Լույ­սը կա­րե­լի է շա­տաց­նել բա­րի խոս­քով, գոր­ծո­ղու­թ­յամբ, ա­րա­րու­մով, օգ­նու­թ­յան ձեռ­քով, ան­շա­հախն­դիր բա­րե­գոր­ծու­թ­յամբ

Եվ այս է այն պատ­գա­մը, ո­րը լսե­ցինք Նրա­նից և պատ­մում ենք ձեզ. Աստ­ված լույս է, և Նրա մեջ խա­վար չկա, բո­լո­րո­վին չկա:
(Ա Հովհ. 1; 5)։

Աստ­ված ըստ էու­թյան ա­նի­մա­նա­լի է մար­դու հա­մար, սա­կայն, այ­նուա­մե­նայ­նիվ, ա­դա­մոր­դին կա­րող է ո­րոշ գի­տե­լիք ու­նե­նալ Աստ­ծո մա­սին` այն չա­փով, որ­քան Աստ­ված կա­մե­նա, և ե­թե մար­դը բա­վա­րա­րի ո­րո­շա­կի պայ­ման­նե­րի:

Աստ­ված ան­մա­տույց լույ­սի մեջ է բնակ­վում, ան­մատ­չե­լի Խո­րա­նում, Սր­բու­թյուն Սր­բո­ցում, Վա­րա­գույ­րից այն կողմ: Ան­մատ­չե­լի, ա­նի­մա­նա­լի, ան­հա­սա­նե­լի այդ վայրն Աստ­ծո տուն է կոչ­վում: Ե­ղա­կան­նե­րից, ստեղծ­ված ա­րա­րած­նե­րից ոչ ոք այն­տեղ չի գտն­վում. միայն Սուրբ Եր­րոր­դու­թյու­նը` Հայ­րը, Որ­դին և Սուրբ Հո­գին են գտն­վում այն­տեղ: Ան­ժա­մա­նակ, ի հա­վի­տե­նից և մշտն­ջե­նա­վոր է այս տու­նը, ան­փո­փո­խե­լի է այս տան սր­բու­թյու­նը: Այն կար, կա և լի­նե­լու է հա­վի­տյան: Մահ­կա­նա­ցու ա­դա­մոր­դին այդ տան մա­սին միայն կա­րող է ի­մա­նալ ու լու­սա­վոր­վել այն­տե­ղից շո­ղա­ցող լույ­սով:

«Աստ­ված լույս է»,- ա­սում է սբ Հով­հան­նես Ա­վե­տա­րա­նի­չը` Տի­րոջ սի­րե­լի ա­շա­կեր­տը: Նա այս­պես է ա­սում, ո­րով­հետև իր սր­տի մաք­րու­թյան շնոր­հիվ տես­նում էր Աստ­ծո փառքն ու հա­սել էր իս­կա­կան աստ­վա­ծա­ճա­նա­չո­ղու­թյան: Ա­վե­տա­րա­նի­չը նկա­րագ­րում է ոչ թե Աստ­վա­ծա­յին էու­թյու­նը, այլ, ցան­կա­նա­լով ցույց տալ Աստ­ծո փա­ռա­վո­րու­թյու­նը, այն, ին­չը վե­հա­գույնն ու լա­վա­գույնն է նկա­տում մարդ­կանց մեջ, հատ­կան­շում է Աստ­վա­ծու­թյան հա­մար: Հիմ­նա­կան հաս­կա­ցու­թյու­նը, որ ընդ­գծ­վում է Աստ­ծուն Լույս ան­վա­նե­լով, բա­րո­յա­կան կա­տա­րե­լու­թյան գա­ղա­փարն է: Ինչ­պես տե­սա­նե­լի աշ­խար­հում լույ­սը գե­րա­գույն և բա­րե­րար օգ­տա­կա­րու­թյան տա­րերք է, որ լու­սա­վո­րում, տա­քաց­նում, կեն­սա­գոր­ծում է ա­մեն բան, այն­պես էլ Աստ­ծո մեջ ե­ղած Լույ­սը Նրա բո­լոր կա­տա­րե­լու­թյուն­նե­րի ու ա­ռա­քի­նու­թյուն­նե­րի հան­րա­գու­մա­րը և ամ­բող­ջու­թյունն է հան­դի­սա­նում. սր­բու­թյան, ա­մե­նի­մաս­տու­թյան, ա­մե­նա­տե­սու­թյան, շնոր­հի և այլն:
Աստ­ված, լի­նե­լով իս­կու­թյամբ Լույս, ի­րա­կան լույս է դառ­նում նրանց մեջ, ով­քեր քայ­լում են Նրա­նում ա­ռա­քի­նու­թյուն­նե­րի մի­ջո­ցով: Սր­բե­րը, տես­նե­լով ու ճա­նա­չե­լով այդ Լույ­սը, ի­րենք էլ հա­ղոր­դու­թյուն և միաս­նու­թյուն ու­նեն այդ Լույ­սի հետ, որ ար­տա­հայտ­վում է նրանց գոր­ծե­րի ու վար­քի մեջ` դառ­նա­լով կյանք ու ի­րա­կա­նու­թյուն: Նրանք այդ­պես էին վար­վում, ո­րով­հետև տես­նում էին Աստ­ծուն: Աստ­ծո Ար­քա­յու­թյուն մտ­նել նրանց հա­մար նշա­նա­կում էր նաև տես­նել Աստ­ծուն հոգևոր տե­սո­ղու­թյամբ, սր­տի ի­մա­նա­լի աչ­քե­րով: Նրանք աշ­խար­հին էլ էին նա­յում ան­մեղ, սի­րով ու հույ­սով լի, ան­կեղծ, պարզ ու վճիտ աչ­քե­րով, որ լի էին Աստ­ծո Լույ­սով:
Լույ­սը խոր­հր­դա­նիշն է Աստ­ծո և Նրա­նից ճա­ռա­գող շնոր­հի, ո­րով լց­վում է հա­վա­տա­ցյա­լի հո­գին, իսկ խա­վա­րը սա­տա­նա­յի և ա­մե­նայն չա­րի­քի, ան­հա­վա­տու­թյան և մեղ­քի, Աստ­ծուն չճա­նա­չե­լու և աշ­խար­հից հաղթ­վե­լու նշա­նակն է: Նա, ով մեղք է գոր­ծում, մեղ­քին ծա­ռա է (Հովհ. 8: 34), ուս­տի չի կա­րող նշ­մա­րել փր­կա­բեր լույսն ու գնալ դե­պի այն. այդ­պի­սի մե­կի միտ­քը մթագ­նած է մեղ­քե­րով: Երբ մար­դու մտ­քի աչ­քե­րը կու­րա­նում են, երբ հո­գու լույ­սը հանգ­չում է, ա­պա խա­վա­րի իշ­խանն է դառ­նում տի­րա­կա­լը մար­դու նե­րաշ­խար­հի: Մեղ­քը հե­ռաց­նում է մար­դուն աստ­վա­ծա­յին կե­նա­րար լույ­սից, որ­պես­զի լույ­սը չբա­ցա­հայ­տի կեղ­ծիքն ու ա­նօ­րե­նու­թյու­նը: Խա­վա­րի մեջ հայ­տն­վե­լով` մար­դը դառ­նում է մեղ­սա­սեր և մեր­ժում է լույ­սը: Իսկ այդ լույսն այն աստ­վա­ծա­յին զո­րու­թյունն ու սր­բու­թյունն է, որ թույլ չի տա­լիս մարդ ա­րա­րա­ծին վերջ­նա­կա­նա­պես մո­լոր­վել ու կոր­ծան­վել խա­վա­րի իշ­խա­նու­թյան, մեղ­քի ու պղ­ծու­թյան ծա­ռա­յու­թյան մեջ: Այդ լույսն ան­շի­ջե­լի է:

Աստ­ված լույս է: Նա սկիզբն ու աղ­բյուրն է ա­մե­նայն լույ­սի` ի­մա­նա­լի և զգա­լի, ողջ բա­րի­քի, ամ­բողջ ար­դա­րու­թյան ու ան­մա­հու­թյան: Նա հան­դի­սա­նում է ա­մե­նաճշ­մա­րի­տը, ա­մե­նա­բա­րին, ա­մե­նաար­դա­րը, ա­մե­նաան­մա­հը և ոչ մի պա­րա­գա­յում չի կա­րող լի­նել սկիզբն ու աղ­բյու­րը չա­րու­թյան, մեղ­քի ու ստի: Խա­վա­րը սկս­վում է մեղ­քից, իսկ մեղ­քը` սա­տա­նա­յից, որ հան­դի­սա­նում է կա­տա­րյալ խա­վար: Սա­տա­նան, որ կոչ­վում է հա­կա­ռա­կորդ, հա­կադր­վում է Աստ­ծուն այն­պես, ինչ­պես խա­վա­րը` լույ­սին ու զո­րու­թյա­նը, մեղ­քը` սր­բու­թյանն ու ա­ռա­քի­նու­թյա­նը, չա­րի­քը` բա­րուն և ար­դա­րու­թյա­նը: Միակ պատ­ճա­ռը, ո­րով մար­դիկ չեն կա­րո­ղա­նում տես­նել այս աշ­խար­հի ի­մաստն ու կյան­քի ի­րա­կան նպա­տա­կը, այն է, որ սա­տա­նան իր խա­վա­րով պղ­տո­րում է նրանց տե­սո­ղու­թյու­նը, հե­ռաց­նում լույ­սից ու ճշ­մար­տու­թյու­նից: Միայն Աստ­ծո Լույ­սով մենք կա­րող ենք տես­նել ճշ­մար­տու­թյունն ու ապ­րել դրա­նով: Երբ ո­չինչ չենք տես­նում, երբ ա­մեն բան խառն­վում է, երբ մեր շուր­ջը խա­վար է տի­րում, մենք պետք է սկ­սենք փնտ­րել Աստ­ծուն: Եվ Աստ­ված կերևա մեզ լույ­սի տես­քով. դա կլի­նի ա­մե­նա­գե­ղե­ցիկ ու կա­տա­րյալ Լույ­սը: Այդ Լույսն ա­րա­գա­հաս է, կե­նա­րար, ստեղ­ծա­րար, կարևոր և անհ­րա­ժեշտ: Այն ա­մե­նուր է: Բայց ե­թե մենք չենք կրում այն մեր ներ­սում, չու­նենք դրա աղ­բյու­րը մեր մեջ, չենք կա­րող ներ­դաշ­նակ­վել կյան­քին, չենք կա­րող երկ­խո­սել Աստ­ծո հետ և տես­նել Նրան: Աստ­ծո կող­մից մեզ տր­ված լույ­սը չպետք է ամ­փոփ­ված մնա միայն մեր մեջ. այն պետք է ճա­ռա­գի մեր մի­ջից ու ո­ղո­ղի մեր ողջ շր­ջա­պա­տը: Ինչ­պես մի տեղ հա­վաք­ված ջուրն է ճահ­ճա­նում ու հո­տում, այն­պես էլ Աստ­ծուց մեզ տր­ված լույսն է աս­տի­ճա­նա­բար խամ­րում և ար­դյուն­քում հանգ­չում, ե­թե մնում է միայն մեր մեջ: Ե՞րբ է սկ­սում մեզ­նից լույս ճա­ռա­գել. երբ ճա­նա­չում ենք ինք­ներս մեզ, մեր շնորհ­ներն ու հնա­րա­վո­րու­թյուն­նե­րը և ապ­րում ենք մեր կյանքն Աստ­ծո հետ երկ­խո­սե­լով: Աստ­ված ա­մե­նայն բա­րի­քի աղ­բյուր է. մենք էլ պար­տա­վոր ենք ձգ­տել դե­պի բա­րին: Ա­մեն ան­գամ, երբ ընտ­րում ենք բա­րին, ընտ­րում ենք սո­վո­րեց­նե­լը` ծաղ­րե­լու և վի­րա­վո­րե­լու փո­խա­րեն, ընտ­րում ենք նե­րե­լը` վրեժխ­նդ­րու­թյան փո­խա­րեն, ընտ­րում ենք սի­րե­լը` դա­տա­պար­տե­լու փո­խա­րեն, ընտ­րում ենք ապ­րեց­նե­լը` սպա­նե­լու փո­խա­րեն, ընտ­րում ենք ճշ­մար­տու­թյու­նը` կեղ­ծի­քի փո­խա­րեն, ընտ­րում ենք լույ­սը` խա­վա­րի փո­խա­րեն. մենք շա­տաց­նում ենք լույ­սը մեր մեջ և սկ­սում ենք ճա­ռա­գել այն: Կա­տա­րյալ եր­ջան­կու­թյուն է զգում այն մար­դը, ով լույ­սը բազ­մա­պատ­կում է իր մեջ ու նաև իր շուր­ջը: Լույ­սը կա­րե­լի է շա­տաց­նել բա­րի խոս­քով, գոր­ծո­ղու­թյամբ, ա­րա­րու­մով, օգ­նու­թյան ձեռ­քով, ան­շա­հախն­դիր բա­րե­գոր­ծու­թյամբ: Այս­պես է կա­տար­վում ի­րա­կան հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թյունն ու հա­ղոր­դու­թյունն Աստ­ծո հետ: Այս­պես է մար­դը ճա­նա­չում Աստ­ծուն ու ինքն ի­րեն: Աստ­վա­ծա­յին Լույ­սի հետ միա­վոր­ված մեր բնու­թյու­նը դառ­նում է ա­նոր­սա­լի բան­սար­կուի հա­մար և զերծ է մնում աշ­խար­հի բո­լոր գայ­թակ­ղու­թյուն­նե­րից ու խա­վա­րի ո­րո­գայթ­նե­րից: Այս­պի­սով, երբ մենք ըն­դուն­վում ենք Աստ­ծո հա­ղոր­դու­թյան մեջ, որ է ի­րա­կան Լույ­սը (իսկ այդ Լույ­սի մեջ խա­վար չկա, բո­լո­րո­վին չկա), ա­պա և մենք պար­տա­վոր ենք, իբրև Լույ­սի հետևորդ­ներ, չըն­դու­նել մեր մեջ խա­վա­րը, որ­պես­զի չկ­րենք պա­տի­ժը ստի և կեղ­ծի­քի հա­մար ու չզրկ­վենք Լույ­սի հետ հա­ղոր­դու­թյու­նից: Մենք պար­տա­վոր ենք ան­հաղ­թա­հա­րե­լի դարձ­նել ինք­ներս մեզ մեղ­քի հա­մար` պա­հե­լով հա­ղոր­դու­թյու­նը Լույ­սի հետ: Մեր­ժե­լով խա­վա­րը, մենք վե­րա­հաս­տա­տում ենք մեր միու­թյունն ու հա­ղոր­դու­թյու­նը Լույ­սի հետ:

Այ­սօր, այս խաբ­կանք­նե­րով ու ա­նո­րո­շու­թյամբ լց­ված դա­րում, երբ տար­բեր հո­վեր ու հո­սանք­ներ փոր­ձում են մար­դուն հե­ռաց­նել իր աստ­վա­ծա­տուր պատ­կե­րից, բա­ժա­նել լույ­սի խո­րան­նե­րից ու ըն­տե­լաց­նել մեղ­քի և պղ­ծու­թյան հան­գր­վան­նե­րին, մենք ա­ռա­վել ևս պար­տա­վոր ենք մշ­տա­պես փա­փա­գել ու ձգ­տել հաս­նե­լու այդ Լույ­սին և եր­բեք չբա­ժան­վել դրա­նից: Ջա­նանք մեր գոր­ծե­րով հա­մա­պա­տաս­խան լի­նել այդ Լույ­սի խոր­հր­դին, մա­քուր խղճմ­տանք, սուրբ մտ­քեր, ար­դար ձգ­տում­ներ ու­նե­նանք, որ­պես­զի չա­մա­չենք մո­տե­նալ այդ Լույ­սին, ճա­ռա­գենք այդ Լույ­սը մեր շր­ջա­պա­տում ու հա­րատևենք այդ Լույ­սի հետ հա­ղոր­դու­թյան մեջ: Միշտ բաց պա­հենք մեր հո­գի­նե­րի աչ­քե­րը` դրանք հա­ռե­լով մեր Ճշ­մա­րիտ Լույս Քրիս­տո­սին, ՈՒմ վա­յել է փառք, իշ­խա­նու­թյուն և պա­տիվ այժմ և միշտ և հա­վի­տյանս հա­վի­տե­նից. Ա­ՄԵՆ:

Տեր Պարգև քա­հա­նա ԶԵՅ­ՆԱ­ԼՅԱՆ
Սի­սիա­նի տա­րա­ծաշր­ջա­նի հոգևոր հո­վիվ

Մեկնաբանություններ