ԵՄ ապագայի առնչությամբ Եվրոպայում էլ միասնականություն չկա

Եվրոպական Միության բարձրագույն օրենսդիր մարմնի՝ Եվրոպական Խորհրդարանի վերջին ընտրություններն անցան եվրասկեպտիցիզմի, այսինքն, միասնական Եվրոպայի ապագայի հարցում վատատեսության բուռն հռետորաբանությամբ: Հիմա Ֆրանսիայում, որը Գերմանիայի հետ ԵՄ հենքն է, ամենօրյա ռեժիմով քաղաքական շատ գործիչներ կոչ են անում դուրս գալ ԵՄ-ից և փախչել-փրկվել: Դե, բրիտանական քաղաքական վերնախավը վերջին հազար տարվա ընթացքում միշտ էլ եղել է իր հեռատեսության և պրագմատիզմի բարձունքին՝ որի ապացույցը բրեքսիտով ԵՄ-ից թռչել-փրկվելն էր: Նույնիսկ ֆունտ ստեռլինգը սրբությամբ պահեցին և չգայթակղվեցին եվրոյով: Դե, ԵՄ բյուրոկրատիայի մասին Հունգարիայի վարչապետ Օրբանի՝ դասական դարձած դարակազմիկ որակումներին բոլորս էլ ծանոթ ենք: Վերջերս հաճախակի լսում եմ ԳՖՀ Բունդեսթագի ընդդիմադիր պատգամավորների ելույթները՝ ուղղված ԵՄ գործադիր իշխանության ղեկավար Ուրսուլա ֆոն դեր Լայենին. այնպիսի բացասական հռետորաբանություն է, որ դժվար է նույնիսկ նկարագրել օգտագործվող բառամթերքը, նրա գործունեությունը համարվում է պարզապես չարագործությունների շղթա: Իհարկե, ես համաձայն չեմ այս կարծիքին և, բնականաբար, այդքան էլ տեղեկացված չեմ այս հարցում, բայց ընդհանուր մթնոլորտն այսպիսին է: Կարճ ասած՝ Եվրոպայում էլ ԵՄ ապագայի առնչությամբ միասնականություն չկա: Ինչ վերաբերում է ԵՄ-ին անդամակցելու Հայաստանում ընթացող քաղաքական գործընթացներին, դրանք առայժմ քննարկումներ են՝ հանուն քննարկումների: Եթե Թուրքիայի՝ ԵՄ-ին անդամակցության գործընթացը քառասուն տարի է տեղապտույտի մեջ է, Վրաստանի, Ուկրաինայի և Մոլդովայի եվրաինտեգրման ստաժը քսան տարի է, և վերջը չի երևում, Հայաստանի նման երկրի եվրոպական ճակատագիրը կանխատեսելն անօգուտ գործ է: Աստված տա՝ շուտ լինի, ես և իմ սերնդակիցները հաստատ դա չենք տեսնի, իհարկե, եթե ԵՄ-ը մնա և չփլուզվի. պատմության ընթացքում նման մեծ քաղաքական միավորումների փլուզման օրինակներ կան: Եվ վերջում հավելեմ, որ հետխորհրդային տարածքում ԵՄ ընդլայնման գործնական քաղաքականության քայլեր դեռևս նկատելի չեն: ԵՄ ընդլայնումը առայժմ ընդգրկելու է միայն Արևմտյան Բալկանները՝ Ալբանիան և հետհարավսլավյան պետությունները: Այստեղ էլ լուրջ բարդություններ կան Սերբիայի և բոսնիական կոնֆեդերացիայի կազմում գտնվող Սերբական Հանրապետություն կոչվող պետական կազմավորման հետ: Բացառված չէ նաև Կոսովոյի հակամարտության նոր էսկալացիա: Սակայն ԵՄ-ը ձգտում է իր քաղաքական ուղեգծում պահել հարակից տարածաշրջանները, որպես տնտեսական օգուտի, շուկաների և էներգետիկ խնդիրների լուծման գոտիներ: Այդպիսի տարածաշրջաններից են հյուսիսաֆրիկյան, միջերկրածովյան, մերձավորարևելյան, արևելաեվրոպական և հարավկովկասյան երկրները: Այս նպատակով հիմնվել են ԵՄ-ի հետ գործընկերության կազմակերպություններ և համապարփակ համագործակցության այլ ձևաչափեր: Հայաստանն ընդգրկված է Արևելյան գործընկերության մեջ և 2017թ. կնքել է համագործակցության պայմանագիր: Սրանից առավել որևիցե այլ առաջընթաց ԵՄ-ՀՀ հարաբերություններում դեռևս չի կարող լինել: Մեզ մոտ կարող են լինել հանրաքվեներ, քննարկումների մի քանի տասնյակ փուլեր, հետո՝ սուր քննարկումներ, հետո՝ մեդիաճակատամարտեր և գաղափարական «պատերազմներ» ունիթորների և հակաունիթորների միջև եվրոպական ապագայի շուրջ, բայց՝ միայն այսքանը: Իմ համոզմունքն ու մասնագիտական առաջարկն է՝ փնտրենք մեր ապագան և գոյության բանաձևը հարևանների հետ հարաբերություններում, առավել կոնկրետ՝ 3+3 ձևաչափում, հիշենք Կիլիկիայի հայկական պետության ճակատագիրը, Հայաստանի Առաջին Հանրապետության Սևրի պատրանքները: Պատմության դասերը կանխատեսման և ռազմավարական որոշումների կայացման հիմքում պետք է դրվեն, ինչպես անում են հաջողակ քաղաքական էլիտաները:

Գարիկ Քեռյան

Մեկնաբանություններ