«Հիմար» մարդու տարօրինակ առանձնատունը

Մանուֆակտուրայի մեծահարուստ վաճառական Արսենի Մորոզովը Ռուսաստանի հայտնի մեկենաս Սավվա Մորոզովի (Савва Морозов) մերձավոր ազգականն էր։ Բայց ինքը բիզնեսով չէր զբաղվում, «Տվերի մանուֆակտուրայի ընկերության» գործերը տնօրինում էին մայրը և ավագ եղբայրը։ Ինքը նախընտրում էր վարել շվայտ կյանք՝ կազմակերպել կերուխումներ ու ճամփորդել։ Եվրոպայով մեկ շրջելիս, նրա վրա հատկապես մեծ ազդեցություն էր գործել Պորտուգալիայի Սինտրա քաղաքի իսպանա-մավրական և մանուելինո ոճով կառուցված մի տուն-ամրոց։ Որոշեց, որ ինքն էլ պիտի այդպիսի առանձնատուն ունենա։

1897 թ․ Արսենիի մայրը, որդու ծննդյան 25-ամյակի կապակցությամբ, նրան հողակտոր նվիրեց Մոսկվայի կենտրոնում՝ Վոզդվիժենկա փողոցում։ Հենց այդտեղ էլ, ճարտարապետ Վ․ Մազիրինի նախագծով, սկսվեց տարօրինակ կառույցի շինարարությունը, որն ավարտվեց երեք տարի անց՝ 1899-ին։ Դա հարուցեց մոսկվացիների բուռն դժգոհությունը, քանզի ամենևին չէր համապատասխանում ընդունված պատկերացումներին, իսկ Արսենիի մայրն ասաց․ «Առաջ միայն ես գիտեի, որ դու հիմար ես, հիմա՝ ամբողջ Մոսկվան»։

Ա․ Մորոզովի կյանքն էլ տարօրինակ ավարտ ունեցավ։ 1908 թ․ մի օր նա գրազ բռնեց մեկի հետ, թե՝ կկրակի ոտքին ու ոչ մի ցավ չի զգա։ Կրակեց ու գրազը տարավ։ Բայց քանի որ վերքը չախտահանեց, չմշակեց՝ արյան վարակ ստացավ ու երեք օր անց մահացավ 35 տարեկան հասակում։

Երբ կտակը բացեցին, պարզվեց, որ կնոջն ու դստերը ոչինչ չի թողել, այլ ամբողջ ունեցվածքը, այդ թվում և առանձնատունը կտակել է․․․ սիրուհուն։ Սա էլ շինությունը, որ գնահատվում էր 3 մլն ռուբլի, տեղնուտեղը վաճառեց Լևոն Ալեքսանդրի Մանթաշյանցին։ Թե Լևոնը որքան վճարեց՝ չգիտեմ, բայց դա Մոսկվայում նրա առաջին առանձնատունն էր, դեռ մեկ ուրիշն էլ պիտի գներ։

Ժամանակը շատ հողմեր բերեց, մարդիկ հեռացան, կառույցը՝ մնաց։ Այսօր Մորոզովի առանձնատունը Ռուսաստանի Դաշնության կառավարության ընդունելությունների տունն է։

Խաչատուր Դադայան

Հեղինակի նյութեր

• Մեկ գրքում՝ ողջ Թիֆլիսը
• Մտածում եմ, որ զուր չեմ չարչարվում
• Սամվել Կարապետյան․ վերընթաց
• Խրիմյան Հայրիկն ու Թոմաս Էդիսոնը
• Ահարոնյանն ու Ռոմանոսը
• Առաքինություն
• Տերը զորություն տա նրան և հանուն արդարության կալանավորված մյուսներին
• Հայերը Մեքսիկայում
• «Հայերի մեջ առաջին գեներալն էիր, այնինչ ռուսաց մեջ քո նման շատերը կան»
• ՈՒ․ Սարոյեան իր մասին
• Տուժեց նաև Սբ Գևորգ հայոց եկեղեցին
• Սամվել Կարապետյանը՝ Ռուսական ՈՒղղափառ Եկեղեցու (ՌՈՒԵ) բարերար
• Հուդաներ և անաստվածներ
• Եկեղեցու բռնազավթման փորձը
• Նոր մեդալ
• Անհրաժեշտության դեպքում կարող եք կապ հաստատել
• Զուգահեռները թողնում եմ ձեզ
• Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու պատվար Ալեքսանդր Մանթաշյանց
• «Սեպտեմբերյան առավոտ»
• Դժբախտ հեծյալը

Մեկնաբանություններ