«Միջանցքային տրամաբանությունը ջախջախող» պետական այրերն այսօր լուռ են

Մեր հարևան երկրներում անակընկալ և արմատական իրադարձություններն ու գործընթացները շարունակում են հաջորդել մեկը մյուսին: ՀՀ պետական ղեկավարները մանրակրկիտ հաշվարկներով անհրաժեշտ է, որ հաշի առնեն դրանց տարածաշրջանային հետևանքները: Որո՞նք են այդ կարևոր փոփոխությունները:

1. Քրդերը՝ նրանց ամենահզոր ապստամբական ռազմա-քաղաքական կառույցը՝ PKK-ն դադարեցնում է զինված պայքարը: Այս գործընթացի հաջող ավարտը Թուրքիային կբերի ներքաղաքական կայունության աճ, հնարավորություն ընձեռնելով առավել ակտիվություն ցուցաբերել մերձավորարևելյան և մյուս տարածաշրջաններում:

2. Էրդողանի սենսացիոն ելույթը թուրք-քրդական-արաբական միասնության անհրաժեշտության մասին, որը մասնագիտական շրջանակները որակում են պանթյուրքիզմի զուգակցումը պանիսլամիզմի հետ: Պարզ է, որ համաիսլամական համախմբումը թուրքերը հասկանում են սունի իսլամի հենքով: Այստեղ հարցական է ծնվում. տարածաշրջանի միակ շիական կրոնապետությունը՝ Իրանի Իսլամական Հանրապետությունը, ի՞նչ մարտահրավերների առջև է կանգնելու. նկատի ունենք երկու հիմնական իսլամական ուղղությունների դարավոր պայքարը:

3. Արդյո՞ք Իսրայելի համար նոր անվտանգային խնդիրներ չեն առաջանա Սիրիայի նոր իշխանությունների հստակ ընդգծված թուրքամետ դիրքորոշման հետևանքով: Արդեն տեսնում ենք Աշ Շաարայի հանդիպումները Էրդողանի և Ալիևի հետ ինչ արձագանքներ են ունենում:

4. ՌԴ-Ադրբեջան լարվածության շարունակումը հանգեցնելու է Արևմուտք-Ադրբեջան մերձեցմանը հակառուսական հենքի վրա: Այս իրողությունների համատեքստում արևմտյան ուժային կենտրոնները ավելի ուժգին ճնշումներ են գործադրելու Հայաստանի վրա՝ Ադրբեջանի և Թուրքիայի օգտին զիջումներ կորզելու համար: Դրանով նրանք ձգտելու են խրախուսել թուրքական տանդեմի հակառուսականությունը, իհարկե ուկրաինական ճակատում Կրեմլի գործերը դժվարացնելու համար:

5. Եվրաինտեգրման մասին ՀՀ Աժ ընդունած օրենքը, նկատելի արևմտամետ դիրքորոշումները և ռուսական ուղղությամբ արտաքին քաղաքական անհաջողությունները վերոնշյալ գործընթացների հետևանքով կարող են Հայաստանի համար ստեղծել դիվանագիտական մեկուսացման իրավիճակ:

6. Կրեմլը Ալիևի վրա ունի տնտեսա-քաղաքական ուժեղ ազդեցության լծակներ և ինչ-որ պահի բացառված չէ, որ օգտագործի նաև հայկական խաղաքարտը: Ի՞նչ դիրքորոշում պետք է ունենալ այս դեպքում:

7. Դուբայի Փաշինյան-Ալիև հանդիպման մանրամասները չեն հանրայնացվել, բայց արդեն պարզ է, որ օրակարգում թիվ մեկ գործը միջանցքի բացման արագացումն է: Ժամանակին «միջանցքային տրամաբանությունը ջախջախող» պետական այրերն այսօր լուռ են կամ տարբեր տերմիններ են հնարում: Այժմ պարզ է, որ դա ռուսական վերահսկողության դեմ էր: Այժմ, երբ պարզ դառնա, որ ստիպված են միջանցքը տալ պատերազմից խուսափելու համար, ի՞նչ գործողությունների պետք է գնալ՝ ռուսական կողմի հետ անհետաձգելի խորհրդակցություններ սկսելով:

Երևի թե այլ կարևոր խնդիրներ ևս կան, բայց դե ներքին քաղաքական առճակատումներն ու անիմաստ քաշքշուկները երկրորդական հարցերի շուրջ բարձրացնում են անլրջության մակարդակը:

Գարիկ Քեռյան

Մեկնաբանություններ