«Եթե մամուլով դատենք, այսօր չկա այնպիսի լեզու, որից թարգմանություն չի կատարվում հայերեն»

«Հայ գիրք» գրախանութում տեղի ունեցավ Արքմենիկ Նիկողոսյանի և Աշոտ Գաբրիելյանի «Թարգմանություններ հայերեն 1991-2013» գրքի շնորհանդեսը: Գիրքն անվճար է: ՈՒսումնասիրություններն իրականցվել են «Գրքի հարթակ» ծրագրի շրջանակում:

Աշոտ ԳԱԲՐԻԵԼՅԱՆԸ մեզ հետ զրուցում ասաց, որ խորհրդային շրջանում ամբողջ թարգմանական ծրագրերը պետականորեն ուղղորդվում էին: Այսօր թարգմանության առումով հրատարակիչները նոր մարտավարության ու քաղաքականության կարիք ունեն. «Կա նաև իրավական դաշտի խնդիր: Խորհրդային շրջանում ամենաթողություն էր, արտասահմանյան երկրներից ցանկացած գործ յուրացնում, թարգմանում ու մատուցում էին ընթերցողին: Այսօր արդեն հրատարակիչները պարտավոր են հաշվի նստել ցանկացած հեղինակի հետ, պաշտպանել հեղինակային իրավունքները, վճարել թարգմանիչներին»:
1991-2013 թվականների ընթացքում հայերեն թարգմանություններ են կատարվել, առանձին գրքով հրատարակվել են 32 աղբյուր լեզուներից: Ռուսերենը կազմում է ընդհանուր թարգմանությունների 31,1 տոկոսը, անգլերենը` 16,8 տոկոսը, ֆրանսերենը`10,8, գերմաներենը` 3,2: Թարգմանության առաջատար լեզուների հնգյակում է հատնվել նաև պարսկերենը (2,5 տոկոս), ինչը, Արքմենիկ ՆԻԿՈՂՈՍՅԱՆԻ դիտարկմամբ, պայմանավորված է Հայաստանում պարսկական դեսպանատան լավ աշխատանքով: Գրաքննադատը նշեց նաև, որ երբ մատենագիտական բոլոր տվյալները կարծես թե հավաքագրված էին, շատ հետաքրքիր օրինաչափություններ են բացահայտել: «Օրինակ, եթե մամուլով դատենք, այսօր չկա այնպիսի լեզու, որով թարգմանություն չի կատարվում հայերեն, սկսած եբրայերենից, նորվեգերենից, իսլանդերենից: Բայց երբ թարգմանությունները գրքի տեսք են ստանում, սահմանափակվում են 8-10 լեզուների շրջանակում»,-ասաց նա, հավելելով, որ վերջին չորս տարիներին նկատվում է մի շատ հրաշալի միտում. գրքերի անվանացանկը զգալիորեն կրճատվում է, բայց փոխարենն ավելանում է հատկապես թարգմանական առումով որակյալ գրքերի տպագրումը:

Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆ

Հ.Գ. – Նյութն ամբողջությամբ` «Իրատես de facto»-ի առաջիկա համարներից մեկում:

Հեղինակի նյութեր

• Պատմության վկաները
• Վերացող ծաղիկներ
• Ձեռք մեկնելու գաղափարը առաքելության վերածվեց
• «Մի նայեք, որ փոքր է մեր երկիրը, եթե արդուկով այս սարերը հարթեցնեք, Չինաստանից մեծ կլինի»
• «Բանկ օտոման» գործողությունը ժամանակին ցնցել էր ամբողջ Եվրոպան
• «Դրսից մեզ վրա կա­րող են ազ­դել միայն ներ­սի գոր­ծիք­նե­րով»
• «Ե­րե­սուն տա­րի ձգ­վեց մեր ան­կա­խու­թ­յան պատ­մու­թ­յու­նը, մենք շա­հե­ցի՞նք»
• Մշա­կույ­թը հեռ­վից հե­ռու պահ­պա­նե­լու հույ­սով
• Անի­մա­ցիան, աշ­խարհն ու մենք
• «Մեր տա­րածք­նե­րը փոք­րա­ցան, ո­րով­հետև այդ­պես էլ չհաս­կա­ցանք, որ պետք է խմենք մեր բա­ժա­կով»
• Արվեստի ուժը
• Նոր մա­տե­նա­շա­րը ներ­կայաց­նում է արևմտա­հայ և ս­փ­յուռք­յան գրող­նե­րի
• Բե­մը կեն­դա­նու­թ­յուն է ստա­նում ա­ռայժմ միայն մա­նուկ­նե­րի հա­մար
• «Գիրք սիրողների համար սա իսկական մկնդեղ է` հյութեղ ու անտանելի»
• Հա­մաշ­խար­հա­յին դա­սա­կան­նե­րի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րը՝ դու­դու­կով
• «Բնակ­չու­թ­յու­նը պատ­րաստ չէ, բայց տար­վում են աշ­խա­տանք­ներ»
• Ամա­նո­րի գի­շե­րը դի­մա­վո­րե­լու են ե­կե­ղե­ցում
• «Ջա­զի մեջ զգաց­վում է ապ­րածդ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նը»
• «Ե­թե չլի­ներ Փե­լե­շ­յա­նը, կար­ծում եմ, դեռևս գտած չէի լի­նի կի­նո­յում իմ ու­ղին»
• «Հու­շար­ձան­ներն այդ տա­րածք­նե­րի պատ­կա­նե­լու­թ­յան անձ­նագ­րերն են»

Մեկնաբանություններ