Անվստահության գործընթացին պետք է տալ «քաղաքական գիլյոտինի» գոյության տեսք

Անվստահության գործընթացի տրամաբանությունն արմատապես փոխվել է: Այդ պրոցեսի մեջ շատերը կարող են և կարող էին տեսնել քաղաքական խարդավանք, քաղաքական շահ, միջկուսակցական պայքար, դիվիդենտ շահելու հնարավորություն կամ դիվիդենտի կորուստ, քաղաքական մրցակցության խնդիր կամ մրցակից քաղաքական ֆիգուրանտների թուլացման խնդիր:Այսօր էլ կարող են տեսնել և այդ իրավունքից կամ կասկածի ու չվստահելու իրավունքից նրանց ոչ ոք երաշխավորել չի կարող :

Բայց ՀԱԵ-ն փոխել է ներքաղաքական և ներհանրային դիսկուրսների խաղի մակարդակը արմատապես վերջին իր գործողություններով : Երբ փաստացի արտաքին աշխարհի հոգևոր հարթակներում և հոգևոր հանրույթների մոտ բացարձակապես այլ դիրքորոշումներ և պահանջներ է բարձրացրել, որոնք Հայաստանի ներկայիս վարչակարգին արգելված է անել: Հայկական իրավատերության, հոգևոր ժառանգության, հայկականության պատկանելիության և պահանջատիրության ՀԱԵ-ի դիրքավորումը բացել է մեկ այլ մակարդակի իրավիճակ վերջին զարգացումների լույսի նեքո: Փաշինյանը բաց և անթաքույց պատերազմ է հայտարարել այդ դիրքորոշումներին, որովհետև դրանք քանդում են իր իշխանության վերարտադրման երաշխավորների մոտ ստանձնած իր պարտավորությունների ողջ կոնստրուկցիան: Հնչել են բարձրագույն մակարդակով թեզեր, պնդումներ և եզրահանգումներ ՀԱԵ-ի մակարդակով, որոնք բացառապես ազգային շահերի ծիրում են, որի արդյունքում Ադրբեջանից Փաշինյանին հիմա դեմ են տրվել հանգամաքներ՝ իրավիճակին չտիրապետելու կամ երկակի խաղ տանելու մեղադրանքով: Փաշինյանի նախաձեռնած ՀԱԵ-ի դեմ ողջ պայքարի տրամաբանությունը ման եկեք Ադրբեջանի առաջ իր դիրքերի և խոստումների վերականգնման և կասկածների չեզոքացման, վստահության վերակենդանացման տրամաբանության մեջ:

Այս իրավիճակում հենց ՀԱԵ-ն իր վրա է վերցրել մի մեծագույն բեռ, «հայ»-ադրբեջանական այսօրվա վարչակարգերի համատեղ և աննախադեպ հարձակումներին, բարոյազրկումներին և դիվերսիոն գործողություններին դիմակայելը: Դիմակայել խելացի ու իմաստուն, դիմակայել անսխալ ու անվրեպ, ընկալելով, որ ՀԱԵ-ի դեմ պայքարում օգտագործվում են և դեռ օգտագործվելու են ամենաճղճիմ և անբարո գործիքներն ու սադրանքները: Շեշտում եմ՝ խնդիրը ՀԱԵ-ն է որպես հզորագույն հայկական ինստիտուցիոնալ կառույց, և պայքարը նրա էդպիսինը լինելու չեզոքացմանն է ուղղված, ոչ թե ենթադրյալ կուսակրոնության ուխտը խախտած Վեհափառի դեմ պայքարը: Կուսակրոնության խախտման «այոն» կամ «ոչը» իրականությունը շղարշող գործիք է ու խայծ, որը կիրառվում է 26 տարի կաթողիկոս հանդիսացող Գարեգին Բ-ի դեմ : Իրականում այս երկրում մատների վրա կարելի էր հաշվել էնպիսիքին, որոնք իրենց թույլ կտային երեխային շանտաժ անել հորով և հորը շանտաժ անել երեխայով:Սրանք դա էլ արեցին:

Փաշինյանի ամենօրյա և սիստեմատիկ շանտաժը ՀԱԵ-ի նկատմամբ ընկալեք և ընդունեք որպես սիստեմատիկ հաշվետվություն Ադրբեջանի առաջ առ այն, որ նա հավատարիմ է այն կոնստրուկցիային, որի ուժով վերարտադրվելու է և ոչինչ չի խախտի, միայն, թե այդ կոնստրուկցիան չփլվի:

Այդ կոնստրուկցիան փլում է հիմա ՀԱԵ-ն, խաղի տրամաբանությունն արմատապես փոխվել է և փոխվել է նաև անվստահության գործընթացի տրամաբանությունը: Կոչս այս պատերազմում քաղաքական երկու կենտրոնական դերակատարներին՝ երկու ընդդիմադիր խմբակցություններին: Պատերազմն այլևս բաց է ընթանում: Անվստահության գործընթացը այլևս զուտ հավանականության կամ անհավանականության հորիզոնականներում դիտարկելու , հաշվելու գործընթաց չէ, այլ must do-ի՝ պարտադիրի տրամաբանության:

Անվստահության գործընթացին պետք է տալ «քաղաքական գիլյոտինի» գոյության տեսք, ոչ թե դրա բացակայության: Այդ «գիլյոտինը» պետք է առկա լինի այդ դահլիճում, ոչ թե բացակա: Այլ կերպ ասած՝ երկու ընդդիմադիր խմբակցությունները այդ «գիլյոտինը» պետք է տեղադրեն ԱԺ-ում , ոչ թե քննարկեն դրա առկայության և գործարկման նպատակահարմարությունը կամ տակտիկան:

Քաղաքական ռեժիմների և համակարգերի մասնագիտական իմ փորձն ապացուցում է, որ ավտոկրատն ու դեսպոտը միայն արդեն փոքր գործընթացից, որի թիրախն անձամբ ինքն է, բացարձակ այլ վարքաբանություն է որդեգրում, երբ կա «գիլյոտին», և այն այլ է լինում, երբ այն չկա: Փաշինյանի տարերային վարքաբանությունը, կասկածամտությունը, ինքնավստահությունն ու վախը բացարձակ այլ մակարդակի են լինելու, երբ նա տեսնի, որ այդ դահլիճում, պատկերավոր ասած, տեղադրված է «գիլյոտին» բացառապես մեկ նպատակով, և այդ նպատակը ինքն է:

Վլադիմիր Մարտիրոսյան

Մեկնաբանություններ