«Իսրայելում ՀՀ արտակարգ և լիազոր դեսպան չունենալն անընդունելի է»

ԱՄՆ-ի նոր նախագահը մշտապես լրատվական դաշտի ուշադրության կենտրոնում է, նրա անգամ բարևելու և լուսանկարվելու «արարողությունն» առանց բուռն հանրային քննարկումների չի անցնում: ԱՄՆ-Ռուսաստան հարաբերությունները ևս նոր փուլ են թևակոխել: Գերտերությունների հարաբերությունների, միջազգային անցուդարձի և Հայաստանի վրա այդ ամենի ազդեցության մասին զրուցում ենք քաղաքագետ ՍՈՒՐԵՆ ՍԱՐԳՍՅԱՆԻ հետ:

-Այսօր ի՞նչ շրջան է սկսվել ռուս-ամերիկյան հարաբերություններում: Աշխարհում այս գերտերություններից ո՞ւմ նժարն է առավել ծանրանում:
-Դժվար է ասել: Նախ` Ռուսաստանը, որպես գերտերություն, ԱՄՆ-ի հետ նույն քաշային կատեգորիայում չէ: ՌԴ-ն գերտերություն է, բայց, այսպես ասած, երկրորդ գերտերություն: Սա ոչ միայն քաղաքագետների, վերլուծաբանների կարծիքն է, այլև Ռուսաստանի նախագահի: Բայց սա բացարձակ չի նշանակում, որ նրանք միմյանց հետ չեն մրցակցում, համագործակցում տարբեր հարցերի շուրջ: ԱՄՆ-ի գնացող նախագահի` Օբամայի վարչակազմը առավելագույնս լարեց ռուս-ամերիկյան հարաբերությունները, բայց ռուսները շատ ճիշտ գնահատեցին իրավիճակը և հասկացան, որ սա ընդամենը հեռացող վարչակազմի դիրքորոշում է: Հասկանալով իրավիճակը, Ռուսաստանը չի գնում լարման ու սպասում է, թե ինչպես է Թրամփն իր արտաքին քաղաքականությունը կառուցելու: Օբամայի ադմինիստրացիան ութ ամսում փոխվեց, որից հետո եկավ այն թիմը, որի հետ նա աշխատեց:
-Սեփական թիմը չունենալու պատճառո՞վ է, որ Թրամփը հաճախ է բացասական տեսանկյունից ներկայացվում լրատվամիջոցներում: Վերջին, այսպես ասած, վրիպումներից մեկն էլ այն էր, որ նա, ըստ ամերիկյան մամուլի, Ռուսաստանի արտգործնախարարին գաղտնի տեղեկություն է փոխանցել:
-Այո, դեռ ամբողջությամբ իր ադմինիստրացիան չի ձևավորել, հետո էլ ինչո՞ւ վրիպում: Ճիշտ է, ԱՄՆ նախագահը նոր է, բայց նրա համար մեծ թիմ է աշխատում: Այս պարագայում պատահականություններն ինձ համար անընկալելի են, որովհետև պետական գաղտնի տեղեկությունը Ռուսաստանին փոխանցելը, չեմ կարծում, որ հակասում է ԱՄՆ-ի անվտանգությանը, գոնե այնքանով, որքանով այն տեղեկատվական դաշտում «գցվեց»: Եթե նա գաղտնի տեղեկություն է տալիս քաղաքացիական ինքնաթիռների պայթեցման վերաբերյալ, որը ստացել է իր հետախուզական ծառայություններից, ինչպե՞ս կարող ենք ասել, որ դա հակասում է ԱՄՆ-ի շահերին: Այսինքն, ԱՄՆ-ը Ռուսաստանի հանդեպ շատ լուրջ, բարեկամական քայլ է անում` տեղեկացնելով, որ նրանց քաղաքացիական ինքնաթիռներն ուզում են պայթեցնել:
-Եթե փոխանցված տեղեկությունը չի հակասում ԱՄՆ-ի շահերին, ինչո՞ւ այդ երկրում դրան այդքան բուռն արձագանքեցին: Բանը հասավ անգամ Թրամփի իմպիչմենտի հարցը քաղաքական օրակարգ բերելուն:
-Շատ կարևոր է, թե մենք ամերիկյան ինչ մամուլ ենք կարդում, առավել կարևոր է տեղեկության աղբյուրը: Այսօր շատ լուրջ մրցակցություն կա ոչ միայն քաղաքական, այլև լրատվական դաշտում: Շատ հաճախ կոնտեքստից հանում են մտքեր և օգտագործում են ըստ իրենց նպատակահարմարության: Թրամփի դեմ պայքարողները դեմոկրատական այնպիսի գիգանտ լրատվամիջոցներ են, ինչպիսիք են CNN-ը, «New York Times»-ը և «Washington Post»-ը, որոնք ոչ միայն Միացյալ Նահանգներում, այլև աշխարհում տրամադրություններ են ստեղծում: Իսկ եթե հետևում ես հանրապետական կողմնորոշում ունեցող «Fox news»-ին, լրիվ տարբեր բաներ են մատուցում: Օրինակ, Թրամփի և Հռոմի պապի հանդիպման ժամանակ ինչ-որ կադր էին նկարահանել ու ասում էին, թե պապն ավելի տխուր է կանգնած, իսկ Թրամփը ժպտում է: Հետևություն են անում, թե նրանց հանդիպումը լավ չի անցել: Բայց այլ լրատվամիջոցով դիտեցի այդ հանդիպման կադրերը: Երկուսն էլ նույն դեմքով են: Կամ քննարկվեց, թե Թրամփն ինչ ձևով է բարևել Մակրոնին, սակայն ընդամենը կադրերի հերթագայության խնդիր էր: Ասել կուզի` ամեն ինչի վրա աշխատում են` սկսած դեմքի արտահայտությունից: Թրամփը միշտ ասում է, որ իր հանդեպ մամուլի վերաբերմունքն ազնիվ չէ: Նրա այս կարծիքին ինչ-որ առումով համամիտ եմ, որովհետև իսկապես որոշ լրատվամիջոցներում Թրամփի հանդեպ ազնվության պակաս կա:
-Դա արդյոք պայմանավորված չէ՞ այն հանգամանքով, որ նա իր նախագահության շրջանը սկսեց մամուլի հանդեպ կոշտ վերաբերմունքով: Անգամ CNN-ի պես հզոր լրատվամիջոցին բոյկոտ հայտարարեց:
-Թրամփը խելացի մարդ է ու չէր կարող մամուլին պատերազմ հայտարարել: Մամուլը կարող է, իսկ նա ընդամենը կարող է պաշտպանվել: Ինչպես եք պատկերացնում, որ աշխարհի երեսին որևէ քաղաքական գործիչ CNN-ին պատերազմ հայտարարի: Այդպիսի բան չի կարող լինել: Մարդ պետք է քաղաքական ինքնասպանության փորձ անի, եթե պատերազմ հայտարարի CNN-ին: Այս լրատվամիջոցը մշտապես եղել է դեմոկրատական արժեքներ կրող հեռուստաընկերություն ու աջակցել է այդ քաղաքական ուժի գաղափարներին: Հիմա դեմոկրատների և հանրապետականների ներքաղաքական քաշքշուկները նաև միջազգային թատերաբեմում են ներկայացվում: Մի շատ կարևոր դրվագ ևս. Թրամփը հերթով կանգնեցրել էր ՆԱՏՕ-ի անդամ երկրների ղեկավարներին և ասում էր, որ այլևս ԱՄՆ-ը նրանց չի ֆինանսավորելու, որքան փող նրանք բերեն ՆԱՏՕ, այնքան էլ պաշտպանված կլինեն, ինչու պետք է ԱՄՆ-ի հարկատուները պաշտպանեն նրանց անվտանգությունը: Տրամաբանական հարց է առաջ քաշում. ինչու պետք է ԱՄՆ-ը գնա Աֆղանստան, մի քանի միլիարդ գումար ծախսի կամ եվրոպական բազաներ պահի, իսկ ՆԱՏՕ-ի անդամ երկրները քիչ վճարեն:
-ԱՄՆ-ը նաև մեր տարածաշրջանի երկրների ֆինանսավորումն է 2018-ին խոշոր չափով կրճատել: Եթե Հայաստանին 67 %-ով, ապա Ադրբեջանին` 90, Վրաստանին` 58: Սա մեր տարածաշրջանում քաղաքական նո՞ր դասավորությունների մասին է հուշում:
-Սա նորություն չէ, Թրամփը միշտ էլ ասում էր, որ արտաքին օգնությունը, որը ԱՄՆ-ի քաղաքականության զգալի մասն է, ցանկանում է կրճատել: Պատճառը նույնն է. ինչո՞ւ պետք է ԱՄՆ-ն աջակցի այլ պետությունների, որ նրանք խաղաղ ու բարեկեցիկ ապրեն, երբ սեփական երկրում ունի ենթակառուցվածքային, անհամաչափ զարգացման խնդիրներ: ՈՒրեմն ինչու փողը դուրս տանել, եթե կարող են իրենց քաղաքացիներին ավելի բարեկեցիկ կյանք ապահովել: Սա նաև Թրամփի նախընտրական խոստումներից մեկն էր: Բոլոր հարցումները ցույց են տվել, որ Թրամփին ձայն է տվել հենց միջին և ցածր խավը, մարդիկ, ովքեր հասկանում են, որ ԱՄՆ-ն աշխարհի ամենահարուստ երկիրն է, բայց իրենք այդ երկրում ապրում են աղքատ: Այս ներքին բունտը հասունացավ ու դարձավ Դոնալդ Թրամփի հաղթանակի հիմնական գրավականներից մեկը:
-Վերադառնալով Ռուսաստան-ԱՄՆ հարաբերություններին, հստակեցնենք, թե ինչ կարելի է սպասել այս փուլում:
-ԱՄՆ-ի դեմոկրատական թևն ամեն ինչ անում է, որ ռուս-ամերիկյան երկխոսությունը չկայանա: Հիշենք, թե Օբաման ինչպես գնալուց առաջ Ռուսաստանի տասնյակ դիվանագետներին վտարեց ԱՄՆ-ից: Ռուսները սրան բավական համարժեք պատասխանեցին, հրավիրեցին ամերիկյան դիվանագետներին Կրեմլ` նշելու Սուրբ ծնունդը: Թրամփի վրա ուժեղ ճնշում կա: Օրինակ, ինչո՞ւ են նրան մեղադրում` ասելով, թե նա Ռուսաստանի դրածոն է. որպեսզի չկարողանա ռուսների հետ բարիդրացիական հարաբերություններ ստեղծել: Տեղեկատվական այս բացասական ալիքի նպատակը Թրամփին մեղադրելն ու թուլացնելն է: Չնայած ռուսներն իրենց հերթին ամեն կերպ փորձում են Թրամփին աջակցել: Այնպես որ, որքան արագ ու սահուն ԱՄՆ նոր նախագահը վարչակազմը ձևավորի, այդքան շուտ տեղեկատվական այս արտահոսքերը կկանգնեցվեն: Երբեմն տեղեկությունն ավելի շուտ է մամուլին հասնում, քան Թրամփի սեղանին, իսկ սա բացասական է ոչ միայն ԱՄՆ նախագահի, այլև այդ երկրի անվտանգության ծառայության համար:
-Մինչ վարչակազմի լիովին ձևավորումը, պարզվեց` ԱՄՆ-ի պես դեմոկրատական երկրում մարդկանց կարող են գազանաբար ծեծել ու անպատիժ մնալ: Սա ԱՄՆ-Թուրքիա հարաբերություններում նո՞ր «նրբերանգ» է:
-ԱՄՆ-Թուրքիա հարաբերությունները շատ հետաքրքիր փուլում են, լուրջ տուրբուլենտություն կա այս հարաբերություններում: Նախ` Թրամփը Սիրիայում հրթիռներ արձակեց, որից հետո Էրդողանը զանգեց և շնորհակալություն հայտնեց: Մի քանի օր անց դժգոհեց, թե ինչու է ԱՄՆ-ը զենք վաճառում քրդերին: Այսինքն, որոշ միջազգային գործընթացներում ունեն ընդհանուր շահեր, որոշ տեղերում էլ շահերը բախվում են: Սա բնական է: Թուրքիայում ներքին լուրջ խնդիրներ կան, պայթյունավտանգ իրավիճակ է: Էրդողանն ամեն ինչ անում է, որ իր երկիրը փրկի մասնատումից, և այս ամենում ԱՄՆ-ի հետ հարաբերությունները շատ մեծ նշանակություն ունեն: Թուրքիան էլ, ԱՄՆ-ն էլ ձգտելու են իրար հետ լավ հարաբերություններ ունենալ: Հետաքրքիր է, որ և Ռուսաստանի, և ԱՄՆ-ի հետ Թուրքիայի հարաբերությունները մեկ ջերմանում են, մեկ սառչում: Արագ են զարգացումներն ընթանում, որոնք իրենց ազդեցությունն են ունենում այդ հարաբերությունների վրա:
-Դուք բավական հետաքրքիր դիրտարկում էիք արել Էրդողանի վերաբերյալ` ներկայացնելով մեր հայրենակիցների, քրդերի, եզդիների հանդեպ բռնի գործողությունները, ու թե ինչպես է նրան ամեն ինչ ներվում: ԱՄՆ-ը համարվում է դեմոկրատական երկիր, ինչպե՞ս է պատահում, որ այդ երկիրն աչք է փակում Թուրքիայի նման պահվածքի վրա:
-ԱՄՆ պետքարտուղարության աշխատակիցներից մեկը հետաքրքիր բացատրություն էր տվել, թե ամերիկացիները վախենում են Թուրքիայում գտնվող իրենց ազգակիցների համար, հատկապես դեսպանատան աշխատակիցների: Փորձերը բազմաթիվ են: Հիշենք, թե ինչպես ԱՄՆ-ի նավատորմի նավաստիներին թուրքերը դաժանորեն ծեծեցին: Նման բաներ շատ են լինում: Նրանք իսկապես վախենում են իրենց ազգակիցների անվտանգության համար: Ամեն տարի ապրիլի 24-ին, երբ նախատեսված է ԱՄՆ նախագահի ուղերձը ու հնարավորություն, որ կարող է նախագահն արտասանել «ցեղասպանություն» բառը, լուրջ հսկողություն է սահմանվում Թուրքիայում ԱՄՆ դեսպանատան մոտ: Էրդողանն անպատիժ կմնա, որովհետև բռնություն գործադրած անվտանգության աշխատակիցներից ոչ մեկին չեն ձերբակալել, նրանք անարգել անցել են սահմանն ու վերադարձել Անկարա: Էլ ի՞նչ պատժի մասին կարող է խոսք լինել: Ստացվում է, որ Էրդողանի անվտանգության աշխատակիցներն աշխարհի ցանկացած պետությունում կարող են ամեն ինչ անել ու անպատիժ մնալ: Փաստն այն է, որ այսօր Էրդողանն աշխարհի ամենաանպատիժ մարդն է: Եթե, օրինակ, ՈՒկրաինայի ցուցարարներին ՌԴ նախագահի անվտանգության աշխատակիցները ծեծեն կամ Տիբեթի անկախության համար պայքարող ցուցարարներին Չինաստանի նախագահի անվտանգության աշխատակիցները ծեծեն, գիտե՞ք ինչ կլիներ: Համաշխարհային, համամարդկային հիստերիա, որի տակից դժվար կլիներ դուրս գալ: Իսկ այս դեպքում բոլորն աչքերը փակեցին, մի քանի հայտարարություններ եղան, Կոնգրեսում քննարկում և վերջ:
-Միայն ԱՄՆ-ը չէ այդքան հանդուրժող Թուրքիայի հանդեպ, Ռուսաստանն էլ բավականին մեղմ է այս պետությանը վերաբերվում: Հաշվի առնելով Ռուսաստանի նկատմամբ Թուրքիայի քայլերը, ՌԴ-ն կարող էր շատ կտրուկ հարցեր առաջ քաշել, բայց բավական հանդուրժող է: Այս գերտերության համա՞ր էլ է Թուրքիան այդքան կարևոր:
-Իհարկե, կարևոր է, բայց անվստահելի է: Ի դեպ, բոլորի համար Թուրքիան շատ կարևոր երկիր է: Հաշվի առնելով աշխարհագրական դիրքը, կարող ենք հասկանալ, որ այդ երկիրն աշխարհում լուրջ հարցեր լուծող է (և՛ Մերձավոր Արևելքում, և՛ Ասիայում, և՛ Եվրոպայում, և՛ մեր տարածաշրջանում): Թուրքիան ամենուրեք է` ունենալով իր հստակ շահերը: Բոլորը նրա հետ հաշվի են նստում, բացառություն չեն ԱՄՆ-ը և ՌԴ-ն:
- Թուրքիան փորձում է խցկվել նաև ղարաբաղյան հակամարտության մեջ` ակնկալելով Մինսկի խմբի ձևաչափի փոփոխություն:
-Չի ստացվի: Եթե մենք պահենք Մինսկի խմբի ձևաչափը, Թուրքիան ինչ էլ անի, տեղ չի կարող ունենալ: Իսկ եթե չկարողանանք պահել, հարցը գնա ՄԱԿ, մենք այնտեղ կտապալվենք: Մեր դիվանագիտության ամենամեծ ձեռքբերումն այս տարիներին այդ ձևաչափի պահպանումն է, որը կորցնելով, կորցնում ենք նաև իրավիճակի վերահսկողությունը, ինչը ճակատագրական կորուստ կարող է լինել մեզ համար: Ավելին, Մինսկի խումբը միակ հարթակներից մեկն է, որտեղ ԱՄՆ-ը, Ֆրանսիան և ՌԴ-ն ունեն ընդհանուր մոտեցումներ, իրար հետ լեզու են գտում: Ինչ վերաբերում է Թուրքիային, եթե այստեղ ներքին խառը իրավիճակ լինի, հարյուրհազարավոր փախստականներ կարող են Թուրքիայից շարժվել Հայաստան, դրանք կարող են լինել և մեր հայրենակիցները, և այլ ազգերի ներկայացուցիչներ: Ինչը լուրջ խնդիրներ կհարուցի:
-Հայկական դիվանագիտությունը, քաղաքական միտքը ճի՞շտ է ընկալում համաշխարհային զարգացումները, կարողանո՞ւմ է գերտերությունների շահերի բախում թույլ չտալ մեզանում:
-Մինսկի խումբը, թերևս, ամենալավ օրինակն է, որ մեզանում գերտերությունների շահերը կարող են համընկնել: Մեր դիվանագիտությունը փորձում է բալանսավորված աշխատել և ԱՄՆ-ի, և ՌԴ-ի հետ: Անշուշտ, կարող էր այս կամ այն կողմի հետ առավել խորացնել, բայց փորձում է հավասարակշռությունը պահել: Սա բնորոշ է եղել մեր երեք նախագահներին էլ: ԵԱՏՄ-ին անդամակցելով, մենք չենք գնացել դեպի Ռուսաստան, քանի որ Արևմուտքի հետ ևս բանակցում ենք: Ոչ էլ ամբողջովին տրվել եք ԱՄՆ-ին և խզել ենք կապերը ՌԴ-ի հետ, ինչպես Վրաստանը:
-Փաստորեն, արդյունավե՞տ եք գնահատում հայկական դիվանագիտական աշխատանքը:
-Այո, եթե չենք դարձել Վրաստանի պես պետություն, որ ինչ-որ բան կորցրել է ինչ-որ բանի հասնելու համար: Մենք չենք կարող Վրաստանի նման ծանր գին վճարել, կարծում եմ, դրա անհրաժեշտությունն էլ չկա: Ինչպես է հնարավոր, որ երկու գերտերության ոտքի տակ լինելով, կողմնորոշվես մեկի օգտին, միշտ կարող ես մյուսի ոտքի տակ ընկնել: Այնպես պետք է անել, որ ոչ մեկի ոտքի տակ չընկնես, բոլորի հետ էլ համագործակցես: Երբ ասում են, թե Հայաստանը լիովին ռուսամետ քաղաքականություն է վարում, միշտ դեսպան Հեֆեռնի ասածն եմ մեջբերում, որ ԱՄՆ-ի և Հայաստանի հարաբերությունները երբեք այդքան բարձր մակարդակի չեն եղել, որքան Սարգսյանի և Օբամայի օրոք: Այս գնահատականը ամերիկացիներինն է, որ նշանակում է` հարաբերություններում իսկապես աճ կա:
-Մինչդեռ վերջին շրջանում ակտիվացել են (հիմնականում սոցիալական ցանցերում) հակառուսական տրամադրություններ «ցանողները», «հունձքի» ի՞նչ ակնկալիքով, դժվար է ասել: Ինչո՞վ է սա պայմանավորված, ի՞նչն է մեզ այդքան վախեցնում այդ հարաբերություններում:
-Չգիտեմ` դա վախ է, թե անվստահություն կամ ատելություն: Պատճառները տարբեր կարող են լինել: Կարող եմ ասել միայն, որ հստակ ինչ-որ ուղղորդում կա: Այս ատելությունը իսկապես տարածվում է: ՈՒկրաինայի իրադարձություններից հետո ավելի են մեծացել այդ տրամադրությունները: Ի միջի այլոց, ռուսներն էլ այդքան «գլուխ» չեն կոտրում, ակտիվ չեն աշխատում, ինչի պատճառով տրամադրությունների աճ է նկատվում: Ռուս պաշտոնյաները ինչ-որ հայտարարություններ կարող են անել, որ Հայաստանում մեծ ալիք բարձրանա: Մեկ հայտարարությամբ հնարավոր կլինի իրավիճակը հանգստացնել, հանդարտեցնել, բայց դա էլ չեն անում:
-Այսօր Հայաստանի արտաքին քաղաքականությունն ի՞նչ մարտահրավերների առաջ է կանգնած:
-Մենք ԱՄՆ-ի և ՌԴ-ի հարաբերություններում կարողացել ենք հնարավորինս մանևրել, բալանսավորված քաղաքականություն վարել: Իհարկե, ԱՄՆ-ի հետ հարաբերությունների խորացման դեռ մեծ հնարավորություններ ունենք, քանի որ պոտենցիալի ընդամենը մեկ տոկոսն է օգտագործված: Ռուսների հետ ևս հարաբերությունների խորացման տեղ ունենք: Մենք բացարձակապես բալանսավորված քաղաքականություն չունենք Մերձավոր Արևելքում: ՈՒնենք լավ հարաբերություններ արաբական որոշ պետությունների հետ: Ամենամեծ բացթողումը. չունենք հարաբերություններ տարածաշրջանային գերտերություններից մեկի` Իսրայելի հետ: Սա շատ վատ է: Իսրայելի հետ լավ հարաբերություններ ունենալը նշանակում է լավ հարաբերություններ ունենալ տարբեր երկրների հրեական համայնքների հետ: Իսրայելում դեսպան չունենալն անընդունելի է: Ինձ ասում են, որ երբ իրենք այստեղ դեսպանություն կբացեն, այն ժամանակ էլ մենք կունենանք դեսպան այնտեղ: Եթե նրանց պետք չէ այստեղ, բայց մեզ պետք է Իսրայելում դեսպան ունենալ, ուրեմն այնտեղ դեսպանատուն չբացե՞նք: Մենք ունենք դեսպան, որը սակայն նստում է Եգիպտոսում: Մեզ դեսպան է պետք այնտեղ, որովհետև Իսրայելում ունենք շատ կարևոր եկեղեցապահպան գույք, առաջնորդ, 19-հազարանոց համայնք, սրբատեղի, որի համար պայքարում ենք: Իսրայելը զենք է վաճառում քո հակառակորդին, իսկ դու դեսպան չունես, որ գնա կռիվ տա ու ասի, թե դա անընդունելի է: Իսրայելում դեսպան չունենալը չի բխում մեր շահերից ու նաև նպաստում է Վաշինգտոնում մեր ազդեցության նվազմանը: Հայ-իսրայելական հարաբերությունները պետք է դիտարկել նաև որպես հայ-ամերիկյան հարաբերություններ:

Զրույցը`
Ռուզան ԽԱՉԱՏՐՅԱՆԻ

Հեղինակի նյութեր

• Ժողովրդի վրա կրակելու հրահանգն արդեն ուժի մեջ է
• Անդրանիկ Քոչարյանի ինքնախոստովանությունը
• «Նիկոլն ու իր ընտանիքը Հայաստանում ապրելու իրավունք չունեն»
• Զուր մի ջանացեք
• Չեն կարողանում ԿԳՍՄ փոխնախարար գտնել
• Հանուն Ռուսաստանի հետ միութենական միավորման նոր շարժում հիմնադրվեց
• Այս իշխանությունն իր ստվերից էլ է վախենում
• Փաշինյանի դեմ պայքարելու համար գոնե մի փոքր Նիկոլ պիտի լինել
• Մեզ պե՞տք է ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը, թե՞ ոչ
• «Հայաստանի Նավալնին Նիկոլ Փաշինյանն է, որը եկավ իշխանության ու քանդեց մեր երկիրը»
• Տիգրան Ուրիխանյանը Հայաստանի փրկությունը տեսնում է ՌԴ-ի հետ նոր միութենական միավորման ձևավորման մեջ
• Հայաստանի ողջ հպարտությունն ու թշվառությունն ամփոփված մեկ օրում
• Սերմացու գողացող մկների և թուխս գողացող աղվեսների ժամանակը
• Ինչու էր Փաշինյանը վեց ամիս աղերսում
• Փաշինյանն էլ է զարմացած
• Ընդդիմության հարցերով թիվ մեկ «փորձագետը»
• Նիկոլ Փաշինյանին ոչ թե ողջերն են պատժելու, հալածելու, այլ անմահացածները
• «Գոմի» հարցի լուծումը կենսական անհրաժեշտություն է
• Առանց փամփուշտների ու ԱԹՍ-ների Ադրբեջանն այսօր շռնդալից հաղթանակներ է տանում Հայաստանի դեմ
• Խորհրդարանական ընդդիմությունը լեգիտիմացրեց Փաշինյանի պաշտոնավարումը

Մեկնաբանություններ