Խոշոր թռիչք զբոսաշրջային Դուբայի մշակութային կյանքում

Բազմերանգ է Դուբայ քաղաք-էմիրության մշակութային կյանքը: Մշակութային նախագծերն ընդգրկում են արվեստի գրեթե բոլոր ճյուղերը: Պետք է շեշտել, որ դրանք էժան նախագծեր չեն. Էմիրությունը մեծ ներդրումներ է կատարում այս ոլորտում: Քառասունչորս տարվա պատմություն ունեցող երկրի համար կարևոր է աշխարհի մշակութային հարթակում իր տեղը զբաղեցնելը: Տեղական «Դը Նեշընըլ» թերթը, անդրադառնալով ԱՄԷ-ի մշակութային ոլորտի մակարդակին, գրում է. «Տասնամյակների ընթացքում Դուբայը վերածվել է առևտրի, բիզնեսի, զբոսաշրջության կենտրոնի: Միլիոնավոր դոլարներ վաստակելով նավթից՝ նա աշխարհի քարտեզի վրա իր տեղն է զբաղեցնում պերճաշուք հանգստավայրերով, երկնաքերներով, արհեստական կղզիներով, սակայն բիզնես ուղղվածություն ունեցող էմիրության մշակութային ոլորտը նույնքան ներկայանալի չէ»:

Սա գիտակցելով՝ լուրջ աշխատանք է տարվում այդ ուղղությամբ: ԱՄԷ-ի վարչապետ և Դուբայի կառավարիչ Շեյխ Մուհամմադ Բին Ռաշիդ ալ Մաքթումն օրեր առաջ Դուբայի օպերայի բացման արարողության ժամանակ ևս մեկ անգամ հիշեցրել է ներկաներին, որ մշակույթը հասարակության զարգացման անկյունաքարն է, մարդկանց առաջընթացի հայելին: Շեյխ Մուհամմադը շեշտել է, որ մշակույթի զարգացումը մշտապես եղել է իրենց զարգացման պլանների և ապագայի տեսլականի մի մասը, ուստի իրենք աջակցում են ենթակառուցվածքի զարգացմանը:

Այս գործընթացի արդյունքը երևաց օգոստոսի 31-ին, երբ Պլաչիդո Դոմինգոյի ելույթով իր դռները բացեց Դուբայի օպերան: Ի միջի այլոց, համերգի տոմսերը վաճառվել են երեք ժամվա ընթացքում՝ դեռևս ապրիլին: Դուբայի օպերան Էմիրության ամենահավակնոտ նախագծերից մեկն է, որի արժեքը «Էմար Փրոփերթի» ներդրումային ընկերությունը չի ցանկացել նշել: Ի դեպ, ընկերությունն է իրականացրել այն: Դուբայի օպերայի շենքը քաղաքի կենտրոնում կառուցվելիք Դը օպերա դիսթրիքթ (Էմաար Փրոփերթի) թաղամասի սիրտն է: Էմիրության կառավարչի տեսլականի համաձայն թաղամասը պետք է դառնա նորաձև մշակութային կենտրոն, որտեղ կկարողանան դրսևորվել ոչ միայն էմիրաթցի, այլև արտերկրից հրավիրված համաշխարհային ճանաչում ունեցող արտիստները:
Վերադառնալով Դուբայի օպերային՝ նշենք, որ այն նախագծվել է «Աթկինս» նախագծային- ինժեներական և խորհրդատվական ընկերության կողմից: ԱՄԷ-ի խորհրդանիշներից փայտե ձկնորսական նավակի (դաուի)` ձև ունի շենքը, արտաքինից ապակեպատ է, ինչը համահունչ է ժամանակակից ԱՄԷ-ի ճարտարապետական ոճին: Կառուցված է ջրի ափին, ինչն ավելի է ընդգծում նավի գաղափարը: Իր ճարտարապետական կոնցեպցիայով սա «շինություն է շինության մեջ»: Բեմը և հանդիսատեսի համար նախատեսված հատվածը չորս կողմից շրջապատված են ճեմասրահով, որտեղից երևում է Դուբայի համայնապատկերը, իսկ ներսում բազմաֆունկցիոնալ դահլիճն է, որը կարող է ծառայել թե՛ որպես օպերային ներկայացումների ու համերգային բեմ, թե՛ որպես ցուցասրահ:

Շենքի տանիքին ռեստորան է գործելու, որի այցելուները կարող են վայելել Բուրջ Խալիֆան, Դուբայի հայտնի շատրվանները, ինչպես նաև հետագայում «Օպերա Դիսթրիքթի» մյուս ձեռքբերումները:
Սակայն այս ամենն ապարդյուն կլինի, եթե թատրոնը չունենա համարժեք ծրագիր: Առաջիկա չորս ամսվա ընթացքում Դուբայի օպերան հյուրընկալելու է հիսուն օպերային և բալետային ներկայացում, լինելու են նաև համերգներ: Նախագծի հեղինակները հույս ունեն, որ մի օր երկու հազար քառակուսի մետր մակերեսով, երկու հազար հանդիսատեսի համար նախատեսված գերժամանակակից տեխնոլոգիաներով զինված Դուբայի օպերան կդառնա նույնքան հանրահայտ, որքան Սիդնեյի օպերան:

Սա կերևա ապագայում: Իսկ մինչ այդ, թերևս, կայացավ այս նախագծի առաջին հաղթանակը. մեծ ջանքերի շնորհիվ Դուբայի օպերայի բացման արարողությունը լուսաբանվեց տեղական արաբալեզու և անգլալեզու, Ծոցի երկրների, ինչպես նաև արևմտյան մամուլում: Այս իրադարձությանն անդրադարձան The Telegraph-ը («Դուբայի նպատակն է նորաբաց օպերայով մրցել Սիդնեյի հետ»), ABC NEWS-ը («Երկնաքերներով լցված Դուբայի մշակութային ասպարեզը փայլեց նոր օպերայով»), Reuters-ը («Օպերան բարձր հնչերանգներ է հաղորդում Դուբայի տուրիստական կոչին»), Euronews-ը («Դուբայի օպերայի դռները բաց են»), Al Jazeera-ն («Օպերան կոչված է խթանելու Դուբայի մշակութային դիմագծի զարգացումը»): ՈՒշագրավն այն է, որ այս հոդվածներում շեշտը դրված է իսպանացի տենոր Պլաչիդո Դոմինգոյի հիասքանչ ելույթի, օպերայի շքեղության և գերժամանակակից լինելու վրա, սակայն առիթը բաց չեն թողել ընդգծելու, որ Դուբայն առայժմ զբոսաշրջային քաղաք է իր տեսարժան վայրերով, երկնաքերներով, հյուրանոցներով, սակայն, որպես մշակութային քաղաք, դեռևս «սկսնակ» է: Ի դեպ, ԱՄԷ-ն մի շատ հետաքրքիր առանձնահատկություն ունի՝ երբեք չի թաքցնում, թե ինչպիսին է եղել և ուր է հասել: Բոլորս էլ հասկանում ենք, թե ինչու: Ցավալի է, երբ քո անցյալը դրսից են մատնանշում:

Այդ առումով պատահական չէ, որ Բուրջ Խալիֆայի պես հսկայի կամ երգող շատրվանների կողքին կառուցվում է ավանդական ձկնորսական նավ հիշեցնող օպերային շենք:
Իսկ վերջում նորից համոզվեցի, որ մենք՝ հայերս, իսկապես երջանիկ ենք, որ, չունենալով այս շքեղ գերժամանակակից կյանքը, ունենք հարուստ մշակութային ժառանգություն, թեև հաճախ մոռանում ենք փայփայել մեր ունեցածը: ԱՄԷ-ի համար երազանք կլիներ 1932-ին հիմնադրված օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոն ունենալը, որն այսօր մենք արժեզրկում ենք սրճարանային մուղամներով:

Համասփյուռ ԳՐԻԳՈՐՅԱՆ
ԱՄԷ-ում մեր հատուկ թղթակից

Հեղինակի նյութեր

• «Հանդուրժողականությունն օգնում է մարդկանց առերեսվելու, հասկանալու և հաղթահարելու դժվարին իրավիճակները»
• Սեպտեմբերն Աբու Դաբիում ամփոփեցինք ապագայի մեծ սպասումներով
• «Հայաստանի բոլոր պաշտոնյաները փոփոխության ենթակա են, մնայունը հայրենիքն է»
• «Թերթում իմ լուսանկարը տեսնելիս երջանկություն եմ ապրում»
• Հարստությունն անիմաստ է, եթե չի հասնում կարիքավորներին
• Հայրենիքը ցեխոտելիս, այն էլ օտար հողում, մի մոռացեք սեփական արժանապատվության մասին
• Էմիրաթցիները պատասխանատվությամբ են վերաբերվում իրենց քաղաքացիությանը
• «Սա թանկ բիզնես է, որը պահանջում է արյուն ու քրտինք թափել»
• Փնտրողը կգտնի
• Սիրում եմ քեզ, Հալե՛պ, առանց տեսնելու
• Էմիրաթցիների բարձրագույն կրթությունը հիմնականում անվճար է
• «Աստված տա` սփյուռքի երիտասարդությունը շարունակի այս գործը»
• «Կյանքը նվիրել էր իր ազգին»
• Փոփոխություններից հետո ծնողները երեխաներին այլ դպրոցներ չեն տանի
• ԱՄԷ-ն ապրելու համար լավագույն երկրներից մեկն է
• Ներդրողին նախ և առաջ հետաքրքրում է, թե ինչպես է իր ներդրած գումարը վերադարձվելու
• «Պետք է հավատաս քո թիմի կարողություններին»
• Մայիսին ԱՄԷ-ում շահագործվելու է ատոմակայանի առաջին բլոկը
• «Անջելան լավ գիտի, որ հայ է»
• «Կարևոր է, որ մեր շրջանավարտները կարողանան Հայաստանում աշխատանք գտնել»

Մեկնաբանություններ