Արամ Սարգսյան. Կախեք «Ելքին» ու կայուն լճացեք

Որևէ մեկը կարո՞ղ է բացատրել, թե ինչպիսի՞ն պիտի լինի ու ի՞նչ պիտի անի ընդդիմությունը Հայաստանում, որ հասկանան` ընդդիմություն է: Կոնկրետ «Ելքը» ստեղծված իրավիճակում ի՞նչ պիտի անի, որ իշխանությունը, իրենց ընդդիմադիր անվանողները, լրագրողները ոչ թե «Ելքին» թիրախավորեն, այլ խնդրի վերաբերյալ տեսակետ հայտնեն: Որ բոլորը միասին հևիհև չսպասեն` ե՞րբ է «Ելքը» քանդվելու, որ ձեռքերը շփեն ու չարախնդան` մենք իմաստուն էինք, մենք կանխատեսել էինք: Որ ինքնագոհ չագռավանան` Հայաստանում չկա ու չի կարող ընդդիմություն լինել: Հայաստանում միակ ընդդիմությունը «Ծառուկյան» դաշինքն է` քննադատում է` ինչքան ինքն է ուզում, քվեարկում է` ինչպես ՀՀԿ-ն է ուզում: Սա՞ է ընդդիմության պատկերացումն ու իդեալը: Կախե՞նք «Ելքին», որ խախտում է քաղաքական իդիլիան:

Շրջանառվող մեղադրանքների տրամաբանությամբ` «Ելքը» պիտի ընդունի, որ Սերժ Սարգսյանը անփոխարինելի է, միակն ու անկրկնելին և փողոց դուրս գալու կոչ չանի, իբր մարդիկ փողոց դուրս չեն գալու ու դա ապացուցելու է` եթե հասարակությունը չի պայքարում, ուրեմն ընդունում է Սերժ Սարգսյանի վարչապետությունը: Այսինքն` իր պայքարով «Ելքը» լեգիտիմացնում է Սերժ Սարգսյանի վարչապետությունը: Նախ` դեմագոգիա է, որ չպայքարելը նշանակում է ընդունել, երկրորդ` ոչ ոք չի կարող վստահ ասել` ի՞նչ կանի իր կյանքից դժգոհ մարդը և փողոց դուրս եկող «Ելքը» ինչքան մարդ կհավաքի: Երրորդ` ի՞նչ անուններ կտան «Ելքին», եթե սահմանափակվի ԱԺ-ում բաց քվեարկության ժամանակ իր 9 դեմով ու նիստի ավարտից հետո տուն գնա: Չե՞ն ասելու` իր դեմ քվեարկությամբ լեգիտիմացրեց Սերժ Սարգսյանի վարչապետությունը:
Գործող նախագահի վարչապետությանը դեմ լինելու հարցում «Ելքում» տարաձայնություն չկա: «Ելքը» նոր չի հասկացել ու նոր չի սկսել խոսել, որ նա անփոխարինելի չէ: Նոր չի հայտնագործել, որ Լեռնային Ղարաբաղի բանակցությունները փակուղի չեն մտնի ու Ալիևը Էրդողանին ու Պուտինին Հայաստանի վրա կռիվ չի բերի, եթե բանակցողը Սերժ Սարգսյանը չլինի: Նույնիսկ նորընտիր նախագահ Արմեն Սարգսյանը մինչև իր ընտրությունը ասում էր, որ բանակցության ժամանակ հակառակորդդ պիտի հստակ իմանա` դու ոչինչ չես զիջելու, իսկ դա գնահատական է բանակցային գործընթացի ու իրավիճակի, երբ ազատագրված շրջաններն արդեն իր գրպանում համարող Ալիևը Երևանից է խոսում, իսկ 2016-ին ուզում էր Ստեփանակերտ մտնել ու պատերազմից հետո առաջին անգամ տարածք պոկեց: «Ելքը» չասի՞, որ հերոսաբար հայ-թուրքական արձանագրություններ կնքելուց 9 տարի հետո հերոսաբար հրաժարվելը հարցի լուծում չէ: Խնդիրը մնում է, ու դա ձախողում է միանշանակ: «Ելքը» չասի՞, որ ռազմավարական գործընկերդ թշնամուդ 4 միլիարդի հարձակողական զենք վաճառելուց հետո կասկածի տակ է դնում իր ռազմավարական գործընկեր լինելը, բայց դա խնդրի մի կողմն է, դու՞ ինչ ես անում: «Ելքը» չասի՞, որ Հայաստանի տնտեսությունն ապրում է վարկերի ասեղի վրա` արտադրությունը զարգացնելու, աշխատատեղեր ստեղծելու, արտագաղթը կասեցնելու փոխարեն: Չզգուշացնի՞, որ ՌԴ-ի դեմ պատժամիջոցները հետհարվածով խփելու են Հայաստանի և տնտեսությանը, և անվտանգությանը, իսկ նոր ժամկետի գնացող ՌԴ նախագահի միջուկային սպառազինություններին սոցիալական, կրթական, առողջապահական ծախսերի հաշվին գերակայություն տալը կրկնում է Բրեժնևի պաշտոնավարման պատմությունը:

Ընդդիմություն համարվելու համար «Ելքը» համաձայնի՞, որ միայն զենքով կա հային փրկություն, ու ընդդիմադիրը ոչ թե ազատության մեջ գաղափարական պայքար է վարում, այլ կամ բանտում է լինում, կամ` ընդհատակում: Սա՞ է ընդդիմության չափանիշը: Եվ` զենքի կոչի՞ ժողովրդին, որ համարվի հերո՞ս: Ինչու՞ են համառորեն «Ելքին» պարտադրվում կամ հորինված կամ սխալ կարծրատիպեր, որ ժամանակի մեջ քանիցս ապացուցել են իրենց անհեթեթությունն ու անարդյունավետությունը, եթե ոչ վտանգավորությունը:
Ինչու՞ պիտի հիմա «Ելքը» հրաժարվի իր ի սկզբանե հայտարարված մտադրությունից` հասարակությանը այլընտրանք տալ, ընտրության հնարավորություն: Լավ, 2017-ին եղավ ընտրություն ու իրավականորեն ՀՀԿ-ինն են իշխանություն կազմելու իրավունքները` իբրև քաղաքական մեծամասնություն: Բայց դա նշանակու՞մ է, որ ընդդիմությունն իրավունք չունի մինչև նոր ընտրություններ հայտարարելու, որ եթե հասարակությունն ուզում է իշխանությունից ազատվել (առավել ևս, որ 10-20000-ը ծախսվել-գնացել է դեռ անցած ապրիլին), միակ ճանապարհը քաղաքացիական ակտիվությունն է ու լայն զանգվածների մասնակցությունը պայքարին: Չասի՞, որ պատրաստ է ժողովրդի հետ փողոց դուրս գալ ու պայքարել, պատրաստ է առաջնորդել: ՈՒրեմն` ի՞նչ ընդդիմություն է, որ քննադատում է իշխանության արտաքին ու ներքին քաղաքականությունը, որ իր 9 ձայնով չի կարող ազդել խորհրդարանում ընդունվող որոշումների վրա ու չի դիմում ժողովրդի աջակցությանը կամ չի առաջնորդում փողոց դուրս եկած մարդկանց: Կա՞ մի տարբերակ, որի դեպքում «Ելքը» իշխանության, մերձիշխանության ու համաիշխանական լրատվամիջոցների թիրախում չի հայտնվի: Կա: «Ծառուկյան» դաշինքի տարբերակը: Բայց եթե «Ելքի» 3 կուսակցությունները այդ տարբերակի կողմնակից լինեին, ոչ «Ելք» դաշինքը կստեղծվեր, ոչ խորհրդարան կմտներ, ոչ էլ այսօր հետին պլան կմղեր Սերժ Սարգսյանի վարչապետության դարակազմիկ հարցը ու իր որոշումներով կդառնար քաղաքական դաշտի թիվ 1 հարց:

Ի սկզբանե «Ելքը» նոր քաղաքական լուծումներ բերեց այն հարցերին, որ այլ դաշինքների տրոհման պատճառ էին դառնում: «Ելքը» երբեք չի թաքցրել, որ դաշինքում ու խմբակցությունում եղել են ու լինում են (լինելու են) տարաձայնություններ, որոնք քննարկումների արդյունքում են միաձայնության հանգում: Եվ դա նորմալ քաղաքական գործընթաց է: Նորմալ, բայց խիստ տարօրինակ այն կուսակցությունների համեմատ, որտեղ ամեն ինչ որոշողը կուսակցության նախագահն է: Երբ ՀՀԿ-ի (ԲՀԿ-ի) շարքային կուսակցականները բացեիբաց հայտարարում են` ինչպես Սերժ Սարգսյանը (Գագիկ Ծառուկյանը) որոշի` այնպես էլ կլինի, կուսակցության (դաշինքի) մասին «ճիշտ» պատկերացումները «Ելքը» ջուրն է գցում իր օրինակով` քննարկել, հետո որոշել, ոչ թե տեղեկանալ որոշմանն ու «քննարկել»: Դա չի ներվում «Ելքին»: «Ելքին» չի ներվում, որ համարձակություն ունի ժողովրդին իր այլընտրանք լինելու կարողությունը ներկայացնել: Սկսած ԱԺ նախագահի թեկնածու առաջադրելուց, մինչև ՀՀ նախագահի թեկնածու առաջադրելու փորձը և վարչապետի չհայտարարված, բայց հայտնի թեկնածուին դեմ լինելը: Այսօր «Ելքի» խնդիրը ոչ թե փողոց դուրս գալ-չգալն է, խնդիրը հետո ի՞նչ ու ինչպե՞ս անելն է, որ փողոց դուրս եկած մարդը հերթական անգամ ձեռնունայն ու հուսախաբ տուն չգնա ու 2022-ին իրեն չհարցնի` եթե ունեիր հնարավորություն, ինչու՞ բաց թողեցիր:

Թե՞ այս աղմուկի թիրախում ոչ թե «Ելքն» է, այլ ժողովուրդը, ում համառորեն ներշնչում են, որ ինքը չի ուզում փողոց դուրս գալ, պարզապես հավես չունի, ու` վերջ: Հայտնի անեկդոտի պես` պիտի տուն գնա, որովհետև ոչ թե սոված է, այլ` քունն է տանում:

…Ամբողջ դաշտը հիմա փորձում է «Ելքին» տեղավորել իր տրամաբանության, ավանդույթների ու «կանոնակարգի» մեջ, որովհետև «Ելքի» համեմատությամբ ակնհայտ է դառնում` որ ոչ ոք ոչինչ չի անում ու չի ուզում անել, բոլորին ամեն ինչ ձեռնտու է, ու այդպես է լինելու մինչև ընտրություններ: Եթե այդպես եղավ, նաև ընտրություններից հետո` «Ելքին» բարեհաջող «կփչացնեն» ու ՕԵԿ-ին բարեհաջող կվերադարձնեն` խորհրդարանում պիտի լինեն բացառապես կառավարելի ուժեր, որ սահմանված շրջանակներում խաղում են իշխանության ու ընդդիմության դերը: ՈՒ համը չեն հանում սեփական մտածողության, սեփական գաղափարների, սեփական քայլերի դրսևորումներով` չկա այլընտրանք ու չի լինելու: Փառք ՍՄԿԿ-ին, ներեցեք` ՀՀԿ-ին:

ԱՐԱՄ ՍԱՐԳՍՅԱՆ
«Ելք» խմբակցության պատգամավոր, «Հանրապետություն» կուսակցության նախագահ

Մեկնաբանություններ