Էսօր Վաղոն էնպիսի գաղտնիք հայտնեց, որ մի քանի ժամ շունչս տեղը չէր գալիս։ ՈՒրեմն շատ զգուշավոր, ոտների թաթերի վրա ներս մտավ, ու համոզվելով, որ դուռլուսամուտը ամուր փակված են՝ շշնջաց․
- Գիտե՞ս էսօր ինչ օր ա, հարևան։
- Դե ինչ տարբերություն, էլ չեմ էլ հետևում, երևի էրեկվա ու առաջի օրվա նման դանդաղ հողատվության օր ա, էլի։
- Քեզնից չէի սպասում, մոռացել ե՞ս՝ էսօր էն օրն ա, որ կնիկս էն քպ-ականի կնկա հետ կոֆե ա խմում ու կարևոր գաղտնիքներ իմանում։
- Նոր բան ա իմացե՞լ։
- Նորը էն խոսքը չի, էս մի շաբաթ որ բոլորը գլուխ են ջարդում, թե գերագույնը որտեղից ա առաջացել ու իրար վրա են գցում՝ կնիկս մի կոֆե խմելով իմացել ա։
- Հլը ասա, Վաղո, էդ շատ հետաքրքիր ա, որտեղի՞ց ա առաջացել։
- Ուրեմն ուշադիր լսի․․․ Պարզվում ա՝ դա առաջացել ա․․․ Տրդատ թագավորից․ հլը հանգստացի՛, էդ ամա՞նը խի շուռ տվիր-ջարդիր։
- Էդ ի՞նչ ասիր, Վաղո, ո՞նց թե Տրդատ թագավորից։
- Բա՞, փորձաքննությունն ա ցույց տվել։
- Ախր ո՞նց։
- Շատ պարզ, գերագույնից ԴՆԹ փորձանմուշ են վերցրել ու պարզել։
- Էդ հասկացա, Վաղո, գերագույնից ինչ մունդառ բան ասես՝ կվերցնեն, բա Տրդատ թագավորի՞ց ոնց են վերցրել։
- Էդտեղ օգնության են հասել պատմաբանները։
- Այսի՞նքն։
- Պարզվում ա՝ Ագաթանգեղոսը իր «Հայոց պատմության» մեջ գրել ա, որ Տրդատ թագավորը խոզ ա դարձել ու ահագին ժամանակ խոզություն ա արել։
- Է հետո՞։
- Այ էստեղ աշխատել ա գիտական հոտառությունը։ Գիտնականները երբ էդ կարևոր վկայության մասին իմացել են՝ մի հատ խոզ են բռնել, փորձանմուշ են վերցրել ու համեմատել։ Դուրս ա էկել, որ դրանք նույնական են։
- Ցնդելու բան ասիր, Վաղո, ուրեմն դա թագավորական տոհմի՞ց ա, էն էլ՝ Արշակունիների՞ց։
- Դե գիտությունն ա դա ցույց տվել, ի՞նչ կարաս անես։
- Բայց հլը սպասի։ Բա խի՞ էին սրանից առաջ բոլորը դրան կապում Պապ թագավորի հետ։
- Դա սխալմունք էր, Պապ թագավորը կյանքում խոզ չի դառել։
Կարո ՎԱՐԴԱՆՅԱՆ