Այս խոսքը ես վերցրել եմ Մատթեոսի Ավետարանի 15-րդ գլխի 26 համարից: Առաջին հայացքից, երբ լսում ենք այս խոսքը, պարզապես զարմանում ենք, թե Հիսուս ինչո՞ւ է այս օգտագործում, ի՞նչ է ուզում ասել կամ ի՞նչը նկատի ունի: Եթե մի ակնարկ նետենք մեր Տիրոջ երեք տարվա առաքելության վրա, պիտի տեսնենք, որ Նրա գործունեության կարևոր մի մասը կազմում են բժշկությունները: Ղուկասը` հեթանոսությունից դարձի եկած անտիոքացի բժիշկը, իր արհեստի բերումով Ավետարանում լայնորեն անդրադարձել է մեր Տիրոջ կատարած բժշկություններին։

Այս սրբի մասին գրում ենք մեր ընթերցողների խնդրանքով։ ՈՒ քանի որ պահքի այս օրերին, ուտել¬չուտելուց, որովայնային խնդիրներ լուծելուց զատ, կան նաև հոգևոր խնդիրներ, ապա կարծում ենք, որ սրբերի վարքին ծանոթանալն առավել կօգնի մեր հոգևոր վիճակը քննելու ներքին խնդիրներում։

Մարտի 14-ին Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ Ծայրագույն Պատրիարք եւ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը շնորհավորական ուղերձ է հղել Նորին Սրբություն Ֆրանցիսկոս Ա Պապին` Հռոմի եպիսկոպոս եւ Կաթոլիկ Եկեղեցու առաջնորդ ընտրվելու առիթով:

Հայը հողի ժողովուրդ է կամ գոնե եղել է այդպիսին ու հիմա էլ նույնն է։ Նա եղբայրացել է հողին ու բնության հետ նույնացել… Ինչպիսի՞ն է հայ մարդը. ազատասեր, ուղղամիտ, խիզախ, անմիջական, կարեկից, հյուրասեր: Նա օժտված է հոգու հմտությամբ, սրտի քնքշությամբ ու չարքաշ աշխատելու կարողությամբ: Աշխարհի բոլոր փառքերից ու գանձերից ավելի հայ մարդը գերադասել է հարազատ հողը: Այստեղ` հեռավոր Ամերիկայում մենք լավ ենք զգում հայրենիքի ու հողի կարոտը։ Դա մի ուրիշ, անբացատրելի զգացում է, որ խոսքերով չես կարող արտահայտել։ Այն գալիս է սրտի խորքերից, և կարող է միայն զգալ հենց ինքը` կարոտը ապրողը։ Մի՛ թողեք մեր հողն ու հայրենիքը։ Հետո կզղջաք, բայց արդեն, վախենամ, ուշ կլինի։

Աշխարհում գնալով ավելանում է բժիշկների, բժշկական գործիքների և դեղամիջոցների քանակը, բարձրանում է բուժման մակարդակը, բայց չեն պակասում հիվանդությունները: Ընդհակառակը, ավելանում են դրանց քանակը, տեսակները, հին հիվանդությունները փոխում են իրենց կերպը։ Առաջին հայացքից դրա պատճառն անհասկանալի կարող է թվալ, սակայն բավական է հիշել հիվանդության բուն պատճառը` մեղքը, որ ամեն ինչ իր տեղն ընկնի:

Ակներև սխալմունքներից մեկը, որը տանում է դեպի դատապարտում, տրտմություն, ոչ ճիշտ գնահատականների, այն միտքն է, որ այստեղ, մեր երկրի վրա, մինչև համընդհանուր դատաստանը և դատապարտելը կարող են լինել անթերի երևույթներ հենց մեր մեջ, ուրիշ մարդկանց, մարդկային հարաբերությունների մեջ։

Ամեն տարի այս օրերին «Իրավունք de facto»-ն իր պարտքն է համարում տեղեկացնելու ընթերցողներին, որ Մեծ պահքի Դատավորի կիրակիից առաջ, շաբաթ օրը (մարտի 9-ին), ըստ մեր Հայոց առաքելական տոնացույցի` «Սրբոց Մանկանցն Քառասնից որք ի Սեբաստիա կատարեցան» հիշատակության օրն է։

Թվում է, թե արծաթասիրությունը երկրորդական մեղք է։ Սակայն իրականում դա չափազանց կարևոր մեղք է. նրա մեջ են միաժամանակ փաստական ժխտումը հավատի, մարդկանց հանդեպ սիրո և բուռն հակումը ցածր տարերքների նկատմամբ։ Այն ծնում է չարություն, քարացում, զանազան հոգսեր։ Դրա հաղթահարումը մեղքի այդ բազմազան տեսակների մասնակի հաղթահարումն է։

Աստված Մովսես մարգարեին տասնաբանյան պատվիրաններով հրահանգեց. «Մի՛ սպանիր»: Հովհաննես Ավետարանիչը գրում է. «Նա, ով իր եղբորն ատում է, մարդասպան է», որովհետև սպանության սկիզբը ատելությունն է: Մարդ նախ ատում է, ապա` սպանում: Մարդասպանությունը Կայենից սկսվեց, որն իր եղբորը` Աբելին, խաբելով սպանեց: Կայենի գործերը չար էին, իսկ Աբելինը` բարի: Աբելին սիրում էր Աստված, սիրում էին և իր ծնողները, ինչի պատճառով Կայենն ատեց իր եղբորը: Ատելությունը եղավ բոլոր մեղքերի սկիզբն ու պատճառը: Նրանից և նախանձից ծնվեցին քենն ու ոխը, իսկ ոխակալությունից` նենգությունը, խաբելը և սուտ խոսելը:

Ժամանակներ առաջ բռնակալներից մեկին չհաճոյանալու ու չենթարկվելու համար մի հայտնի բժշկի բանտ են նետում և տեղավորում մենախցում, ձեռքերին ու ոտքերին շղթաներ հագցնելով: Օրապահիկը` մի կտոր չոր հաց և մի բաժակ ջուր: Բայց քանի որ բժիշկն օժտված էր արտակարգ խելքով և հնարամտությամբ, բռնակալը պարտավորեցնում է բանտապետին` ուշադիր հետևել կալանավորին և նրա յուրաքանչյուր արարքի մասին իրեն տեղյակ պահել: Երկար ժամանակ ապարդյուն սպասելուց հետո, բռնակալը եղելությունը պարզելու նպատակով բանտախուց է ուղարկում իր համհարզին: