1920 թ. Մարտի 22-26-ն ընկած ժամանակահատվածում սկսվեց Շուշի քաղաքի հայ ազգաբնակչության կոտորած, տեղահանություն, գույքի և անձնական ունեցվածքի ոչնչացում և թալան իրագործված Թուրքիայի Հանրապետության բանակի, նրա կողմից աջակցություն ստացող Արցախում բնակվող թուրքերի (թաթարների) և քրդական առանձին խմբավորումների կողմից։

Մի թեմայի անդրադառնամ, որի մասում լռում են բոլորը. Արտաքուստ անմեղ այս թեման երկկողմանի ական է` դրված պետության ու անհատի տակ. թեման կրթականն է, բայց յուրահատուկ կրթական թեմա է. Ամեն տարի կառավարությունը ֆինանսավորում է մի խումբ փայլուն «ուղեղների» ուսման վարձը արտասահմանում սովորելու համար. ֆինանսավորելը ո՞րն է. հարկատուի հաշվին է ֆինանսավորում:

Անգնահատելի, լայն ու ընդգրկուն է հզոր հայագետ, լեզվաբան, գրականագետ, բանահավաք, փիլիսոփայական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, ՀԽՍՀ ԳԱ ակադեմիկոս, ՀԽՍՀ գիտության վաստակավոր գործիչ Մանուկ Աբեղյանի գրական, հասարակական, մանկավարժական և գիտական գործունեությունը: Նա ամբողջ կյանքը նվիրել է գիտությանը` հարազատ ժողովրդի ազատության, ազգային գիտակցության արթնացման, լուսավորության ու առաջադիմության գործին, նրա լավագույն իղձերի իրականացմանը:

Վառվեց քրիստոնեական խարույկը, ջահը բոցավառվեց Արարատ լեռան վրա։ Վանա լճին մերձակա մի վայրում ծնվեց բանաստեղծը։

90 թվականի հունիսն էր։ Ղարաբաղյան շարժումն անկասելի էր, և հանրապետությունը ջրի կաթսայի պես եռում էր՝ ցույցեր, հանրահավաքներ, գործադուլներ․․․

Գալուստ Գյուլբենկյանը աստվածավախ եւ ավանդապաշտ մարդ էր: Նրա համար մայրենի լեզուն ամենագեղեցիկն էր եւ նախընտրելին:

«Մանուկ Աբեղյան: Ի՞նչ էր մեզ համար նա. հայկական ավանդությունների մարմնացում, գիտնական` բառիս ամենախորին իմաստով, անվախ, աննախապաշար, անկեղծ, վառ հայրենասեր` լի հավատով հայ ժողովրդի լավագույն ապագայի հանդեպ, սկզբունքի մարդ` մեր ապառաժների պես կայուն, մտքի և կամքի, աշխատանքի և գործի հսկա, պատկառելի ուսուցիչ, սերունդների անձնվեր դաստիարակիչ:

ՈՒ՞մ անվան կողքին սիրով տաքանալ հիմա, մենության ու թախծի որջում, որ ձգվում է սառն ու անծայրորեն՝ նեանդերթալյան անձավի նման…

«Սեր, հավատ ու լույս տո՛ւր, ո՛վ Ամենազոր»,- խնդրեցի, երբ հասկացա, որ կամքն Աստծունն է։

Դե, եթե պոեզիայի օրն է, շնորհավորում եմ բոլորին` և' բանաստեղծողներին , և' բանաստեղծություն սիրողներին։