն վստահում ոչ միայն իշխանություններին, այլև լսում են CNN ու տեսնում, որ նույն վիճակում են Եվրոպան, Ռուսաստանը: Աշխարհն է տնտեսապես ծանր վիճակում: Չեմ ասում, թե կառավարությունը անթերի է գործում, բայց դրսի գործոններն էական ազդեցություն ունեն: Այսօր իրավիճակն ավելի բարդ է, քան 2008-2009-ին, որովհետև այն ժամանակ տնտեսության վիճակը պայմանավորված էր տնտեսական գործոններով, մարտահրավերներն էլ կանխատեսելի էին և հաշվառելի: Այսօր խնդիրը քաղաքական հարթությունում է, օրինակ, ոչ ոք չգիտի՝ Ռուսաստան-Արևմուտք առճակատումը որքան կտևի, ուկրաինական, սիրիական կոնֆլիկտները ի՞նչ ճակատագիր կունենան, հիմա էլ արաբական աշխարհի խնդիրները: Այս պայմանններում կանխատեսումներ անելը շատ բարդ է, բայց անգամ այս պարագայում պարտավոր ես քո քաղաքացուն կայուն եկամուտով ապահովել: Սրա միակ լուծումը ներդրումներ ներգրավելն է, որի համար անհրաժեշտ են նոր գործիքակազմ և նոր մոտեցումներ: Նախորդ կառավարությունը խոսում էր ներդրումների մասին, սակայն, ցավոք, չէր իմաստավորում դրանց կարևորությունը: Ոմանց թվում էր, թե «Doing business»-ով բարձր դիրք գրավելը բավարար է, որ աշխարհը վազի դեպի Հայաստան: Դե իհարկե` ոչ: Պոտենցիալ ներդրողներ կան, որոնք Հայաստանի տեղն անգամ չգիտեն: Ինչո՞ւ, աշխարհը Հայաստանո՞վ է ապրում, ո՞վ ասաց, որ ներդրողը պետք է գա Հայաստան և ոչ թե Վրաստան, Բելառուս, Լատվիա: Հետևաբար, պիտի հասկանալ՝ ովքեր են մեր մրցակիցները ներդրումներ ներգրավելու գործում, ինչ առավելություններ կարող ենք ունենալ այդ երկրների հանդեպ: Սա տևական աշխատանք է պահանջում: Մեկ այլ խնդիր էլ ունենք` տարածաշրջանը ռիսկային է: Կառավարությունը պետք է ներդրողի հավանական ռիսկերի առյուծի բաժինն իր վրա վերցնի: Տնտեսությունը մրցունակ դարձնելու համար միայն ներդրումներ ներգրավելը բավարար չէ, պետք է լուծել արտահանման շուկաների դիվերսիֆիկացման խնդիրը: Ինչո՞ւ ենք այսպիսի ծանր վիճակում հայտնվել, որովհետև մեր արտադրողների մի մասն իրեն հարմարավետ էր զգում եվրոպական, մյուսները` ռուսական շուկաներում, երբեք էլ չեն մտածել այլ շուկաներ թափանցելու մասին: Հիմա երկու շուկաներն էլ անկում ապրեցին: Չինաստանի, Հնդկաստանի պես հսկայական շուկաները մեզ համար անհասանելի են: Օրինակ, ինչո՞վ է զբաղված Չինաստանում մեր դեսպանությունը: Հիմա սրանք արդեն օրակարգային խնդիրներ են: Մեր քաղաքացուն պիտի ազնվորեն ասել՝ դեռ դժվար է լինելու: Նույնիսկ 2,2 տոկոս աճի ապահովումը հերոսություն է: Որևէ երկիր Հայաստանից ավելի վատ պայմաններում չի գտնվում, մինչդեռ նույնիսկ աշխարհի ազդեցիկ տնտեսությունները նախատեսում են 2-3 տոկոս աճ: Այնպես որ, 2,2 տոկոս աճն էլ շատ ռիսկային է: Իհարկե, ճիշտ է անում վարչապետը, որ ասում է՝ կանենք հնարավորը, որ ավելին լինի, Աստված տա, բայց շատ դժվար է լինելու:
-Շատ դժվար տնտեսական վիճակ է Ռուսաստանում, բայց ամեն օր տեսնում ենք, թե այդ երկրի ղեկավարը, վարչապետը ինչ քննարկումներ են անում, ինչպիսի փորձագիտական խմբերի հետ են հանդիպում, որ նրանց գաղափարները «քաղեն», տանեն կառավարման ոլորտ և լուծեն առկա խնդիրները: Իսկ ի՞նչ է կատարվում մեզանում: Թվում է՝ կառավարությունում բոլորը ամենագետ են և ոչ մի գաղափարի, խորհրդի կարիք չունեն: Ի դեպ, վարչապետների ակումբ կար, Դուք էլ էիք դրա անդամ, ի՞նչ տվեց վարչապետների այդ «համախումբը»:
-Վարչապետին կից ձևավորվեց արտահանումը խթանող խորհուրդ, որտեղ ներգրավված են պաշտոնատար անձինք, որոնք առանց այն էլ իրենց իրավասության շրջանակներում վարչապետին պետք է ներկայացնեն առկա խնդիրների լուծումների առաջարկներ: Ըստ իս, օգտակար կլիներ այդպիսի խորհրդում ներգրավել փորձագետների, ինչի հետևանքով այդ կառույցի գործունեության արդյունավետությունն անհամեմատ ավելին կլիներ:

Իհարկե մենք ունենք տնտեսության ոլորտի փորձագետներ, սակայն կյանքը ցույց է տալիս, որ նրանց մեջ չկա առողջ մրցակցություն, միմյանց կարծիքներն այնպիսի կրքոտությամբ են մերժում, մեկը մյուսին այնպես է ստվերում, որ հաճախ չես ուզում անգամ նրանց հետ հարաբերվել: Նայեք օտարազգի փորձագետներին, մարդիկ իրենց կարծիքն են ասում ու վերջ՝ չանդրադառնալով ուրիշի տեսակետներին, չստվերելով դրանք: Չեն ասում` ես եմ աշխարհի պորտը:
-Մեզանում ամբիցիաների՞ խնդիր կա:
-Դա է խանգարում վարչապետին: Նա էլ օգնության կարիք ունի: Ճիշտ ժամանակն է անդրադառնալու ԳԱԱ էկոնոմիկայի ինստիտուտին, ի՞նչ է անում այդ կառույցը: Այն պետք է լիներ գիտական հետազոտությունների ուսումնասիրման կենտրոն: Համալսարանն այդպիսի մի կենտրոն պիտի ունենար: Մարտահրավեր՝ նշանակում է ոչ միայն սպառնալիք, այլև հնարավորություն, եթե դու ճիշտ ես օգտագործում այն: Կառնեգին ասում է. «Լավատեսը դժվարությունների մեջ հնարավորություն է տեսնում, հոռետեսը` հնարավորությունների մեջ դժվարություններ»: Մեր խնդիրն է լինել լավատես: Այս պայմաններում պետք է փորձել տեսնել հնարավորությունները: Կարծում եմ, կառավարությանը դա կհաջողվի: Վարչապետին էլ եմ ասել՝ ինչո՞ւ չունենալ արտասահմանցի, Հարվարդն ավարտած, փորձառու խորհրդատու, որը մեզ խորհուրդներ կտա: Ի՞նչ է, մենք ամեն ինչ գիտե՞նք:
-Մի պահ պատկերացնենք՝ աշխարհաքաղաքական գործոնները չկան, տնտեսական վիճակն էլ Ռուսաստանում շատ լավ է, Հայաստանի տնտեսությունը ոտքի կկանգնի՞:
-Ամեն ինչ չեմ կապում արտաքին գործոնների հետ, չնայած դրանք ուղղակի ազդեցություն են ունենում: Երկրորդեմ՝ պետք է շարունակել բարեփոխումները, ինչը նշանակում է խթանել բոլոր նախաձեռնությունները: Սակայն անհրաժեշտ է բարձրացնել առկա կառույցների աշխատանքի արդյունավետությունը: Օրինակ, էկոնոմիկայի նախարարության ենթակայությամբ գործում է ՓՄՁ աջակցության կենտրոն, որը, ի թիվս այլ գործառույթների, նաև վարկեր է տրամադրում սկսնակ գործարարներին: Արդյո՞ք գործարար աշխարհը տեղյակ է, թե ինչ չափորոշիչներով են այդ վարկերը տրամադրվում, արդյո՞ք բոլոր գործարարները տեղյակ են այդ վարկերի տրամադրման պայմանների մասին, արդյո՞ք դա ազատ ու մատչելի է բոլոր գործարարներին: Թույլ տվեք կասկածել: Երբևէ հեռուստատեսությամբ, մամուլով այդ կառույցի իրական աշխատանքի մասին լսե՞լ ենք: Ո՛չ: Այսպիսի բազում օրինակներ կարող եմ բերել:
-Հարցը նաև այն է, որ տնտեսական վիճակի բարելավումը պայմանավորված է կոռուպցիոն ռիսկերի նվազմամբ:
-Եթե խոսում ենք բարեփոխումներից, դա նշանակում է նաև կոռուպցիոն ռիսկերի նվազում: Արդեն մի շարք ոլորտներում այդ բարեփոխումները տեսանելի են, բայց դրականը գնահատելու հնարավորություն հանրությանը չենք տալիս: Սա է հանրային կյանքի ամենամեծ խոցը: Ինձ թվում է, մենք սկսում ենք նմանվել այն ձկներին, որոնք իրենց լավ են զգում կեղտոտ ջրի մեջ, և եթե տեղափոխում ես մաքուր ջրի մեջ, խեղդվում են: Տպավորությունն այնպիսին է, որ շատերի համար այս բացասական միջավայրը շատ հարմարավետ է դարձել: Չենք գիտակցում, որ այդ կերպ կտրում ենք այն ճյուղը, որի վրա բոլորս ենք նստած:


Զրույցը` Ռուզան ԽԱՉԱՏՐՅԱՆԻ

Դիտվել է՝ 1120

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ