Ծնելիության նվազման և մահացության մակարդակի աճի ներկայիս տեմպերը միայն ավելի խորքային խնդիրների նախանշաններ են: Առանցքային գործոններից մեկը, որը դեռ ամբողջությամբ չի բացահայտվել վիճակագրության մեջ, 2020-ին և 2023-ի սեպտեմբերին արցախյան պատերազմի ժամանակ երիտասարդ տղամարդկանց կորուստն է։

Այն ինչ տեղի ունեցավ հաստատ տեղի չէր ունենա, եթե պատգամավորները մնային իրենց երդմանը հավատարիմ: Թեպետ ինչպես պիտի դա անեին, եթե, օրինակ, 2017 թվականի պառլամենտը ձևավորվել էր համատարած ընտրակաշառքի միջոցով:

Արցախն ուրանալն ու կործանման մատնելը նիկոլն ու իր շավկաները ներկայացնում են որպես «անկախություն ունենալու հնարավորություն»: Ապուշություն է, բնականաբար:

ԱՄՆ-ի ընտրությունների ժամանակ այնքան քաղաքական հավկուրություն ունենաս, որ դեսպանիդ մակարդակով անթաքույց անցնես հետագայում պարտվող ուլտրալիբերալների կողմը՝ փոխանակ պահես բացարձակ չեզոքություն...

Անկեղծ ասած՝ էս ԱՄՆ ՄԶԳ, նույն ինքը՝ USAID հիմնարկի առկախման հետ կապված ոգևորությունը մի քիչ լավ չեմ հասկանում: Հարկավ, լավ է, որ սուտի «իրավապաշտպանները», իշխանական լափամանի մոտ ֆռֆռացողները էդ ֆինանսավորումից, ամենայն հավանականությամբ, կզրկվեն:

Թրամփի իշխանության գալով՝ անկայուն ու գոյաբանական ռիսկերով լի աշխարհում հիմնական աշխարհաքաղաքական տենդենցը միջազգային հարաբերություններում դանդաղ, բայց հաստատուն կերպով դառնում է զուգամիտումը դեպի մի նոր երկբևեռ, հարաբերականորեն հավասարակշիռ, բայց դեռևս բազմաթիվ անհայտներով լի վիճակ։

«Բալանսավորված» և «բալանսավորման» արտաքին քաղաքականություն վարող որևէ երկրի չեմ հանդիպել, որն ամեն պատեհ առիթով միայն դրանից խոսի։

Պաղեստինցիներին վտարել Գազայի հատվածից: Երկու միլիոն մարդ արտաքսել իրենց հազարամյա հայրենիքից: Հորդանանում կամ Եգիպտոսում տարածք վերցնել ու գեղեցիկ բնաակավայր կառուցել պաղեստինցիների համար:

Դժվար է ասել, թե Փաշինյանի ամերիկյան ընթացիկ շրջագայությունը որքանո՞վ է «աշխատանքային այց»: Ավելին՝ դժվար է ասել՝ ո՞րն է այդ այցի նպատակը, բացի մի քանի տեղացի հայերի հետ «զոռովշառով» հանդիպելը: Կարծիք կա, որ իրական նպատակն ընդամենը «հետախուզական» է՝ հասկանալու՝ ի՞նչ են մտածում իր մասին, կարո՞ղ է ապավինել Թրամփի վարչակազմին և այլն: Բայց դա արդեն այլ թեմա է: Այս օրերի ամենաուշագրավ բանն այն էր, որ Նիկոլ Փաշինյանը ԱՄՆ էր մեկնել նորանոր անընկալելի ու անընդունելի հայտարարություններ հնչեցնելու, նախկինում հնչեցրածները, այսպես ասենք, «թարմացնելու» համար:

Մուտացիայի ենթարկած մանիպուլյացիոն կեղծիքներից մեկն էլ այն էր, թե ժողովուրդը փրկիչ է փնտրում: Ժողովրդին մի բան է պետք՝ նորմալ, մարդկային, օրինապահ և բարոյահենք կառավարություն: