Ծննդավայրը… Անմոռանալի է, քանզի նախնիների շիրիմներ կան այդտեղ, անհոգ մանկան հուշեր: Ցավ պատճառած փուշն անգամ կարոտով է հիշվում: Կարոտի ցավը ավելի է սաստկանում, երբ տարիների հեռվից և անհասանելիությունից ես նայում:
Աննայի մորը գտանք երկրաշարժի չորրորդ օրը, տեղը ցույց տվեց Սպիտակի թիվ 1 դպրոցի աշակերտուհին.
-Երբ երկրաշարժը սկսվեց, ես դաս էի պատմում, ընկեր Ասյան ինձ միանգամից դուրս հրեց ու մնաց ահա այստեղ՝ պանելի տակ:
Մենք դեռ երկար կհիշենք այն պահը, երբ Միխայիլ Գորբաչովն ընդհատեց «перестройка»-ին նվիրած իր կարևոր ելույթը ՄԱԿ-ի գագաթնաժողովում ու շտապ կարգով Նյու Յորքից վերադարձավ Մոսկվա։
Երկրորդ ծանր հարվածը, որը ես ստացա, անձնական բնույթի էր. 1988 թվականին կորցրի մորս՝ Ժենյա Հարությունյանին: Նա նաև իմ դպրոցական ուսուցչուհին էր ու իմ գիտական գործերին մշտական տոն տվողը, ոգևորողն ու սրտացավ երկրպագուն: Մայրս այդպիսին էր ոչ միայն իր չորս զավակների, այլև դպրոցի բոլոր աշակերտների նկատմամբ:
Մենք սովորել ենք միշտ ակնոցներով նայել մեր, մեր կեանքի և մեր գործերի վրայ, աշխատել ենք հաւատալ, համոզուել, որ մեր կեանքը բարելաւում է, որ մեր վէրքերը բուժւում են, բայց իսկապէս ինքնախաբէութեան մէջ ենք, սոսկալի՛ ինքնախաբէութեան:
Սպիտակի երկրաշարժը դարձավ հայ ժողովրդի պատմության ցավալի էջերից մեկը, նաև առիթ դարձավ, որ մենք տեսնենք ու հասկանանք, թե ինչ է կատարվում Հայաստանում՝ մասնավորապես, և Խորհրդային Միությունում՝ ընդհանրապես:
1993 թվականից սկսած, մի խումբ գիտնականների ու ինժեներների նախաձեռնությամբ, մշակվել է մի համալիր ծրագիր, որը մեր հանրությանը արդեն հայտնի է որպես Հայաստանի հելիոֆիկացիայի ծրագիր:
1988 թ. դեկտեմբերի 7-ի ժամը 11:41-ին վայրկյանների ընթացքում ավերածություններ եղան Հայաստանի 21 քաղաքներում և 324 գյուղերում, փլուզվեցին Սպիտակ քաղաքն ու հարակից գյուղերը, քանդվեց Հայաստանի երկրորդ քաղաքի` Գյումրու (Լենինական) շինությունների 80 տոկոսը, վնասներ կրեց Վանաձորը:
Մենակ եմ փոքրիկ, երկու կամարաձև խորշերով, բուխարիով, պարզ, անպաճույճ խցում: Կամարաձև է նաև խուցն ինքը: Նեղլիկ պատուհանից մի քանի քայլի վրա վանքն է երևում, ավելի ճիշտ՝ խորանին կից պատը. այնտեղ, որտեղ սբ Մկրտչի գլուխն է թաղված... Մենակ եմ այդ խորհրդավոր գիշերվա խորհրդավոր ժամերի մեջ... Մենա՞կ... Երևի երբեք այսքան Երկնայինը մոտ չէր եղել... Աստծո հետ երես առ երես զրույցի եմ. «Հայր մեր... Տեր մեր... Աստված մեր...»:
Ամերիկացիները Վահագն Հերունու գործերից շատ գոհ կլինեն, դրանում կասկածներ լինել չեն կարող, ավելորդ հարցադրումներ չկան, հայ իրականության մեջ դա առաջին դեպքը չէ: Եթե հարցեր կան, ապա դրանք ուղղված են մեր իշխանությունների որդեգրած անհաջող ներքին քաղաքականությանը: Այդ ներքին քաղաքականությունը (եթե, իհարկե, դա քաղաքականություն համարենք) ուղղակի գլուխկոտրուկ-հանելուկ է:
Իրանական տեղեկատվական հարթակները հաղորդում են, որ Իրանի Իսլամական Հանրապետության պառլամենտը` Մեջլիսը, միաձայն որոշում է ընդունել Հորմուզի նեղուցը փակելու մասին։
Հավանաբար հիշում եք, որ նեղուցի փակման մասին խոսել ենք դեռ օրեր առաջ, սակայն այն ժամանակ Իրանը, հավատալով դիվանագիտական ճանապարհով խնդիրը կարգավորելու Թրամփի հայտարարություններին, չգնաց այս ծայրահեղ քայլին...