Նորություններ » ԱՄՆ-ը հնարավոր շփման կետեր է որոնում ՌԴ-ի հետ

ԱՄՆ-ը հնարավոր շփման կետեր է որոնում ՌԴ-ի հետ

24.03.2018 | 07:41

Նախագահ Թրամփի խոստումը` սպառազինության վերահսկողության վերաբերյալ բանակցել ՌԴ նախագահի հետ, լույս է սփռում Վաշինգտոնի ու Մոսկվայի հնարավոր շփման կետին կտրուկ տարաձայնությունների շրջանում և որոշ շանսեր է տալիս, որ երկու նախագահները կվերսկսեն բանակցությունները սառը պատերազմի դարաշրջանում, որ աստիճանաբար զարգանում է վերջին տարիներին` գրում է Պոլ Սոնը The Washington Post-ում: Ոմանք Պուտինի վերջերս ցուցադրած նորագույն միջուկային զենքերն ընդունեցին քողարկված մարտահավեր ԱՄՆ-ի հետ սպառազինությունների վերահսկողության շուրջ բանակցություններին:

Կրեմլն այդ բանակցությունները համարում է Սպիտակ տան հետ հարաբերությունների վերսկսման ազդանշան: ՌԴ նախագահը հարցազրույց տվեց NBC-ի լրագրող Մեգին Քելլիին ու ոչ մի կասկած չթողեց` Ռուսաստանը պատրաստ է բանակցել ԱՄՆ-ի հետ սպառազինությունների վերահսկման հարցով: Թրամփը վաղուց էր ցանկանում բանակցել այդ հարցով` դեռ 1984-ին նա The Washington Post-ին ասել է, որ ուզում է ԱՄՆ-ի հատուկ ներկայացուցիչը լինել ԽՍՀՄ-ի հետ միջուկային զենքի սահմանափակումների հարցով բանակցություններում: Սպիտակ տան մամլո քարտուղար Սառա Սանդերսը նախազգուշացրեց, որ նման բանակցությունների որևէ ծրագիր չկա, թեպետ Թրամփը պնդում է, որ այդ բանակցությունները պետք է կայանան: Հասկանալի չէ, թե Թրամփը ինչ առաջընթացի կհասնի պառազինությունների վերահսկման հարցով որևէ պայմանավորվածության մեջ մի մթնոլորտում, երբ քաղաքական իսթեբլիշմենտի մեծ մասը կորցրել է վստահությունը Ռուսաստանի նախագահի հետ գործակցության նկատմամբ` հիշելով ԱՄՆ նախագահի ընտրության շուրջ սկանդալները: Պաշտպանության նախարար Դևիդ Մետիսը փետրվարին Կոնգրեսին իր հաշվետվության մեջ ասաց, որ Պենտագոնի մշակած զենքը ԱՄՆ դիվանագետներին ազդեցության լծակներ կտա Ռուսաստանի հետ բանակցություններով, որ թույլ է տալիս ենթադրել` Պենտագոնը նույնպես ցանկանում է դադարեցնել սպառազինությունների սրվող մրցավազքը:

ՙՍպառազինության մրցավաքը գործիք է, որի օգնությամբ ԱՄՆ-ը և ՌԴ-ն կարող են սահմանափակել իրենց մրցակցությունը և զսպել որոշակի շրջանակներում,- ասել է ՈՒկրաինայում ԱՄՆ նախկին դեսպան Սթիվեն Պայֆերը:- Ռազմավարական միջուկային սպառազինության մրցավազքը պետք է որոշակի սահմաններ ունենա: Սպառազինությունների մրցավազքը ձեռնտու չէ որևէ կողմին՚: Թեպետ Վաշինգտոնն ու Մոսկվան կարող են հիմքեր ունենալ վերսկսելու վերահսկողության իրենց պարտավորություններն այդ ոլորտում, ցանկացած ճեղքում կարող է արդյունքներ չտալ երկու կառավարությունների միջև անվստահության բարձր մակարդակի պատճառով: Երկար տարիներ ԱՄՆ-ն ու ՌԴ-ն պարբերաբար դուրս են եկել սպառազինությունների վերահսկողության պայմանագրից ու մեղադրել են միմյանց պայմանագրի խախտման մեջ: 2002-ին ԱՄՆ-ը դուրս եկավ Հակահրթիռային պաշտպանության համակարգերի սահմանափակման պայմանագրից, 5 տարի անց ՌԴ-ն կասեցրեց Եվրոպայում սովորական զինված ուժերի պայմանագրի գործողությունը: Այդ ժամանակից ԱՄՆ-ն ու ՌԴ-ն մեղադրում են միմյանց Միջին ու փոքր հեռահարության հրթիռների վերացման պայմանագիրը խախտելու մեջ: Սպառազինության մրցավազքի վերահսկողության ոլորտում համեմատաբար ճեղքում էր СНВ-III պայմանագիրը, որի ժամկետը լրանում է 2021-ին, բայց կարող է 5 տարով երկարացվել: Երբ Պուտինը Թրամփի պաշտոնակալությունից մի քանի շաբաթ անց առաջարկեց երկարացնել СНВ-III պայմանագրի ժամկետը, Թրամփը համաձայնագիրը քննադատեց: Որոշ օրենսդիրներ ու փորձագետներ ասում են, որ ԱՄՆ-ը պետք է հրաժարվի СНВ-III պայմանագրի երկարաձգումից, քանի դեռ ՌԴ-ն չի պահպանում Միջին ու փոքր հեռահարության հրթիռների վերացման պայմանագիրը: Մյուսները կարծում են, որ Վաշինգտոնը բոլոր դեպքերում պետք է համաձայնի երկարաձգել СНВ-III-ը, թեկուզ պահպանելու համար սպառազինության մրցավազքի վերահսկողության վերջին հենարանը և երկարացնելու ստուգումների մեխանիզմը, որ երկու երկրների զինվորականներն օգտակար են համարում:
Պոլ ՍՈՆ, The Washington Post

Հ.Գ. Ինչ-որ տեղից պետք է սկսել` Թրամփի պատրաստակամությունը ցուցմունքներ տալ Մյուլլերի հանձնաժողովին, վկայում է, որ ԱՄՆ նախագահը ցանկանում է փակել իր ընտրություններին ռուսական հնարավոր միջամտության էջը ու վստահության վերականգնման քայլեր անել: Ակնհայտորեն նա չի պատրաստվում մինչև իր պաշտոնավարման ժամկետի ավարտը ձգել այդ հետաքննություններն ու քննարկումները, որ միանշանակ ստվերելու են նախագահական երկրորդ ժամկետի հայտը: Սպառազինությունների մրցավազքի կանխմանը կարող են հաջորդել հարաբերությունների վերականգնման մյուս քայլերը` պայմանավորվածություններն ՈՒկրաինայում ու Սիրիայում, Մերձավոր Արևելքում` ընդհանրապես և գուցե ինչ-որ պահի հարցը հասնի պատժամիջոցների վերացմանը: Գուցե հենց այդ հեռանկարն է փորձում կանխել Մեծ Բրիտանիայի վարչապետ Թերեզա Մեյը` սրելով ՌԴ-Արևմուտք հարաբերությունները, որ բրեկզիտից հետո կարողանա պահպանել Մեծ Բրիտանիայի նշանակությունը ԱՄՆ-ի ու ԵՄ-ի համար` իբրև ռազմավարական գործընկեր ընդհանուր արտաքին ու ներքին քաղաքականության մեջ: Բայց այդ ռազմավարությունը ինչ-որ պահից կարող է ուղղվել Մեյի դեմ, եթե շարունակի բրեկզիտի հարցում Բրյուսելի հետ անզիջում բանակցությունները: ԵՄ-ն պիտի պաշտպանի իր, ոչ թե իրենից անջատվող երկրի շահերը, և Թերեզա Մեյը պիտի հաշտվի իր երկրի ընտրության ու ԵՄ-ի դիրքորոշման հետ:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Դիտվել է՝ 2050