Սև ծովում գտնվել է Սոկրատեսի ու Պլատոնի ժամանակների նավ

Խորտակված նավը ծովի հատակին է` 2000 մետր խորության վրա, լուսանկարներն արվել են ստորջրյա ապարատի տեսասարքով: Սև ծովի Բուլղարիայի ափամերձ տարածքում գտնվածը հույների առևտրական նավ է, որ գիտնականների կարծիքով, ջրասույզ է եղել 2400 տարի առաջ: Այս նավը ամենահին ու լավ պահպանված նավն է, որ երբրէ գտնվել է ծովի հատակին: Իսրայելի Հայֆա քաղաքի Գեխտի թանգարանում պահպանվում է ևս մեկ նավ, որ թվագրվում է մ.թ.ա.5-րդ դար, բայց շատ ավելի խարխլված է: Անգլիացի ու բուլղարացի հետազոտողների խմբի հայտնաբերած` 23 մետր երկարությամբ նավը, որ գտնվել է Բուրգասից 80 կիլոմետրի վրա, կողաշրջված է, ղեկը, թիավարողների նստարաններն ու նույնիսկ նավաստիներ իրերը հիանալի պահպանված են: ՙՍա պարզապես ուրիշ աշխարհ է,-իր տպավորություններն է նկարագրել արշավախմբի անդամ Հելեն Ֆառը:-Երբ ստորջրյա ապարատն իջնում է ջրերի խորքը ու ձեր հայացքի առաջ հառնում է ծովի հատակին պառկած ու հիանալի պահպանված նավ, ձեզ թվում է, որ դուք թռիչք եք կատարել ժամանակի միջով՚: Երկու ստորջրյա ապարատների օգնությամբ գիտնականները ստացել են նավի պատկերը 3Դ ձևաչափով ու նմուշ են վերցրել ռասիոածխածնային ուսումնասիրության համար, որ նավի տարիքը որոշեն: Ինչպե՞ս է մ.թ.ա. 400 թ, թվագրվող նավը այդքան լավ պահպանվել: Պատճառը Սև ծովի առանձնահատկությունն է` խորքում թթվածնի բացակայությունը: 2000 մետր խորությամբ գտնվող նավին չեն հասել դայվերները, որ ջրասույզ նավերի կողոպուտով են զբաղվում:

Գտնվածը մեկն է այն նավերից, որ լողում էին Սև ծովի հունական կղզիների ու միջերկրածովյան տարածքների միջև: Գիտնականները նկատել են, որ ուրվագծով ու դիզայնով նավը շատ նման է այն նկարներին, որոնցով հույները զարդարում էին իրենց սափորները ու գինու սկիհները: Բրիտանական թանգարանում պահպանվում է սափոր, որի վրա պատկերված է նավակայմին կապված Ոդիսևսն այն պահին, երբ նրա նավը լողում է Սիրենների կղզու կողքով: Սափորի նավը և ծովի հատակին գտնված նավը շատ նման են բազմաթիվ պարամետրերով: Առայժմ պարզ չէ` ի՞նչ բեռ էր նավը տեղափոխում: Հետազոտողների ժամանակ են ուզում, նրանց դեռ չի հաջողվել նավի ներսը մտնել: ՙՄեզ` իբրև հնագետների, հետաքրքրում է` ի՞նչ կարող է գտածոն պատմել այն ժամանակվա տեխնոլոգիաների, առևտրի և այդ շրջանում նավագնացության մասին՚` պատմում է Հելեն Ֆառը: Վերջին 3 տարիներին նրանց արշավախումբը 63 ջրասույզ նավ է գտել` նաև Հռոմեական կայսրության ժամանակների ու 17-րդ դարի կազակական նավատորմի:
ВВС

Հ.Գ. Իսկապես սքանչելի է` 2000 մետր խորության վրա նավ գտնել, որ մի քանի հազարամյակի պատմություն ունի: Փաստորեն` բնության մեջ ամենափխրունն ու ամենակարճատևը մարդու կյանքն է: Իրերն ապրում են մեզնից երկար ու պատմելու են մեր մասին անծանոթներին, որ մի քանի հազարամյակ հետո են ծնվելու ու իրենց գտածոների մեջ որոնելու են մանրամասներ մեր կյանքից:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ