Pew Research Center-ի հետազոտությունը` տարօրինակ արդյունքներով

ԱՄՆ-ի Pew Research Center հետազոտական կենտրոնը հասարակական կարծիքի հարցում է արել Թուրքիայում, Իրանում, Ռուսաստանում, Սաուդյան Արաբիայում, Իսրայելում, Եգիպտոսում: Մասնակիցների մեծ մասը նշել է, որ Թուրքիան, ԱՄՆ-ը, Ռուսաստանը սկսել են ավելի կարևոր դեր խաղալ տարածաշրջանում, քան 10 տարի առաջ էր։ 63 %-ը համարում է, որ Թուրքիան սկսել է մեծ դեր խաղալ։ 53 % -ը կարծում է, որ Իրանն ավելի ակտիվ դեր ունի տարածաշրջանում, քան առաջ։ Մեծացել է մարդկանց թիվը, որ համարում են` Սաուդյան Արաբիան ու Իսրայելն են ակտիվացել։ Եգիպտոսը միակ երկիրն է, որ հարցվածների կարծիքով, նվազեցրել է դերը տարածաշրջանում։ Միայն իսրայելցիներն են կարծում, որ Թուրքիայի դերը տարածաշրջանում նվազել է։ Այդ կարծիքին են հատկապես իսրայելցի հրեաները (45 %), արաբների միայն 29 %-ն է այդպես մտածում։ Լիբանանում բոլորը վստահ են, որ մեծացել է Իրանի դերը։ Թուրքիայում ու Իսրայելում ասում են, որ Իրանի դերը նվազել է։ Միայն Հորդանանն է պնդում, որ տարածաշրջանում սկսել է մեծ դեր կատարել Սաուդյան Արաբիան։ 35 %-ը համարում է, որ Ռուսաստանը տարածաշրջանում դրական դեր ունի, ԱՄՆ-ը` 27 %-ը։ Իրանի դերը դրական է գնահատում 14 %-ը, Սաուդյան Արաբիայինը` 44 %-ը։

Անցած տասնամյակի համեմատ տարածաշրջանում մեծ դեր խաղացող պետությունների վարկանիշում առաջինը Թուրքիան է` 63 %։ Հորդանանցիների 76 %-ը, լիբանանցիների 63 %-ը, թունիսցիների 59 %-ը, իսրայելցիների 33 %-ը կարծում են, որ Մերձավոր Արևելքում ու Հյուսիսային Աֆրիկայում Թուրքիայի ակտիվությունը բարձրացել է։ Երկրորդը Իրանն է (53 %), հաջորդում են Իսրայելը (46 %), Սաուդյան Արաբիան (41 %), Եգիպտոսը (19 %): Եթե Իրանի դերը տարածաշրջանում ամենաքիչն է խրախուսվում, Թուրքիան առաջ է անցնում իբրև ամենաշատ խրախուսվող պետություն։
Իսրայելում, Հորդանանում, Թունիսում, Լիբանանում, Թուրքիայում ուսումնասիրության շրջանակներում հարցվածներից փորձել են պարզել նրանց վերաբերմունքը Թուրքիայի նախագահ Էրդողանի, Իրանի նախագահ Ռոհանիի, Սիրիայի նախագահ Ասադի, Սաուդյան Արաբիայի թագավոր Սալմանի, Հորդանանի թագավոր Աբդալայի, Իսրայելի վարչապետ Նեթանյահուի նկատմամբ։ Էրդողանն առաջ է անցել բոլորից։ Հորդանանում` 66 %, Թունիսում` 59 %, Լիբանանում` 42 %, Իսրայելում` 15 %։ Ամենաքիչ սիրվածը Մերձավոր Արևելքում ու Հյուսիսային Աֆրիկայում Նեթանյահուն է, ապա` Ասադն ու Ռոհանին։ Մյուսները նշանակալից զիջում են Էրդողանին տարբեր երկրներում։ 26 %-ը կարծում է, որ 2018-ին քաղաքացիական պատերազմը Սիրիայում վերջնականապես կավարտվի, 32 % -ը ասում է, որ պատերազմը կավարտվի առաջիկա 5 տարում, 29 %-ը ավելի երկար ժամանակ է տալիս։ Առավել լավատես են Հորդանանում ապրող սիրիացիները` 64 %-ը վստահ է, որ պատերազմը կավարտվի 2018-ին: Թուրքիայի, Հորդանանի, Լիբանանի բնակիչները կցանկանային, որ իրենց երկրներում ավելի քիչ փախստականներ լինեին Սիրիայից։

Օզջան ԹԻԿԻՏ, Habertürk

Հ.Գ. Ինչքան մոլագար կա տարածաշրջանում, որ առաջին տեղում են դնում Թուրքիան ու Էրդողանին։ Արևելքի հակասությունները երբեք չեն ավարտվի ու արդեն զարմանալի չեն։ Հազիվ թե Habertürk-ն է այդպես ՙկարդացել՚ Pew Research Center-ի ուսումնասիրության արդյունքները։ Բայց ակնհայտ է չափանիշների ու արժեքների վերագնահատման անհրաժեշտությունը, նույնիսկ եթե հաշվի չառնենք շիա-սուննի փոխհարաբերություններն ու տարածաշրջանի կոնֆլիկտները։ Մտածելու տեղիք տվող արդյունքներ են։
Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ